सीपीआर (CPR) म्हणजे कार्डिओपल्मोनरी रिसुसिटेशन. ही एक वैद्यकीय प्रक्रिया आहे जी एखाद्या व्यक्तीचे हृदय आणि श्वासोच्छ्वास थांबल्यास त्याचे प्राण वाचवण्यासाठी केली जाते.

खूप महत्त्वाची पद्धत:

• तत्काळ मदत: हृदयविकाराचा झटका (Heart attack) किंवा बुडणे यासारख्या परिस्थितीत श्वासोच्छ्वास आणि रक्ताभिसरण पूर्ववत सुरू करण्यासाठी सीपीआर खूप महत्त्वाचे आहे.
• मेंदूला ऑक्सिजन: जेव्हा हृदय आणि श्वासोच्छ्वास थांबतो, तेव्हा मेंदूला ऑक्सिजनचा पुरवठा खंडित होतो. सीपीआरमुळे मेंदूपर्यंत ऑक्सिजन पोहोचवणे शक्य होते आणि मेंदूचे नुकसान टाळता येते.
• जीव वाचवणे: योग्य वेळी सीपीआर केल्यास, हृदयविकाराच्या झटक्यातून वाचण्याची शक्यता वाढते.

सीपीआर कसा करावा:

1. मदत मागा: सर्वप्रथम, वैद्यकीय मदतीसाठी ॲम्ब्युलन्सला (ambulance) बोलवा.
2. छातीवर दाब: व्यक्तीला पाठीवर झोपवून छातीच्या मध्यभागी जोर देऊन जलदगतीने दाबा (compressions).
3. कृत्रिम श्वास: प्रत्येक 30 दाब synchronise नंतर दोन कृत्रिम श्वास द्या.

प्रशिक्षण: सीपीआरचे प्रशिक्षण घेणे खूप महत्त्वाचे आहे, ज्यामुळे आपत्कालीन परिस्थितीत (emergency situations) योग्य प्रकारे मदत करता येते.

निष्कर्ष: रुग्ण किंवा जखमी व्यक्तीचे प्राण वाचवण्यासाठी सीपीआर (CPR) ही अत्यंत महत्त्वाची पद्धत आहे.

अधिक माहितीसाठी, तुम्ही खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:

• American Heart Association - CPR Steps for Saving a Life
• Mayo Clinic - CPR: What to do if someone needs it