प्रथमोपचार

जर तुम्हाला मळमळ होऊन उलटी झाली, तर आराम मिळवण्यासाठी तुम्ही खालील उपाय करू शकता:

• शांत राहा: शांतपणे एका जागी बसा किंवा झोपून राहा. जास्त हालचाल करू नका.
• पुरेसा आराम करा: झोप घेतल्याने तुम्हाला बरे वाटेल.
• द्रव पदार्थ घ्या: उलटीमुळे शरीरातील पाणी कमी होते. ते भरून काढण्यासाठी पाणी, लिंबू सरबत, किंवा ओआरएस (ORS) घ्या.
• हलका आहार घ्या: मळमळ थांबल्यावर, बिस्किटे किंवा भात खाऊ शकता. मसालेदार आणि तेलकट पदार्थ टाळा.
• आल्याचा चहा: आल्यामध्ये मळमळ कमी करण्याचे गुणधर्म आहेत. त्यामुळे आल्याचा चहा प्यायल्याने आराम मिळतो.
• डॉक्टरांचा सल्ला: जर वारंवार उलटी होत असेल किंवा इतर गंभीर लक्षणे दिसत असतील, तर डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.

Disclaimer: या उपायांमुळे तात्पुरता आराम मिळू शकतो, पण गंभीर समस्या असल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे.

सीपीआर (CPR) म्हणजे कार्डिओपल्मोनरी रिसुसिटेशन. ही एक वैद्यकीय प्रक्रिया आहे जी एखाद्या व्यक्तीचे हृदय आणि श्वासोच्छ्वास थांबल्यास त्याचे प्राण वाचवण्यासाठी केली जाते.

खूप महत्त्वाची पद्धत:

• तत्काळ मदत: हृदयविकाराचा झटका (Heart attack) किंवा बुडणे यासारख्या परिस्थितीत श्वासोच्छ्वास आणि रक्ताभिसरण पूर्ववत सुरू करण्यासाठी सीपीआर खूप महत्त्वाचे आहे.
• मेंदूला ऑक्सिजन: जेव्हा हृदय आणि श्वासोच्छ्वास थांबतो, तेव्हा मेंदूला ऑक्सिजनचा पुरवठा खंडित होतो. सीपीआरमुळे मेंदूपर्यंत ऑक्सिजन पोहोचवणे शक्य होते आणि मेंदूचे नुकसान टाळता येते.
• जीव वाचवणे: योग्य वेळी सीपीआर केल्यास, हृदयविकाराच्या झटक्यातून वाचण्याची शक्यता वाढते.

सीपीआर कसा करावा:

1. मदत मागा: सर्वप्रथम, वैद्यकीय मदतीसाठी ॲम्ब्युलन्सला (ambulance) बोलवा.
2. छातीवर दाब: व्यक्तीला पाठीवर झोपवून छातीच्या मध्यभागी जोर देऊन जलदगतीने दाबा (compressions).
3. कृत्रिम श्वास: प्रत्येक 30 दाब synchronise नंतर दोन कृत्रिम श्वास द्या.

प्रशिक्षण: सीपीआरचे प्रशिक्षण घेणे खूप महत्त्वाचे आहे, ज्यामुळे आपत्कालीन परिस्थितीत (emergency situations) योग्य प्रकारे मदत करता येते.

निष्कर्ष: रुग्ण किंवा जखमी व्यक्तीचे प्राण वाचवण्यासाठी सीपीआर (CPR) ही अत्यंत महत्त्वाची पद्धत आहे.

अधिक माहितीसाठी, तुम्ही खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:

• American Heart Association - CPR Steps for Saving a Life
• Mayo Clinic - CPR: What to do if someone needs it

विषारी साप चावल्यास अँटीव्हेनम (Antivenom) ही लस दिली जाते.

अँटीव्हेनम (Antivenom):

• अँटीव्हेनम हे सापाच्या विषाच्या विरुद्ध काम करते.
• हे विशिष्ट सापांच्या विषापासून तयार केले जाते. त्यामुळे ते विषारी सापाच्या चाव्यावर प्रभावी ठरते.
• अँटीव्हेनम शक्य तितक्या लवकर दिल्यास त्याचा चांगला परिणाम होतो.

महत्वाचे:

साप चावल्यास त्वरित डॉक्टरांशी संपर्क साधा आणि त्यांच्या सल्ल्यानुसार उपचार घ्या. स्वतःहून काहीही उपचार करू नका.

अधिक माहितीसाठी तुम्ही खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:

• CDC - Snakebite Treatment
• WHO - Snakebite envenoming

जखम झाल्यास काय करावे?

जखम झाल्यास हे घरगुती उपाय अमलात आणून बघा-

 

घरगुती उपचार जखमा भरण्यास, रक्तस्त्राव थांबवण्यास मदत करू शकतात.

हळद आणि दही यांचे मिश्रण जखमेवर लावण्याचा सल्ला दिला जातो.

हळदीत मोहरीच्या तेलाचे 2 थेंब मिसळून त्वचेवर लावल्याने रक्तस्त्राव थांबतो.

जखमेतून रक्तस्त्राव होत असेल तर त्यावर लसणाची पेस्ट लावल्यास संसर्गापासून मुक्ती मिळते.

जखम भरून काढण्यासाठी त्यावर कोरफडीचे जेल लावा.

कडुनिंबाच्या पेस्टमध्ये थोडी हळद मिसळून जखमेवर लावल्यास जखम लवकर बरी होण्यास मदत होते.

डिस्क्लेमर: कोणताही उपाय करण्यापूर्वी कृपया डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.

:

1 विषयाची पार्श्वभूमी, पुरातनकाळ व आधुनिक काळाचा इतिहास

20 डॉक्टरांना प्राण्याच्या आजाराबद्दल सांगावयाची संपुर्ण माहिती आणि त्यामळे होणारे

3 जखमा, जखमांचे मुख्य प्रकार आणि नंतर त्यांची घ्यावयाची काळजी.

4 शस्त्रक्रियेपुर्वी आणि नंतर जनावराची घ्यावयाची काळजी

5ए प्राण्यांवर तपासताना आणि औषधोपचार करतांना ठेवावयाचे नियंत्रण

6 आयुधांचे निर्जंतुकीकरण करणे

प्रयोगशाळेत पाठविण्याचे नमुने

8 मृतदेहाची विल्हेवाट आणि जागेचे व प्रक्षेत्राचे निर्जंतुकीकरण

आजारी जनावराची वेगळी देखभाल

100 रोगप्रतिकारक शक्ती निर्मितीचा सर्वसाधारण तत्वे आणि निरनिराळ्या प्रकाराच्या वापरात असलेल्या लसीकरणाचे विविध प्राण्यांमधील महत्व

11 जंत निवारणासाठी औषधी पाजणे

120 जनावरातील लंगडण्याचे प्रकार व कारणे, त्यावर घ्यावयाची काळजी

13 नाळ कापणे व त्याची काळजी

14 दगडी रोग होऊ नये म्हणुन दुध काढण्यापूर्वी घ्यावयाची काळजी

150 पावसाळयात पात्राचे होणारे आजार व ते होऊ नयेत म्हणून घ्यावयाची काळजी 16ए आजाराची कारणे, लक्षणे, प्रसार माध्यम आणि प्रतिबंधात्मक उपाय

17 आजारी जनावरे ओळखण्याच्या पध्दती उदा तापमान

18 निरोगी व रोगी जनावरे ओळखणे, आजारी जनावरामध्ये आढळणारी लक्षणे उदा. चारा न खाणे, सुप्त पडणे, चालण्यामध्ये फरक आढळणे

उन्हाळ्यात होणारे जनावरांचे आजार आणि ते होऊ नये म्हणून घ्यावयाची काळजी.

जनावरांना तोंडाद्वारे औषधी पाजतेवेळी घ्यावयाची काळजी - 200 निर्जंतुकी औषधी व त्याचे गुणधर्म, प्रमाण आणि योग्य उपयोग

-  :

मलम तयार करणे

20 लोशन तयार करणे

3 औपची मिश्रण तयार करणे, औषध पाजणे, चारण औषधी तयार करणे 40 उत्तेजक पातळ औषधी तयार करणे

5ए औषधाच्या निरनिराळ्या मोजमाप पध्दती

6 शस्त्रक्रियेसाठी जनावर पाडणे व त्यावर नियंत्रण करणे

7 प्रयोगशाळेत पाठवावयाच्या मलमूत्र, दुध इ. ची नमुने तयार

30 गाय म्हशींचा माज ओळखणे

9 कृत्रिम योनीची रचना व जुळवणी

100

कृत्रिम रेतन उपकरणांचे निर्जतुकीकरण

110 विर्य वृध्दीकरण माध्यम तयार करणे, विर्य साठवण व वाहतुक

120 कृत्रिम रेतनाच्या नोंदी ठेवणे 130 औषधांच्या साठयाची नोंद ठेवणे

140 पशुवैधकांच्या सुचनेचे पालन करणे

15ए गोठ्यांची स्वच्छता व निर्जतुकीकरण

• विश्रांती (Rest): ज्या भागाला दुखापत झाली आहे, त्याला आराम द्या. हालचाल टाळा.
• बर्फ (Ice): दुखापत झालेल्या भागावर 15-20 मिनिटे बर्फ लावा. दिवसातून 3-4 वेळा हे करा.
• दाब (Compression): दुखापत झालेल्या भागावर बँडेज बांधा. यामुळे सूज कमी होण्यास मदत होईल.
• उंची (Elevation): दुखापत झालेला भाग हृदयाच्या पातळीपेक्षा उंच ठेवा.