प्रथमोपचार

सीपीआर (CPR) म्हणजे कार्डिओपल्मोनरी रिसुसिटेशन. ही एक वैद्यकीय प्रक्रिया आहे जी एखाद्या व्यक्तीचे हृदय आणि श्वासोच्छ्वास थांबल्यास त्याचे प्राण वाचवण्यासाठी केली जाते.

खूप महत्त्वाची पद्धत:

• तत्काळ मदत: हृदयविकाराचा झटका (Heart attack) किंवा बुडणे यासारख्या परिस्थितीत श्वासोच्छ्वास आणि रक्ताभिसरण पूर्ववत सुरू करण्यासाठी सीपीआर खूप महत्त्वाचे आहे.
• मेंदूला ऑक्सिजन: जेव्हा हृदय आणि श्वासोच्छ्वास थांबतो, तेव्हा मेंदूला ऑक्सिजनचा पुरवठा खंडित होतो. सीपीआरमुळे मेंदूपर्यंत ऑक्सिजन पोहोचवणे शक्य होते आणि मेंदूचे नुकसान टाळता येते.
• जीव वाचवणे: योग्य वेळी सीपीआर केल्यास, हृदयविकाराच्या झटक्यातून वाचण्याची शक्यता वाढते.

सीपीआर कसा करावा:

1. मदत मागा: सर्वप्रथम, वैद्यकीय मदतीसाठी ॲम्ब्युलन्सला (ambulance) बोलवा.
2. छातीवर दाब: व्यक्तीला पाठीवर झोपवून छातीच्या मध्यभागी जोर देऊन जलदगतीने दाबा (compressions).
3. कृत्रिम श्वास: प्रत्येक 30 दाब synchronise नंतर दोन कृत्रिम श्वास द्या.

प्रशिक्षण: सीपीआरचे प्रशिक्षण घेणे खूप महत्त्वाचे आहे, ज्यामुळे आपत्कालीन परिस्थितीत (emergency situations) योग्य प्रकारे मदत करता येते.

निष्कर्ष: रुग्ण किंवा जखमी व्यक्तीचे प्राण वाचवण्यासाठी सीपीआर (CPR) ही अत्यंत महत्त्वाची पद्धत आहे.

अधिक माहितीसाठी, तुम्ही खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:

• American Heart Association - CPR Steps for Saving a Life
• Mayo Clinic - CPR: What to do if someone needs it

विषारी साप चावल्यास अँटीव्हेनम (Antivenom) ही लस दिली जाते.

अँटीव्हेनम (Antivenom):

• अँटीव्हेनम हे सापाच्या विषाच्या विरुद्ध काम करते.
• हे विशिष्ट सापांच्या विषापासून तयार केले जाते. त्यामुळे ते विषारी सापाच्या चाव्यावर प्रभावी ठरते.
• अँटीव्हेनम शक्य तितक्या लवकर दिल्यास त्याचा चांगला परिणाम होतो.

महत्वाचे:

साप चावल्यास त्वरित डॉक्टरांशी संपर्क साधा आणि त्यांच्या सल्ल्यानुसार उपचार घ्या. स्वतःहून काहीही उपचार करू नका.

अधिक माहितीसाठी तुम्ही खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:

• CDC - Snakebite Treatment
• WHO - Snakebite envenoming

जखम झाल्यास काय करावे?

जखम झाल्यास हे घरगुती उपाय अमलात आणून बघा-

 

घरगुती उपचार जखमा भरण्यास, रक्तस्त्राव थांबवण्यास मदत करू शकतात.

हळद आणि दही यांचे मिश्रण जखमेवर लावण्याचा सल्ला दिला जातो.

हळदीत मोहरीच्या तेलाचे 2 थेंब मिसळून त्वचेवर लावल्याने रक्तस्त्राव थांबतो.

जखमेतून रक्तस्त्राव होत असेल तर त्यावर लसणाची पेस्ट लावल्यास संसर्गापासून मुक्ती मिळते.

जखम भरून काढण्यासाठी त्यावर कोरफडीचे जेल लावा.

कडुनिंबाच्या पेस्टमध्ये थोडी हळद मिसळून जखमेवर लावल्यास जखम लवकर बरी होण्यास मदत होते.

डिस्क्लेमर: कोणताही उपाय करण्यापूर्वी कृपया डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.

:

1 विषयाची पार्श्वभूमी, पुरातनकाळ व आधुनिक काळाचा इतिहास

20 डॉक्टरांना प्राण्याच्या आजाराबद्दल सांगावयाची संपुर्ण माहिती आणि त्यामळे होणारे

3 जखमा, जखमांचे मुख्य प्रकार आणि नंतर त्यांची घ्यावयाची काळजी.

4 शस्त्रक्रियेपुर्वी आणि नंतर जनावराची घ्यावयाची काळजी

5ए प्राण्यांवर तपासताना आणि औषधोपचार करतांना ठेवावयाचे नियंत्रण

6 आयुधांचे निर्जंतुकीकरण करणे

प्रयोगशाळेत पाठविण्याचे नमुने

8 मृतदेहाची विल्हेवाट आणि जागेचे व प्रक्षेत्राचे निर्जंतुकीकरण

आजारी जनावराची वेगळी देखभाल

100 रोगप्रतिकारक शक्ती निर्मितीचा सर्वसाधारण तत्वे आणि निरनिराळ्या प्रकाराच्या वापरात असलेल्या लसीकरणाचे विविध प्राण्यांमधील महत्व

11 जंत निवारणासाठी औषधी पाजणे

120 जनावरातील लंगडण्याचे प्रकार व कारणे, त्यावर घ्यावयाची काळजी

13 नाळ कापणे व त्याची काळजी

14 दगडी रोग होऊ नये म्हणुन दुध काढण्यापूर्वी घ्यावयाची काळजी

150 पावसाळयात पात्राचे होणारे आजार व ते होऊ नयेत म्हणून घ्यावयाची काळजी 16ए आजाराची कारणे, लक्षणे, प्रसार माध्यम आणि प्रतिबंधात्मक उपाय

17 आजारी जनावरे ओळखण्याच्या पध्दती उदा तापमान

18 निरोगी व रोगी जनावरे ओळखणे, आजारी जनावरामध्ये आढळणारी लक्षणे उदा. चारा न खाणे, सुप्त पडणे, चालण्यामध्ये फरक आढळणे

उन्हाळ्यात होणारे जनावरांचे आजार आणि ते होऊ नये म्हणून घ्यावयाची काळजी.

जनावरांना तोंडाद्वारे औषधी पाजतेवेळी घ्यावयाची काळजी - 200 निर्जंतुकी औषधी व त्याचे गुणधर्म, प्रमाण आणि योग्य उपयोग

-  :

मलम तयार करणे

20 लोशन तयार करणे

3 औपची मिश्रण तयार करणे, औषध पाजणे, चारण औषधी तयार करणे 40 उत्तेजक पातळ औषधी तयार करणे

5ए औषधाच्या निरनिराळ्या मोजमाप पध्दती

6 शस्त्रक्रियेसाठी जनावर पाडणे व त्यावर नियंत्रण करणे

7 प्रयोगशाळेत पाठवावयाच्या मलमूत्र, दुध इ. ची नमुने तयार

30 गाय म्हशींचा माज ओळखणे

9 कृत्रिम योनीची रचना व जुळवणी

100

कृत्रिम रेतन उपकरणांचे निर्जतुकीकरण

110 विर्य वृध्दीकरण माध्यम तयार करणे, विर्य साठवण व वाहतुक

120 कृत्रिम रेतनाच्या नोंदी ठेवणे 130 औषधांच्या साठयाची नोंद ठेवणे

140 पशुवैधकांच्या सुचनेचे पालन करणे

15ए गोठ्यांची स्वच्छता व निर्जतुकीकरण

• विश्रांती (Rest): ज्या भागाला दुखापत झाली आहे, त्याला आराम द्या. हालचाल टाळा.
• बर्फ (Ice): दुखापत झालेल्या भागावर 15-20 मिनिटे बर्फ लावा. दिवसातून 3-4 वेळा हे करा.
• दाब (Compression): दुखापत झालेल्या भागावर बँडेज बांधा. यामुळे सूज कमी होण्यास मदत होईल.
• उंची (Elevation): दुखापत झालेला भाग हृदयाच्या पातळीपेक्षा उंच ठेवा.

रस्त्यावरून चालताना भटक्या कुत्र्यांनी आपल्यावर हल्ला केला किंवा ओरबाडले किंवा चावा घेतल्याचे अनेकवेळा घडते. कुत्रा चावल्यास त्वरित प्रथमोपचाराची आवश्यकता असते अन्यथा संसर्ग पसरण्याचा धोका असतो.

 

कुत्रा चावल्यावर प्रथमोपचार घेणे फार महत्वाचे आहे कारण यामुळे अनेक समस्या टाळता येतात आणि रुग्णाला खूप मदत होते.

 

कुत्रा चावल्यावर काय होते

एखाद्या व्यक्तीला कुत्रा चावला तर अनेक समस्या निर्माण होतात. यातील एक गुंतागुंत म्हणजे संसर्ग. कुत्र्याच्या तोंडात बॅक्टेरिया असू शकतात, जे चावल्यावर तुमच्यातही येऊ शकतात. कुत्र्याच्या चाव्याव्दारे त्वचा सोलली गेल्यास बॅक्टेरियाचा संसर्ग होऊ शकतो.

 

नसा आणि स्नायूंना नुकसान

जर कुत्रा खूप खोलवर चावला तर तो नसा, स्नायू आणि रक्तवाहिन्यांना इजा करू शकतो. जखम लहान असली तरीही हे होऊ शकते.

 

हाडे मोडू शकतात

 

मोठ्या कुत्र्याच्या चाव्यामुळे हाड मोडू शकते, विशेषतः पाय, किंवा हाताचे हाड. अशा परिस्थितीत ताबडतोब वैद्यकीय मदत घ्या.

 

रेबीज

रेबीज ही एक गंभीर विषाणूजन्य स्थिती आहे जी मध्यवर्ती मज्जासंस्थेवर परिणाम करते. उपचार न केल्यास, संसर्ग झाल्यानंतर काही दिवसांत पीडिताचा मृत्यू होऊ शकतो.

 

कुत्रा चावल्यावर काय करावे

जर तुम्हाला किंवा तुमच्या आजूबाजूच्या एखाद्याला कुत्रा चावला असेल, तर तुम्ही जखमेवर खालील प्राथमिक उपचार करा.

- रक्तस्त्राव थांबवण्यासाठी जखमेच्या किंवा दुखापतीभोवती स्वच्छ टॉवेल ठेवा.

- खराब झालेला भाग किंचित उंच ठेवण्याचा प्रयत्न करा.

- दुखापत झालेली जागा साबण आणि पाण्याने काळजीपूर्वक स्वच्छ करा.

- जर तुमच्याकडे अँटिबायोटिक क्रीम असेल तर ते दुखापतीवर लावा.

- आता जखमेवर स्वच्छ बैंडेज लावा.

- पीडितला डॉक्टरकडे घेऊन जा.

- तुमच्या डॉक्टरांनी जखम पाहिल्यानंतर तुम्हाला दिवसातून अनेक वेळा पट्टी बदलावी लागेल.

- लालसरपणा, सूज, वेदना आणि ताप यासारख्या संसर्गाच्या लक्षणांकडे दुर्लक्ष करू नका.

 

संसर्ग टाळण्यासाठी काय करावे

कुत्रा चावल्यामुळे धोकादायक जीवाणू तुमच्या शरीरात गेले असतील तर त्यावर उपचार करणे अत्यंत आवश्यक आहे अन्यथा जीव धोक्यात येऊ शकतो.

- कुत्रा चावल्यानंतर लगेच जखम धुणे फार महत्वाचे आहे. दुखापतीवर प्रतिजैविक लावण्याची खात्री करा.

- जखम झाकून ठेवा आणि दररोज पट्टी बदला.

- संसर्गापासून सावध रहा. कुत्रा चावल्यानंतर 24 तास ते 14 दिवसांच्या आत संसर्गाची लक्षणे दिसू शकतात.

- संसर्ग झाल्यास ताबडतोब डॉक्टरांना भेटा.

- तुमचे डॉक्टर प्रतिजैविक लिहून देऊ शकतात, जे तुम्हाला १ ते २ आठवडे घ्यावे लागतील. संसर्गाची लक्षणे पूर्णपणे गायब झाली तरीही डॉक्टरांच्या सल्ल्याशिवाय औषध घेणे थांबवू नका.

 

कुत्रा चावल्यावर सावधगिरी बाळगणे अत्यंत आवश्यक आहे अन्यथा जीव देखील गमावावा लागू शकतो.

:::::::::::::::;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;:::::::;:;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;'::::::::'''::::::;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;---::::::;;;;:::::::::::;;::::::::::;;;;;;;;;;;

;;;;;;;;!!!!!!!!!::;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;::::;;;;;;;;'';;;;;;!!!!!;;;;;;;;

कुत्रा चावताना हे उपाय करा

माणसाने कुत्र्याचे वर्णन प्रामाणिक प्राणी असे केले तरी रक्त आपले रंजीत गुण तो कधीतरी दाखवतोच. विशेष: तर हमखास अनोळखी माणसाला शोधतो. आपले गुण शोधत कुत्र्याने जर तुम्हाला चावा दाखवा तर तुम्ही काय कराल. कारण कुत्रा चावणे हे भयंकर असते. जर निव्वळ उपचार केला नाही तर जीव कधीच असू शकतो. ही माहिती जरूर वाचा. जी कुत्रा चावल्यावर तुम्हाला फायदा होईल.

योग्य उपचार कुत्रा चावलेल्या व्यक्तीने न स्वीकारलेले विविध सदस्यांना लागू होऊ शकते. शला रेबीज हा

"बॅनर"

प्रमुख. काही भागांत कुत्रा चावल्यावर व्यक्ती वेडीही होऊ शकते. कुत्रा चावल्यावर डॉक्टरपर्यंत पोहोचण्यास विलंब होऊ शकतो. अन्यथा, कारण जाणण्याचे कारण नाही. फक्त पूढील घरगूती उपाय करा.

कुत्रा चावलेल्या ठिकाणी बारीक कुट झालेली मिरची पूड त्वरीत लावा.

कांद्या आक्रोड नैसर्गिक योग्य बारीक कूटूनचा रस मिठ टाका त्याची पेस्ट बनवा. ही पेस्ट मधा ग्रामीण कुत्रा चावल्याच्या ठिकाणी लेप करून लावा. असे शरीरात कुवत नाही.

मधात कांद्याचा रस मिसळून कुत्रा चावल्याच्या श्‍वेवरे लावताना कमी गुणवत्तेचे कुत्र्याचे विष शरीरात्म्याला विरोध होतो.

१० ते १५ काळे मिरे आणि २ लहान चमचे जीरे टाकून त्याचे छान मिश्रण बनवा. हे मिश्रण गोडेवर लावा. काही दिवसातच आरामात.

साबण आणि मुलाने कुत्रा चाव वातावरण स्वच्छ जागी धुवून घ्या. आंतरजालीय चहाची जागा डेटॉलने पुन्हा साफ करा. असे केल्याने कुत्र्याचे विषय शरीरात नाही.