.

            माझी मराठी मला प्रिय आहे. केवळ मराठी स्थानाला आज तरी आपले स्थान नाही. हि आपल्या महाराष्ट्रातील दु:खाची गोष्ट आहे.  ठिकठिकाणी मराठी ची झुलचेपी होती. मराठी बंद जारकष्ट या शान्सी जागा, इंग्रजी माध्यम स्वर के सामने. मराठी शाळांमध्ये मराठी हि ज्ञानभाषा असते म्हणजे सर्व विषयांचे ज्ञान आपण मराठीतून ग्रहण करत असतो. इंग्रजी माध्यमांच्या शाळांमध्ये इंग्रजी हि ज्ञानभाषा असते. सर्व विषय विद्यार्थ्याला इंग्रजीतून ज्ञान प्राप्त करणे. मोठमोटा आहे शिक्षणतज्ञांनी सांगितले की ज्ञान प्राप्त करण्यासाठी आपली मातृभाषा उत्तम आहे. तुम्ही तुमच्या पालकांना कधी समजणार आहात? आजच्या शिक्षणमहर्षी शिक्षणाचा बाजार उठवला. या मराठी स्थानाला नगण्य स्थान आहे. इंग्रजी चालले.

            आपले उच्चभ्रू पालक लयच भारी. आपल्या पोरांना टाकल्यावर इंग्रजी आणि ओरडायच मराठी भाषा पडते. दुपट्टी पालकांनी मराठी अशा अभिमानाच्या वार्तालाप तर करू नये. काय तर म्हणे मराठी भाषेत. दर्जा कमी होत चाललाय मराठी मैदानाचा. इंग्रजी भाषेतील शिक्षणाचा दर्जा किती चांगला असतो हे पण लोकांना माहिती आहे. ज्या दिवशी महाविद्यालयात विध्यार्थी मराठी पायरी खाली इंग्रजी पदवीची पायरी चढतो त्या दिवशी मराठी भाषा आपल्या महाराष्ट्राच्या शिखरावर एक पायरी येत आहे. आणखी किती खाली आणणार आपल्या मायबोलीला.   

            मराठीची अधोगती घडवायची असेल तर आधी मराठी शाळांची अधोगती थांबव उठला. तरच आपल्याला अधिकार आहे

'लाभले आम्हास भाग्य बोलो मराठी'

हे म्हणण्याचा.

असे होईल,

लाभले आम्हास भाग्य बोलतो मराठी |

आजकाल अनेक लोक आपली मातृभाषा मराठीचा वापर कमी करत आहेत, हे खरं आहे. यामागे अनेक कारणं आहेत:

• व्यवसाय आणि शिक्षण: चांगल्या नोकरीच्या संधी आणि उच्च शिक्षण इंग्रजीमध्ये उपलब्ध असल्याने, अनेक पालक आपल्या मुलांना इंग्रजी माध्यमाच्या शाळेत पाठवतात. त्यामुळे लहानपणापासूनच मुलांचा मराठी भाषेपासून संपर्क कमी होतो.
• सामाजिक प्रतिष्ठा: काही लोकांमध्ये इंग्रजी बोलणे हे प्रतिष्ठेचे लक्षण मानले जाते. त्यामुळे ते मराठी बोलणे टाळतात.
• तंत्रज्ञान: आजकाल मोबाईल, कंप्यूटर आणि इंटरनेटवर इंग्रजी भाषेतील साहित्य मोठ्या प्रमाणात उपलब्ध आहे. त्यामुळे लोकांचा मराठी भाषेतील साहित्याशी संपर्क कमी होत आहे.

पण यावर उपाय नक्कीच आहेत. आपण काही गोष्टी करू शकतो:

• घरात मराठीचा वापर: सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे आपण आपल्या घरात मराठी भाषेतच बोलले पाहिजे. आपल्या मुलांना मराठीतून गोष्टी सांगा आणि त्यांच्याशी मराठीतून संवाद साधा.
• मराठी शाळांना प्रोत्साहन: आपल्या मुलांना मराठी शाळेत पाठवा. मराठी शाळांमध्ये चांगले शिक्षण मिळते आणि मुलांना आपल्या संस्कृतीची जाणीव होते.
• मराठी साहित्य वाचा: मराठी पुस्तके, वर्तमानपत्रे आणि मासिके वाचा. त्यामुळे आपली भाषा समृद्ध होईल आणि आपल्याला नवीन गोष्टी शिकायला मिळतील.
• तंत्रज्ञानाचा वापर: मराठी भाषेतील ॲप्स (Apps), गेम्स (Games) आणि वेबसाईटचा वापर करा. सोशल मीडियावर मराठीतून संवाद साधा.
• मराठी कार्यक्रमांना उपस्थित राहा: मराठी नाटकं, चित्रपट आणि कार्यक्रमांना जा. त्यामुळे आपल्याला मराठी कलाकारांना प्रोत्साहन देता येईल.

या उपायांमुळे आपण नक्कीच आपली मातृभाषा मराठीचा वापर वाढवू शकतो आणि तिचे संवर्धन करू शकतो.

अधिक माहितीसाठी, आपण खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:

• मराठी भाषा संवर्धन समिती: www.marathibhasha.org