DIET (जिल्हा शिक्षण आणि प्रशिक्षण संस्था) आणि NCERT (राष्ट्रीय शैक्षणिक संशोधन आणि प्रशिक्षण परिषद) या शैक्षणिक संस्था आहेत, ज्या शिक्षण क्षेत्रात गुणवत्ता सुधारण्यासाठी महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात. त्यांची भूमिका आणि कार्ये खालीलप्रमाणे आहेत:

DIET (जिल्हा शिक्षण आणि प्रशिक्षण संस्था)

DIET ची भूमिका:

1. प्राथमिक शिक्षण स्तरावर शिक्षकांची गुणवत्ता वाढवणे.
2. जिल्ह्यातील शिक्षकांसाठी प्रशिक्षण कार्यक्रम आयोजित करणे.
3. नवीन शैक्षणिक धोरणे आणि कार्यक्रमांची माहिती शिक्षकांपर्यंत पोहोचवणे.
4. शिक्षकांना अध्यापनात मदत करण्यासाठी शैक्षणिक साहित्य तयार करणे.
5. जिल्ह्यातील शाळांना शैक्षणिक मार्गदर्शन आणि समर्थन देणे.

DIET ची कार्ये:

• शिक्षकांसाठी सेवाकालीन प्रशिक्षण (In-service training) आयोजित करणे.
• नवीन नियुक्त झालेल्या शिक्षकांसाठी विशेष प्रशिक्षण कार्यक्रम आयोजित करणे.
• शैक्षणिक संशोधन करणे आणि त्याचे निष्कर्ष शिक्षकांपर्यंत पोहोचवणे.
• जिल्ह्यातील शैक्षणिक गरजा ओळखून त्यानुसार प्रशिक्षण कार्यक्रम तयार करणे.
• शाळांमध्ये गुणवत्तापूर्ण शिक्षण देण्यासाठी मार्गदर्शन करणे.

NCERT (राष्ट्रीय शैक्षणिक संशोधन आणि प्रशिक्षण परिषद)

NCERT ची भूमिका:

1. राष्ट्रीय स्तरावर शालेय शिक्षणाची गुणवत्ता सुधारणे.
2. शैक्षणिक धोरणे तयार करणे आणि त्यांची अंमलबजावणी करणे.
3. पाठ्यपुस्तके आणि इतर शैक्षणिक साहित्य विकसित करणे.
4. शिक्षकांसाठी प्रशिक्षण कार्यक्रम आयोजित करणे.
5. शैक्षणिक संशोधनाला प्रोत्साहन देणे.

NCERT ची कार्ये:

• राष्ट्रीय अभ्यासक्रम आराखडा (National Curriculum Framework) तयार करणे.
• विविध विषयांसाठी पाठ्यपुस्तके तयार करणे आणि त्यांचे वेळोवेळी पुनरावलोकन करणे.
• शिक्षकांसाठी राष्ट्रीय स्तरावर प्रशिक्षण कार्यक्रम आयोजित करणे.
• शैक्षणिक समस्यांवर संशोधन करणे आणि त्याचे निष्कर्ष प्रकाशित करणे.
• राज्य शैक्षणिक संस्थांना (State Educational Institutions) मार्गदर्शन आणि मदत करणे.

दोघांमधील संबंध:

NCERT हे राष्ट्रीय स्तरावर काम करते, तर DIET जिल्हा स्तरावर काम करते. DIET, NCERT ने तयार केलेल्या धोरणांनुसार आणि कार्यक्रमांनुसार शिक्षकांना प्रशिक्षण देते आणि मार्गदर्शन करते. NCERT आणि DIET एकमेकांना सहकार्य करून शिक्षण क्षेत्रात सुधारणा घडवून आणतात.

अधिक माहितीसाठी आपण NCERT आणि DIET च्या अधिकृत संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता.

• NCERT: https://ncert.nic.in/
• DIET: (जिल्हा शिक्षण आणि प्रशिक्षण संस्था) - आपल्या जिल्ह्यातील DIET संस्थेच्या वेबसाइटला भेट द्या.