मानसशास्त्र
शिक्षणशास्त्र
कुमारवयीन मुलामुलींमधील भावनिक बदलांवर चर्चा करा आणि बहुस्तरीय अध्यापन प्रक्रियेबद्दल आपले विचार सांगा.
2 उत्तरे
2
answers
कुमारवयीन मुलामुलींमधील भावनिक बदलांवर चर्चा करा आणि बहुस्तरीय अध्यापन प्रक्रियेबद्दल आपले विचार सांगा.
2
Answer link
कुमारावस्थेतील मुला-मुलींमध्ये भावनिक बदल
कुमारावस्था हा मुलापासून प्रौढांपर्यंतचा एक संक्रमणकालीन टप्पा आहे, ज्यामध्ये शारीरिक, मानसिक आणि हार्मोनल बदलांव्यतिरिक्त महत्वाचे भावनिक आणि सामाजिक बदल होतात. तो स्वीकारायचा की नाही हा महत्त्वपूर्ण क्षण आहे विकसित होत असलेल्या त्या वैयक्तिक किंवा नवीन व्यक्तीचे आणि उर्वरित लोकांच्या बाबतीत त्यांचे स्थान.
कुमारावस्थेतील अधिक माघार आणि अंतर्मुख
कमीतकमी त्यांच्या पालकांसह, इतर गोष्टी मित्र किंवा मैत्रिणी असतात .. पौगंडावस्थेतील लोक अस्थिर असतात. जर आपल्याकडे घरी किशोरवयीन मुलगा किंवा मुलगी असेल तर आपल्याला हे समजेल की तो चांगल्या मूडवरुन जाण्यास, स्पष्ट कारणांमुळे रागावलेला किंवा चिडचिडेपणा करण्यास आणि काही मिनिटांतच सक्षम आहे. पौगंडावस्थेतील भावनिक बदलांची पूर्वानुमान करणे आणि त्यांचे व्यवस्थापन करण्यास शिकणे महत्वाचे आहे.
अगोदर निर्देश केलेल्या बाबीसंबंधी बोलताना त्याच्यात किंवा तिच्यात होत असलेल्या शारीरिक बदलांचा त्यांच्या आत्मसन्मानावर परिणाम होतो. सामान्यत: हे बदल चांगल्या प्रकारे प्राप्त होत नाहीत, एक तरुण प्रौढ व्यक्ती आरशात दिसतो जो बहुतेक वेळा स्थापित मॉडेल किंवा तोफांसारखे नसतो. ही परिस्थिती पौगंडावस्थेतील मुलींमध्ये आणि मुलामध्ये भावनिक बदलांची एक विशिष्ट वैशिष्ट्य आहे.
कुमार अवस्थेत मुला-मुलींचे होणारे भावनिक बदल
1. अतिसंवेदनशील वाटणे
यौवनकाळात, तुमच्या शरीरात अनेक बदल होत असल्याने, त्यांच्याबद्दल अस्वस्थ वाटणे आणि तुमच्या शारीरिक स्वरूपाबाबत अतिसंवेदनशील होणे सामान्य आहे. परिणामी तुम्हाला सहज चिडचिड होऊ शकते, तुमचा स्वभाव कमी होऊ शकतो किंवा उदासीनता जाणवू शकते. तुमच्या वागणुकीतील बदलांबद्दल जागरुक राहणे आणि त्याबद्दल बोलणे उपयुक्त ठरेल ज्याच्याशी तुम्हाला बोलणे सोयीचे आहे.
2. ओळख शोधत आहे
तुम्ही प्रौढ होण्याच्या प्रक्रियेत असल्याने, एक व्यक्ती म्हणून तुम्हाला काय अद्वितीय बनवते हे शोधून काढण्याकडे तुमचा कल असेल. एक सामान्य प्रवृत्ती देखील आहे की आपण आपल्या कुटुंबातील सदस्यांपेक्षा आपल्या मित्रांसह अधिक संबद्ध आहात. मानसशास्त्रीयदृष्ट्या, कदाचित तुमचे मित्र तुमच्यासारख्याच टप्प्यातून जात असतील. तुम्ही इतरांपेक्षा वेगळे कसे आहात आणि तुम्ही जगात कसे बसता हे शोधण्याचा प्रयत्न करू शकता. यामुळे अखेरीस आपल्या पालकांपासून आणि कुटुंबापासून अधिक स्वतंत्र होण्यासाठी एक प्रकारचा संघर्ष होऊ शकतो.
3. अनिश्चित वाटणे
तुम्ही पूर्णपणे प्रौढ नसल्यामुळे आणि आता मूल नसल्यामुळे, यौवन संभाव्यत: अनिश्चित काळ आणू शकते. संक्रमणाचा टप्पा म्हणून, तुम्ही करिअर, उपजीविका आणि लग्न यासारख्या जीवनातील नवीन आणि अपरिचित पैलूंबद्दल आश्चर्यचकित आणि विचार करू शकता. हे सर्व नवीन आणि अपरिचित असल्यामुळे जेव्हा तुम्ही या दिशानिर्देशांवर विचार करायला सुरुवात करता तेव्हा तुम्हाला भविष्याबद्दल अनिश्चित वाटू शकते.
ही अनिश्चितता अधिक स्पष्ट होते जेव्हा तुमच्या जवळच्या लोकांच्या तुमच्याकडून असलेल्या अपेक्षाही बदलतात. लहानपणी तुमच्याकडून जे अपेक्षित होते त्यापेक्षा मोठ्या जबाबदाऱ्या तुमच्याकडून घेणे अपेक्षित आहे. अखेरीस तुम्ही तुमच्या नवीन भूमिकांमध्ये वाढ कराल आणि तुमच्याबद्दल अधिक निश्चित व्हाल, परंतु तुम्ही या परिस्थितीला कसा प्रतिसाद द्याल यावर अवलंबून या प्रक्रियेला स्वतःचा वेळ लागेल.
4. समवयस्क दबाव
तारुण्य सुरू झाल्यावर, तुमच्या मित्रांशी तुमचे संभाषण वाढेल. तुमचा समवयस्क गट आणि तुम्ही लोकप्रिय माध्यमांमध्ये तुमच्या आजूबाजूला जे पाहता आणि त्यांच्याद्वारे दर्शविल्या जाणाऱ्या संस्कृतीचा तुमच्यावर प्रभाव पडण्याची शक्यता आहे. तुम्ही अनेकदा तुमच्या पेहराव, तुमच्या भाषा आणि तुमच्या वर्तणुकीच्‍या दृष्‍टीने तुम्ही काय पाहता आणि तुमच्या वर्तणुकीच्‍या दृष्‍टीने तुम्ही अनेकदा निवडू शकता.
हे कधीकधी अस्वस्थ होऊ शकते आणि कदाचित तुमच्या आवडी आणि नापसंती देखील बदलू शकतात. हे देखील एक मार्ग आहे ज्यामध्ये तुम्ही तुमच्या समवयस्कांशी जुळण्यासाठी संघर्ष करता. या घटनांमुळे तुमच्या पालकांना आणि तुमच्या मित्रांना योग्य वाटणाऱ्या गोष्टींमध्ये अंतर निर्माण होऊ शकते.
5. परस्परविरोधी विचार
तारुण्यकाळात तुम्ही किशोरवयीन असताना कुठेतरी असल्यामुळे, तुम्ही लहानपणी कसे होता आणि तुम्हाला मोठेपणी कसे व्हायचे आहे यामध्‍ये अडकलेले वाटू शकते. उदाहरणार्थ, तुम्ही अधिक स्वतंत्र होऊ इच्छित असाल आणि त्याच वेळी, तुमच्या पालकांकडून समर्थन देखील शोधू शकता. आणखी एक उदाहरण हे असू शकते की तुम्ही तुमच्या लहानपणी असलेल्या तुमच्या आवडींचा त्याग करू इच्छित आहात की नाही ते तुमच्या मित्रांशी जुळवून घेण्यास सक्षम असेल. परिणामी तुम्हाला विरोधाभास वाटू शकतो आणि स्पष्टता शोधू शकता.
6. मूड स्विंग्स
अनिश्चितता आणि विरोधाभासी विचार जोडण्यासाठी, तुम्हाला तुमच्या मनःस्थितीत वारंवार आणि कधी कधी तीव्र बदल देखील येऊ शकतात. उदाहरणार्थ, काहीवेळा तुमचा मूड आत्मविश्वास आणि आनंदी वाटणे आणि अल्पावधीतच चिडचिड आणि उदासीनता यांमध्ये बदलते. तुम्हाला कसे वाटते त्यात वारंवार होणाऱ्या या बदलांना मूड स्विंग्स म्हणतात. तुमच्या शरीरातील संप्रेरकांच्या पातळीत बदल झाल्यामुळे आणि यौवनकाळात होणाऱ्या इतर बदलांमुळे ते होऊ शकतात.
7. स्वतःबद्दल जागरूक वाटणे
यौवनाची सुरुवात वैयक्तिक आधारावर बदलू शकते. त्यामुळे तुमचा वाढण्याचा मार्ग तुमच्या मित्रांच्या वाढीपेक्षा वेगळा असू शकतो. यामुळे तुम्ही ज्या प्रकारे वाढत आहात आणि तुमच्या शरीराबद्दल जागरूक होऊ शकता.
हे अनुभव मुलींसाठी अधिक स्पष्ट आहेत कारण ते मुलांपेक्षा जलद आणि लवकर विकसित होतात. तसेच त्यांच्या शरीरातील बदल जसे की स्तनांचा विकास आणि नितंबांचे रुंदीकरण अधिक लक्षणीय आहे. यामुळे त्यांना समान वयोगटातील त्यांच्या समवयस्कांच्या उपस्थितीत त्यांच्या शरीराबद्दल अधिक जागरूक वाटू शकते.
8. लैंगिक भावना येणे
तारुण्य हा एक टप्पा आहे ज्यानंतर तुमची लैंगिक परिपक्वता विकसित होते. लैंगिक परिपक्वता हा तुमच्या आयुष्याचा टप्पा असतो जेव्हा तुम्हाला मुले होऊ शकतात. लैंगिक परिपक्वतेचा एक पैलू म्हणजे लैंगिक संबंधांबद्दल आणि आपण आकर्षित झालेल्या लोकांच्या शरीराबद्दल उत्सुकता. तारुण्य सुरू झाल्यावर, मुलगा किंवा मुलगी अशा लोकांकडे लैंगिकदृष्ट्या आकर्षित होणे सामान्य आहे की त्यांना 'फक्त मैत्री' करण्यापेक्षा जास्त हवे असते.
रोमँटिक कादंबरी वाचणे किंवा टेलिव्हिजनवर रोमँटिक दृश्य पाहणे यासारख्या सामान्य दैनंदिन क्रियाकलापांमुळे देखील तुम्हाला लैंगिकदृष्ट्या उत्तेजित वाटू शकते. या भावना सामान्य आहेत आणि त्याबद्दल दोषी वाटण्यासारखे काहीही नाही. तुम्हाला सेक्सबद्दल अनेक प्रश्न असतील. एखाद्या प्रौढ प्रौढ व्यक्तीशी (जसे की तुमची आई, डॉक्टर किंवा समुपदेशक) बोलणे चांगली कल्पना आहे ज्यांच्याशी तुम्हाला लैंगिक संबंधांवर चर्चा करणे सोपे आहे. तुम्हाला तुमच्या प्रश्नांची उत्तरे मिळायला हवीत आणि सुरक्षित लैंगिकतेबद्दल
माहिती दिली पाहिजे.
0
Answer link
कुमारवयीन मुलामुलींमधील भावनिक बदल:
कुमारवयात मुलामुलींमध्ये अनेक भावनिक बदल होतात. या बदलांना समजून घेणे आणि त्यांना योग्य मार्गदर्शन करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. काही सामान्य भावनिक बदल खालीलप्रमाणे आहेत:
- मूड स्विंग (Mood Swings): या वयात हार्मोन्समध्ये (hormones) बदल झाल्यामुळे मुलांचे मूड वारंवार बदलू शकतात. कधी ते खूप आनंदी असतात, तर कधी अचानक उदास होऊ शकतात.
- संवेदनशील (Sensitivity): या वयात मुले अधिक संवेदनशील बनतात. लहानसहान गोष्टींमुळेही त्यांना वाईट वाटू शकतं.
- स्वतंत्र होण्याची इच्छा: कुमारवयीन मुलांना स्वतःचे निर्णय घ्यायचे असतात आणि त्यांना स्वातंत्र्य हवे असते.
- ओळख निर्माण करण्याची इच्छा: या वयात मुले स्वतःची ओळख निर्माण करण्याचा प्रयत्न करतात. त्यांना काय आवडते, कशात रस आहे, हे शोधण्याचा ते प्रयत्न करतात.
- मित्र आणि सामाजिक संबंधांना महत्त्व: या वयात मित्र आणि सामाजिक संबंध अधिक महत्त्वाचे वाटू लागतात.
- भावनात्मक अस्थिरता: या वयात भावनांवर नियंत्रण ठेवणे कठीण होऊ शकते, त्यामुळे भावनात्मक अस्थिरता जाणवते.
बहुस्तरीय अध्यापन प्रक्रिया (Multi-Tiered System of Support - MTSS):
बहुस्तरीय अध्यापन प्रक्रिया (MTSS) एक शैक्षणिक फ्रेमवर्क (educational framework) आहे, ज्यामध्ये प्रत्येक विद्यार्थ्याला त्याच्या गरजेनुसार शिक्षण देण्यावर लक्ष केंद्रित केले जाते. यात तीन स्तर असतात:
- स्तर १ (Tier 1): हा स्तर सर्व विद्यार्थ्यांसाठी असतो. यात वर्गात शिक्षकांनी सर्वांना समजेल अशा पद्धतीने शिकवणे अपेक्षित आहे.
- स्तर २ (Tier 2): ज्या विद्यार्थ्यांना अधिक मदतीची गरज आहे, त्यांना या स्तरावर अतिरिक्त मार्गदर्शन आणि मदत दिली जाते. हे गट लहान असतात आणि शिक्षकांचे लक्ष अधिक केंद्रित असते.
- स्तर ३ (Tier 3): ज्या विद्यार्थ्यांना स्तर २ मध्येही फायदा होत नाही, त्यांना या स्तरावर अधिक विशेष आणि वैयक्तिक मार्गदर्शन दिले जाते. यात विशेष शिक्षक आणि तज्ञांचा समावेश असतो.
माझ्या मते, बहुस्तरीय अध्यापन प्रक्रिया खूपच प्रभावी आहे. कारण ती प्रत्येक विद्यार्थ्याच्या गरजेनुसार शिक्षण देण्यासाठी तयार केलेली आहे. यामुळे कोणत्याही विद्यार्थ्याला मागे राहण्याची शक्यता कमी होते आणि सर्वांना त्यांची क्षमता विकसित करण्याची संधी मिळते. शिक्षकांनी या प्रक्रियेचा योग्य वापर केल्यास विद्यार्थ्यांना नक्कीच फायदा होईल.