समष्टि अर्थशास्त्र अर्थशास्त्र

स्थूल अर्थशास्त्राची वैशिष्ट्ये काय आहेत?

2 उत्तरे
2 answers

स्थूल अर्थशास्त्राची वैशिष्ट्ये काय आहेत?

2
स्थूल अर्थशास्त्राची वैशिष्ट्य स्पष्ट करा -


1] समग्र घटकांचा अभ्यास :-
                         स्थूल अर्थशास्त्रात अर्थव्यवस्थेतील समग्र घटकांचा अभ्यास केला जातो . उदा. राष्ट्रीय उत्पन्न , राष्ट्रीय उत्पादन , राष्ट्रीय रोजगार , सर्वसाधारण किंमत पातळी , व्यापारचक्र इत्यादी .

2] उत्पन्न सिद्धांत :-
                              स्थूल अर्थशास्त्र राष्ट्रीय उत्पन्नाची संकल्पना त्याचे विविध घटक , मापन पद्धती इत्यादीचा अभ्यास करते . हे एकूण मागणी व एकूण पुरवठाशी संबंधित आहे . तसेच यात राष्ट्रीय उत्पन्नातील चढ-उतार , व्यापारचक्रतील तेजी-मंदी या कारणांचे व बदलांचे स्पष्टीकरण करते .

3] सर्वसाधारण समतोलाचे विश्लेषण :-
                                   स्थूल अर्थशास्त्राच्या सर्वसाधारण समतोलाचे विश्लेषण केले जाते . यामध्ये एकूण घटकांचा वर्तनाशी आणि त्यांच्या कार्यपद्धतीशी संबंधित आहे . सर्वसाधारण समतोल संपूर्ण अर्थव्यवस्थेत मागणी , पुरवठा व किंमत यांच्या वर्तनाशी निगडित आहे . 

4] परस्परावलंबन :- 
                              स्थूल विश्लेषणात उत्पन्न , उत्पादन , रोजगार , गुंतवणूक , किंमतपातळी यांसारख्या आर्थिक परस्परावलंबन विचारात घेतले जाते . उदा. गुंतवणूक पातळीत होणाऱ्या बदलांचा अंतिम परिणाम , उत्पन् , एकूण उत्पादन , रोजगार आणि आर्थिक वृद्धीवर होतो .

5] राशी पद्धत :-
                             स्थूल अर्थशास्त्रात राशी पद्धधतीचा अवलंब केला जाते . यामध्ये केवळ एका घटकाचा अभ्यास नसून संपूर्ण अर्थव्यवस्थेचा अभ्यास केला जातो . प्रा . बोल्डींग यांच्या मते ,
                      " जंगल म्हणजे संपूर्ण झाडांचा समूच्चय असतो . परंतू त्यात एका विशिष्ट झाडाची गुणवैशिष्ट्ये दिसून येत नाही " यातून सूक्ष्म अर्थशास्त्र व स्थूल अर्थशास्त्रातील यांमधीत फरक दर्शविला जातो .

6] वृद्धीची प्रारूपे :- 
                           स्थूल अर्थशास्त्र वृद्धीची प्रारूपे विकसित करण्यासाठी उपयुक्त ठरते . आर्थिक विकासाच्या अभ्यासासाठी ही प्रारूपे उपयोगी ठरतात . उदा . देशांच्या आर्थिक विकासाच्या अभ्यासासाठी मूलभूत व अवजड उद्योगांवर भर देणारे महालनोबीस वृद्धी प्रारूप .

7] सर्व साधारण किंमत पातळी :-
                         स्थूल अर्थशास्त्रात सर्वसाधारण किंमत पातळी निश्चित त्यातील बदलांचा अभ्यास केला जातो . सर्वसाधारण किंमत पातळी म्हणजे अर्थव्यवस्थेतील सदस्यस्थितील उत्पादित केलेले सर्व वस्तू व सेवांच्या किंमतीची सरासरी होय .

8] धोरणाभिमुख :-
                        लॉर्ड केन्सच्या मते " स्थूल अर्थशास्त्र हे आर्थिक समस्या सोडविण्याच्या धोरणांची चर्चा करणारे शास्त्र आहे " . उदा . भाववाढ नियंत्रण , रोजगारनिर्मिती , अर्थव्यवस्थेला मंदीतून बाहेर काढाणे इ.
उत्तर लिहिले · 24/7/2023
कर्म · 9415
0
स्थूल अर्थशास्त्राची वैशिष्ट्ये:
  1. Aggregate अभ्यास: स्थूल अर्थशास्त्र संपूर्ण अर्थव्यवस्थेचा एकaggregate म्हणून अभ्यास करते. हे वैयक्तिक घटकांवर लक्ष केंद्रित न करता एकूण मागणी, एकूण पुरवठा, राष्ट्रीय उत्पन्न आणि रोजगार यांसारख्या मोठ्या आर्थिक चलांचा अभ्यास करते.
  2. National उत्पन्न: स्थूल अर्थशास्त्र राष्ट्रीय उत्पन्नाच्या संकल्पना आणि मापनांशी संबंधित आहे. यात राष्ट्रीय उत्पन्न कसे मोजले जाते आणि कोणत्या घटकांद्वारे ते प्रभावित होते याचा अभ्यास केला जातो.
  3. रोजगार पातळी: अर्थव्यवस्थेतील रोजगाराची पातळी निश्चित करणे हे स्थूल अर्थशास्त्राचे एक महत्त्वाचे वैशिष्ट्य आहे. एकूण मागणी आणि एकूण पुरवठा यांच्यातील संतुलन रोजगाराची पातळी निश्चित करते.
  4. आर्थिक धोरणे: स्थूल अर्थशास्त्र सरकारला आर्थिक धोरणे तयार करण्यात मदत करते. राजकोषीय धोरण (Fiscal policy) आणि मौद्रिक धोरण (Monetary policy) यांचा वापर करून अर्थव्यवस्था स्थिर ठेवण्याचा प्रयत्न केला जातो.
  5. Inflation चा अभ्यास: स्थूल अर्थशास्त्र Inflation आणि deflation सारख्या macro आर्थिक समस्यांचा अभ्यास करते. किमतींमधील बदल आणि त्याचा अर्थव्यवस्थेवर होणारा परिणाम समजून घेणे महत्त्वाचे आहे.
  6. आर्थिक विकास: स्थूल अर्थशास्त्र आर्थिक विकासाच्या धोरणांवर लक्ष केंद्रित करते. दीर्घकाळात आर्थिक वाढ कशी वाढवता येईल, यासाठी उपाय शोधले जातात.
हे स्थूल अर्थशास्त्राची काही प्रमुख वैशिष्ट्ये आहेत.
उत्तर लिहिले · 25/3/2025
कर्म · 1660

Related Questions

समग्र अर्थशास्त्राची व्याप्ती काय आहे?
अर्थव्यवस्थेचा एक समतोल असतो, त्याला काय म्हणतात?
जेव्हा समग्र पुरवठा आणि समग्र मागणी समान राहते तेव्हा अर्थव्यवस्थेत काय म्हटले जाते?
जेव्हा समग्र पुरवठा आणि समग्र मागणी अर्थव्यवस्थेत स्थिर होतात, तेव्हा काय म्हटले जाते?
१) स्थूल आर्थिक समूच्चयांमधील ..... अभ्यासाला समग्रलक्षी अर्थशास्त्र म्हणतात?
स्थूल आर्थिक समूच्चयामधील ...... अभ्यासाला समग्रलक्षी अर्थशास्त्र म्हणतात?
समग्रलक्षी धोरणे स्पष्ट करा?