घरगुती बचत (Household Saving):

• वित्तीय बचत (Financial Saving): यामध्ये बँक ठेवी (Bank Deposits), शेअर बाजार (Share Market), विमा (Insurance), आणि भविष्य निर्वाह निधी (Provident Fund) यांचा समावेश होतो.
• भौतिक बचत (Physical Saving): यामध्ये जमीन, घर, सोने अशा संपत्तीमध्ये गुंतवणूक केली जाते.

खाजगी क्षेत्रातील बचत (Private Sector Saving):

• corporate बचत : कंपन्यांचा नफा (Profits) आणि राखीव निधी (Reserves) यांचा यात समावेश असतो.

सार्वजनिक क्षेत्रातील बचत (Public Sector Saving):

• सरकारी बचत : सरकारचा कर महसूल (Tax Revenue) आणि सार्वजनिक उपक्रमांचा नफा (Profits of Public Sector Undertakings) मिळून सार्वजनिक क्षेत्रातील बचत होते.

बचतीचे प्रकार:

• अनिवार्य बचत (Compulsory Saving): भविष्य निर्वाह निधी (Provident Fund) किंवा कर (Tax) यांच्या स्वरूपात केली जाणारी बचत.
• ऐच्छिक बचत (Voluntary Saving): व्यक्ती आपल्या इच्छेनुसार बचत करते, जसे की बँक ठेव (Bank Deposit) किंवा शेअर बाजारात गुंतवणूक (Investment in Share Market).

भारतातील बचतीला प्रोत्साहन देणारे घटक:

• उच्च व्याज दर (High Interest Rates).
• विविध कर सवलती (Tax Benefits).
• वित्तीय साक्षरता (Financial Literacy) आणि जागरूकता.

संदर्भ:

• रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (Reserve Bank of India)
• राष्ट्रीय सांख्यिकी कार्यालय (National Statistical Office)