
बचत
- चालू खाते: हे खाते व्यापारी, व्यावसायिक आणि मोठ्या संस्थेसाठी असते, ज्यांना नियमितपणे मोठ्या प्रमाणात पैसे जमा करायचे आणि काढायचे असतात.
- बचत खाते: हे खाते सामान्य व्यक्तींसाठी असते, ज्यांना त्यांची बचत सुरक्षित ठेवायची असते आणि त्यावर व्याज मिळवायचे असते.
- चालू खाते: यात दिवसातून कितीही वेळा पैसे काढता आणि जमा करता येतात. यावर कोणतेही निर्बंध (restrictions) नसतात.
- बचत खाते: यात व्यवहारांवर काही निर्बंध असतात. तुम्ही दिवसातून ठराविक वेळाच पैसे काढू शकता.
- चालू खाते: या खात्यावर साधारणपणे व्याज मिळत नाही.
- बचत खाते: या खात्यावर बँक काही प्रमाणात व्याज देते.
- चालू खाते: यात किमान शिल्लक जास्त ठेवावी लागते. काही बँकांमध्ये ही रक्कम खूप जास्त असू शकते.
- बचत खाते: यात किमान शिल्लक कमी ठेवावी लागते, काही खात्यांमध्ये 'शून्य शिल्लक' (zero balance) सुविधा देखील उपलब्ध असते.
- चालू खाते: यामध्ये ओव्हरड्राफ्ट (overdraft) सुविधा उपलब्ध असते, ज्यामुळे खातेदाराला गरजेनुसार खात्यात पैसे नसतानाही पैसे काढता येतात.
- बचत खाते: यात ओव्हरड्राफ्ट सुविधा सहसा उपलब्ध नसते.
- चालू खाते: व्यवसाय आणि मोठ्या आर्थिक व्यवहारांसाठी उपयुक्त.
- बचत खाते: वैयक्तिक बचत आणि लहान गुंतवणुकीसाठी उपयुक्त.
बचत गट म्युच्युअल फंड्समध्ये पैसे गुंतवू शकतात.
बचत गटांना म्युच्युअल फंड्समध्ये गुंतवणूक करण्याची परवानगी आहे, परंतु काही गोष्टी लक्षात घेणे आवश्यक आहे:
- नोंदणी: बचत गट नोंदणीकृत असणे आवश्यक आहे.
- नियमांचे पालन: म्युच्युअल फंडात गुंतवणूक करण्यासाठी SEBI (Securities and Exchange Board of India) च्या नियमांचे पालन करणे आवश्यक आहे.
- सदस्यांची परवानगी: गुंतवणूक करण्यापूर्वी गटातील सर्व सदस्यांची परवानगी घेणे आवश्यक आहे.
- धोका: म्युच्युअल फंड गुंतवणुकीत बाजारातील धोके असतात, त्यामुळे विचारपूर्वक गुंतवणूक करावी.
अधिक माहितीसाठी, आपण SEBI च्या वेबसाइटला भेट देऊ शकता: SEBI
पैसे वाचवण्यासाठी काही उपाय खालीलप्रमाणे आहेत:
- बजेट (Budget) तयार करा:
- आपल्या खर्चाचा आणि उत्पन्नाचा मागोवा घ्या.
- खर्च कमी करण्यासाठी कोणत्या गोष्टी कमी करता येतील ते पहा.
- खर्चावर लक्ष ठेवा:
- आपण कुठे आणि कसे पैसे खर्च करतो हे समजून घेणे महत्त्वाचे आहे.
- अनावश्यक खर्च टाळा.
- ध्येय (Goal) निश्चित करा:
- पैसे वाचवण्याचे ध्येय निश्चित करा, जसे की घर खरेदी करणे किंवा कर्ज फेडणे.
- त्यानुसार नियोजन करा.
- स्वयंचलित बचत:
- आपल्या खात्यातून नियमितपणे बचत खात्यात पैसे आपोआप जमा करण्याची सोय करा.
- कर्ज कमी करा:
- क्रेडिट कार्ड बिल आणि इतर कर्जे वेळेवर भरा.
- खरेदी करताना विचार करा:
- खरेदी करण्यापूर्वी किंमतींची तुलना करा.
- आवश्यक नसलेल्या वस्तू खरेदी करणे टाळा.
- सवलती आणि ऑफर्सचा लाभ घ्या:
- सवलतीत वस्तू खरेदी करा.
- कूपन आणि डिस्काउंटचा वापर करा.
- घरगुती उपाय:
- घरी जेवण बनवा आणि बाहेरचे खाणे टाळा.
- पाणी आणि वीज जपून वापरा.
हे काही उपाय आहेत ज्यांच्या मदतीने तुम्ही पैसे वाचवू शकता.
भारतातील बचतीची रचना आणि प्रकार खालीलप्रमाणे आहेत:
घरगुती बचत (Household Saving):
- वित्तीय बचत (Financial Saving): यामध्ये बँक ठेवी (Bank Deposits), शेअर बाजार (Share Market), विमा (Insurance), आणि भविष्य निर्वाह निधी (Provident Fund) यांचा समावेश होतो.
- भौतिक बचत (Physical Saving): यामध्ये जमीन, घर, सोने अशा संपत्तीमध्ये गुंतवणूक केली जाते.
खाजगी क्षेत्रातील बचत (Private Sector Saving):
- corporate बचत : कंपन्यांचा नफा (Profits) आणि राखीव निधी (Reserves) यांचा यात समावेश असतो.
सार्वजनिक क्षेत्रातील बचत (Public Sector Saving):
- सरकारी बचत : सरकारचा कर महसूल (Tax Revenue) आणि सार्वजनिक उपक्रमांचा नफा (Profits of Public Sector Undertakings) मिळून सार्वजनिक क्षेत्रातील बचत होते.
बचतीचे प्रकार:
- अनिवार्य बचत (Compulsory Saving): भविष्य निर्वाह निधी (Provident Fund) किंवा कर (Tax) यांच्या स्वरूपात केली जाणारी बचत.
- ऐच्छिक बचत (Voluntary Saving): व्यक्ती आपल्या इच्छेनुसार बचत करते, जसे की बँक ठेव (Bank Deposit) किंवा शेअर बाजारात गुंतवणूक (Investment in Share Market).
भारतातील बचतीला प्रोत्साहन देणारे घटक:
- उच्च व्याज दर (High Interest Rates).
- विविध कर सवलती (Tax Benefits).
- वित्तीय साक्षरता (Financial Literacy) आणि जागरूकता.
दिनांक: [अर्ज सादर करण्याची तारीख]
प्रति,
शाखा व्यवस्थापक,
[बँकेचे नाव],
[शाखेचा पत्ता]
विषय: सातबारा उताऱ्यावरील बचत गटाचा बोजा कमी करणेबाबत.
महोदय,
मी, [अर्जदाराचे नाव], आपल्या बँकेचा/ची खातेदार आहे. माझ्या बँक खात्याचा तपशील खालीलप्रमाणे आहे:
- खाते क्रमांक: [आपला खाते क्रमांक]
- बचत गटाचे नाव: [आपल्या बचत गटाचे नाव]
माझ्या मालकीची जमीन गट क्रमांक [गट क्रमांक] , [गावाचे नाव] येथे आहे. या जमिनीवर माझ्या बचत गटाच्या कर्जाचा बोजा बँकेने चढवला होता. आता मी बँकेचे सर्व कर्ज भरले आहे. त्यामुळे, सातबारा उताऱ्यावरून बचत गटाच्या कर्जाचा बोजा कमी करण्याची आवश्यकता आहे.
आपण मला सातबारा उताऱ्यावरील माझ्या बचत गटाच्या कर्जाचा बोजा कमी करण्यासाठी ना-हरकत प्रमाणपत्र (No Objection Certificate) द्यावे, जेणेकरून मी पुढील कार्यवाही करू शकेन.
सोबत खालील कागदपत्रे जोडत आहे:
- कर्ज परतफेड पावती
- सातबारा उतारा
- आधार कार्ड
- बँक पासबुक झेरॉक्स
आपल्या सहकार्यासाठी मी आभारी आहे.
धन्यवाद!
आपला/आपली विश्वासू,
[अर्जदाराचे नाव]
[संपर्क क्रमांक]
[ईमेल आयडी]