व्यापार म्हणजे काय? व्यापाराची विविध साधने स्पष्ट करा.
व्यापार म्हणजे काय?
व्यापार म्हणजे वस्तू व सेवांची खरेदी-विक्री. एका व्यक्तीकडून दुसऱ्या व्यक्तीकडे किंवा एका संस्थेकडून दुसऱ्या संस्थेकडे वस्तू आणि सेवांची देवाणघेवाण करणे म्हणजे व्यापार. हा विनिमय (exchange) पैसे, वस्तू किंवा इतर सेवांच्या माध्यमातून होऊ शकतो. व्यापार हा खरेदीदार आणि विक्रेता दोघांनाही फायदेशीर असतो.
व्यापाराची विविध साधने:
-
किरकोळ व्यापार (Retail Trade):
किरकोळ व्यापार म्हणजे थेट ग्राहकांना वस्तू विकणे. यामध्ये दुकानदार थेट ग्राहकांना वस्तू विकतात.
-
घाऊक व्यापार (Wholesale Trade):
घाऊक व्यापार म्हणजे मोठ्या प्रमाणात वस्तू खरेदी करून त्या किरकोळ विक्रेत्यांना विकणे. यामध्ये उत्पादक किंवा वितरक यांच्याकडून मोठ्या प्रमाणात माल खरेदी केला जातो.
-
आयात व्यापार (Import Trade):
आयात व्यापार म्हणजे परदेशातून वस्तू आणि सेवा आपल्या देशात मागवणे. जेव्हा एखादा देश दुसऱ्या देशातून वस्तू खरेदी करतो, तेव्हा तो आयात व्यापार असतो.
-
निर्यात व्यापार (Export Trade):
निर्यात व्यापार म्हणजे आपल्या देशातील वस्तू आणि सेवा परदेशात विकणे. जेव्हा एखादा देश दुसऱ्या देशाला वस्तू विकतो, तेव्हा तो निर्यात व्यापार असतो.
-
अंतर्देशीय व्यापार (Inland Trade):
अंतर्देशीय व्यापार म्हणजे देशाच्या आत वस्तू आणि सेवांची खरेदी-विक्री करणे. हा व्यापार राज्या-राज्यात किंवा शहरा-शहरात होतो.
-
आंतरराष्ट्रीय व्यापार (International Trade):
आंतरराष्ट्रीय व्यापार म्हणजे दोन किंवा अधिक देशांमध्ये वस्तू आणि सेवांची देवाणघेवाण करणे. हा व्यापार जागतिक स्तरावर चालतो.
-
ऑनलाइन व्यापार (Online Trade):
ऑनलाइन व्यापार म्हणजे इंटरनेटच्या माध्यमातून वस्तू आणि सेवांची खरेदी-विक्री करणे. आजकाल हा व्यापार खूप लोकप्रिय आहे.