1 उत्तर
1
answers
मौर्य प्रशासनाची व्यवस्था कशी होती?
0
Answer link
मौर्य प्रशासनाची व्यवस्था खालीलप्रमाणे होती:
1. केंद्रीय प्रशासन:
- राजा: राजा हा प्रशासनाचा प्रमुख होता. त्याच्याकडे неограниченные अधिकार होते. तो कायदे बनवू शकत होता आणि न्याय देऊ शकत होता.
- मंत्रीपरिषद: राजाला सल्ला देण्यासाठी एक मंत्रिपरिषद होती. प्रधानमंत्र्यांचे पद महत्त्वाचे होते.
- अधिकारी: प्रशासकीय कामांसाठी अनेक अधिकारी होते. ते कर जमा करत असत आणि कायदा व सुव्यवस्था राखत असत.
2. प्रांतीय प्रशासन:
- साम्राज्याचे प्रांत (Provincial) मध्ये विभाजन केले होते. प्रत्येक प्रांतामध्ये राज्यपालाची (Governor) नेमणूक केली जात असे.
- प्रांतांना जिल्ह्यांमध्ये विभागले होते आणि जिल्हाधिकाऱ्यांच्या (District Magistrate) द्वारे त्यांचे प्रशासन चालवले जात असे.
3. लष्करी प्रशासन:
- मौर्य सैन्यात पायदळ, घोडदळ, हत्ती आणि रथ यांचा समावेश होता.
- सैन्याची व्यवस्था पाहण्यासाठी सेनापती (Commander) होता.
4. न्याय व्यवस्था:
- ग्राम न्यायालय ते उच्च न्यायालय स्तरावर न्याय व्यवस्था होती.
- राजा अंतिम न्यायाधीश होता.
5. गुप्तचर व्यवस्था:
- संपूर्ण साम्राज्यात गुप्तचर (Spy) पसरलेले होते.
- ते राजाला महत्त्वपूर्ण माहिती देत असत.