हरितक्रांतीचे अनुकूल परिणाम : १) भारत अन्नधान्यात स्वयंपूर्ण झाला. २) अन्नधान्याची आयात कमी झाली. ३) सुधारित तंत्रज्ञानाने शेती. ४) शेतीचे व्यापारीकरण झाले. ५) शेतकऱ्यांचे प्रति हेक्टरी उत्पादन वाढून फायदा झाला. ६) राष्ट्रीय उत्पन्नात वाढ झाली. ७) दरडोई उत्पन्नात वाढ ८) औद्योगिक विकासाला चालना. ९) कच्च्या मालाच्या पुरवठ्यात वाढ. १०) गुंतवणुकीस प्रोत्साहन.

हरित क्रांतीचे अनुकूल आणि प्रतिकूल परिणाम खालीलप्रमाणे आहेत: **अनुकूल परिणाम:** * **उत्पादनात वाढ:** हरित क्रांतीमुळे अन्नधान्याच्या उत्पादनात लक्षणीय वाढ झाली. नवीन तंत्रज्ञान, उच्च उत्पादनक्षम वाण आणि रासायनिक खतांचा वापर यामुळे हे शक्य झाले. * **अन्नसुरक्षा:** देशाला अन्नसुरक्षा प्राप्त झाली, म्हणजेच देशातील लोकांसाठी पुरेसे अन्न उपलब्ध झाले. * **शेतकऱ्यांची आर्थिक स्थिती सुधारली:** উৎপাদनात वाढ झाल्यामुळे शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढले आणि त्यांची आर्थिक स्थिती सुधारली. * **रोजगार निर्मिती:** कृषी क्षेत्रात आणि संबंधित उद्योगांमध्ये रोजगाराच्या संधी निर्माण झाल्या. **प्रतिकूल परिणाम:** * **असमानता:** हरित क्रांतीचा लाभ मोठ्या शेतकऱ्यांना जास्त झाला, तर लहान शेतकरी मागे राहिले. त्यामुळे सामाजिक आणि आर्थिक विषमता वाढली. * **पर्यावरणावर परिणाम:** रासायनिक खते आणि कीटकनाशकांच्या अतिवापरामुळे जमिनीची सुपीकता कमी झाली, जल प्रदूषण वाढले आणि पर्यावरणावर नकारात्मक परिणाम झाला. * **पाण्याचा अतिवापर:** जास्त उत्पादन घेण्यासाठी पाण्याचा मोठ्या प्रमाणावर वापर केला गेला, ज्यामुळे पाण्याची पातळी घटली. * **पारंपरिक वाणांचे नुकसान:** उच्च उत्पादनक्षम वाणांना प्राधान्य दिल्याने पारंपरिक वाणांचे जतन झाले नाही आणि ते हळूहळू नष्ट होऊ लागले.

हरित क्रांतीचे अनुकूल परिणाम खालीलप्रमाणे आहेत: