नवीन शिक्षण पध्दतीत शिक्षक व विद्यार्थ्यांच्या भूमिका स्पष्ट करा?
शिक्षकांची भूमिका:
मार्गदर्शक (Facilitator): शिक्षक हे फक्त माहिती देणारे नसून विद्यार्थ्यांसाठी मार्गदर्शक ठरतात. विद्यार्थ्यांना स्वतः शिकण्यासाठी ते मार्गदर्शन करतात.
सुविधा निर्माण करणारे (Enabler): शिक्षक विद्यार्थ्यांना शिकण्यासाठी आवश्यक असलेले साहित्य, साधने आणि वातावरण तयार करतात.
प्रेरक (Motivator): शिक्षक विद्यार्थ्यांमध्ये शिकण्याची आवड निर्माण करतात आणि त्यांना सतत प्रोत्साहन देतात.
मूल्यांकन (Evaluator): शिक्षक विद्यार्थ्यांचे वेळोवेळी मूल्यांकन करतात आणि त्यांना त्यांच्या प्रगतीबद्दल माहिती देतात.
समस्या समाधानकर्ता (Problem Solver): शिक्षक विद्यार्थ्यांच्या अडचणी समजून घेतात आणि त्या सोडवण्यासाठी मदत करतात.
विद्यार्थ्यांची भूमिका:
सक्रिय सहभागी (Active Participant): विद्यार्थी शिक्षण प्रक्रियेत सक्रियपणे सहभागी होतात. प्रश्न विचारणे, चर्चा करणे, आणि आपले विचार व्यक्त करणे यात ते सहभागी होतात.
स्वयं-अध्ययन (Self-Learner): विद्यार्थी स्वतःहून शिकण्यासाठी तयार असतात. शिक्षक फक्त त्यांना मार्गदर्शन करतात, पण शिकण्याची जबाबदारी विद्यार्थ्यांची असते.
जिज्ञासू (Curious): विद्यार्थ्यांमध्ये नवीन गोष्टी शिकण्याची आणि समजून घेण्याची उत्सुकता असते.
सहकारी (Collaborator): विद्यार्थी एकमेकांच्या मदतीने शिकतात. गटDiscussion (Group discussion) आणि project मध्ये ते एकत्रितपणे काम करतात.
जबाबदार (Responsible): विद्यार्थी आपल्या शिक्षणाची जबाबदारी स्वतः घेतात आणि नियमित अभ्यास करतात.
नवीन शिक्षण पद्धतीमध्ये शिक्षक आणि विद्यार्थी दोघांनाही सक्रिय आणि जबाबदार असणे आवश्यक आहे.