चंद्रशेखर आझाद हे भारताच्या स्वातंत्र्य लढ्यातील एक प्रमुख क्रांतिकारी होते. त्यांचा जन्म २३ जुलै १९०६ रोजी मध्य प्रदेशातील झाबुआ जिल्ह्यातील भाबरा या गावी झाला. त्यांचे वडील पंडित सीताराम तिवारी आणि आई जग्रानी देवी होत्या.

सुरुवातीचे जीवन आणि शिक्षण:

• चंद्रशेखर आझाद यांचे बालपण आदिवासीबहुल क्षेत्रात गेले.
• त्यांनी सुरुवातीचे शिक्षण भाबरा येथे घेतले.
• १९१९ मध्ये जालियनवाला बाग हत्याकांडानंतर ते स्वातंत्र्य लढ्याकडे आकर्षित झाले.

क्रांतिकारी कारकीर्द:

• १९२२ मध्ये गांधीजींनी असहकार आंदोलन मागे घेतल्यानंतर, चंद्रशेखर आझाद हिंदुस्तान रिपब्लिकन असोसिएशनमध्ये (HRA) सामील झाले.
• रामप्रसाद बिस्मिल, भगतसिंग आणि राजगुरूंसारख्या क्रांतिकारकांशी त्यांची मैत्री झाली.
• १९२५ च्या काकोरी रेल्वेaction लूटीत त्यांनी सक्रिय भाग घेतला.
• लाला लजपत राय यांच्या हत्येचा बदला घेण्यासाठी त्यांनी ब्रिटिश अधिकारी सॉन्डर्सची हत्या केली.
• चंद्रशेखर आझाद यांनी आपले जीवन देशासाठी समर्पित केले आणि कधीही ब्रिटिशांच्या हाती लागले नाही.

अल्हाबाद येथील बलिदान:

• २७ फेब्रुवारी १९३१ रोजी अल्हाबादच्या आल्फ्रेड पार्कमध्ये (आताचे चंद्रशेखर आझाद पार्क) ते आपल्या सहकाऱ्यांसोबत भेटले असताना ब्रिटिश पोलिसांनी त्यांना घेरले.
• चंद्रशेखर आझाद यांनी पोलिसांशी धैर्याने लढाई केली आणि स्वतःला गोळी मारून शहीद झाले. त्यांनी ब्रिटिशांच्या हाती जिवंत न लागण्याची शपथ घेतली होती, ती त्यांनी पूर्ण केली.

वारसा:

• चंद्रशेखर आझाद हे भारतीय युवकांसाठी एक प्रेरणास्थान आहेत.
• त्यांच्या बलिदानाने स्वातंत्र्य लढ्यात नवचैतन्य निर्माण झाले.
• त्यांच्या स्मरणार्थ अनेक शाळा, महाविद्यालये आणि संस्थांची स्थापना करण्यात आली आहे.

चंद्रशेखर आझाद यांचे जीवन हे त्याग, शौर्य आणि देशभक्तीचे प्रतीक आहे.