भारतीय रिझर्व्ह बँकेची (RBI) कार्ये खालीलप्रमाणे आहेत:

1. मौद्रिक धोरण (Monetary Policy):

   रिझर्व्ह बँक देशातील पैशांचा पुरवठा आणि कर्जाची उपलब्धता नियंत्रित करते. महागाई नियंत्रित करणे आणि आर्थिक विकास साधणे हे याचे मुख्य उद्दिष्ट असते.

2. बँकांची बँक (Banker to Banks):

   रिझर्व्ह बँक इतर बँकांना कर्ज देते आणि त्यांच्याकडील अतिरिक्त रक्कम जमा करून घेते. बँकिंग प्रणाली सुरळीत चालवण्यासाठी रिझर्व्ह बँक महत्त्वाची भूमिका बजावते.

3. सरकारची बँक (Banker to Government):

   रिझर्व्ह बँक केंद्र सरकार आणि राज्य सरकारांसाठी बँकिंगची कामे करते. सरकारला आर्थिक सल्ला देणे आणि त्यांची देणी-घेणी व्यवस्थापित करणे ही कामे रिझर्व्ह बँक करते.

4. चलन व्यवस्थापन (Currency Management):

   रिझर्व्ह बँक नोटा आणि नाणी जारी करते. चलनी नोटांची छपाई करणे आणि त्यांचे वितरण करणे ही जबाबदारी रिझर्व्ह बँकेची असते.

5. विनिमय दर व्यवस्थापन (Exchange Rate Management):

   रिझर्व्ह बँक विदेशी चलनाचे व्यवस्थापन करते आणि रुपयाची किंमत स्थिर ठेवण्याचा प्रयत्न करते.

6. पत नियंत्रण (Credit Control):

   रिझर्व्ह बँक बँकांनी द्यावयाच्या कर्जावर नियंत्रण ठेवते, जेणेकरून अर्थव्यवस्था स्थिर राहील.

7. आर्थिक पर्यवेक्षण (Financial Supervision):

   रिझर्व्ह बँक बँका आणि इतर वित्तीय संस्थांचे पर्यवेक्षण करते, जेणेकरून ते नियमांनुसार काम करतील आणि लोकांचे हित सुरक्षित राहील.

अधिक माहितीसाठी, आपण रिझर्व्ह बँकेच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट देऊ शकता: RBI Official Website