धनादेशाचे रेखांकन म्हणजे काय? रेखांकनाचे प्रकार काय आहेत?
धनादेशाचे रेखांकन म्हणजे धनादेशाच्या डाव्या कोपऱ्यात दोन तिरप्या रेषा काढणे. या रेषांमध्ये "आणि कंपनी" (and Company) किंवा "खातेPayee खाते फक्त" (Account Payee Only) असे शब्द लिहिले जातात.
रेखांकनाचा उद्देश हा धनादेशाचे संरक्षण करणे आहे. रेखांकित धनादेश बँकेमध्ये सादर केल्यावर, तो केवळ लाभार्थीच्या खात्यातच जमा केला जातो, त्यामुळे धनादेशाचा गैरवापर होण्याची शक्यता कमी होते.
रेखांकनाचे प्रकार :रेखांकनाचे मुख्य दोन प्रकार आहेत:
-
साधे रेखांकन (General Crossing):
जेव्हा धनादेशावर दोन तिरप्या रेषा काढल्या जातात आणि त्यामध्ये "आणि कंपनी" (and Company) असे लिहिले जाते, तेव्हा त्याला साधे रेखांकन म्हणतात. अशा स्थितीत, धनादेश कोणत्याही बँकेत जमा केला जाऊ शकतो, परंतु तो केवळ खातेदाराच्या खात्यातच जमा होतो.
-
विशेष रेखांकन (Special Crossing):
जेव्हा धनादेशावर दोन तिरप्या रेषा काढल्या जातात आणि त्यामध्ये बँकेचे नाव लिहिले जाते, तेव्हा त्याला विशेष रेखांकन म्हणतात. अशा स्थितीत, धनादेश फक्त त्या विशिष्ट बँकेतच जमा केला जाऊ शकतो ज्या बँकेचे नाव त्यावर लिहिलेले आहे.
-
खाते Payee रेखांकन (Account Payee Crossing):
जेव्हा धनादेशावर दोन तिरप्या रेषा काढल्या जातात आणि त्यामध्ये "खाते Payee खाते फक्त" (Account Payee Only) असे लिहिले जाते, तेव्हा तो धनादेश केवळ लाभार्थीच्या खात्यातच जमा होतो.