भ्रष्टाचार
अर्थशास्त्र
अर्थव्यवस्थेत साठेबाजी, भ्रष्टाचार यांसारख्या अपप्रवृत्ती कशा व का वाढीस लागतात, हे स्पष्ट कसे कराल?
1 उत्तर
1
answers
अर्थव्यवस्थेत साठेबाजी, भ्रष्टाचार यांसारख्या अपप्रवृत्ती कशा व का वाढीस लागतात, हे स्पष्ट कसे कराल?
0
Answer link
अर्थव्यवस्थेत साठेबाजी आणि भ्रष्टाचार यांसारख्या अपप्रवृत्ती वाढण्याची कारणे अनेक आहेत. त्यातील काही प्रमुख कारणे खालीलप्रमाणे आहेत:
हे सर्व घटक एकत्रितपणे अर्थव्यवस्थेत साठेबाजी आणि भ्रष्टाचार वाढण्यास मदत करतात. यावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी कठोर कायदे, पारदर्शक governance आणि सामाजिक जागरूकता आवश्यक आहे.
1. मागणी आणि पुरवठ्यातील असमतोल:
- जेव्हा मागणी जास्त असते आणि पुरवठा कमी होतो, तेव्हा व्यापारी वस्तूंची साठेबाजी करून कृत्रिम टंचाई निर्माण करतात.
- यामुळे वस्तूंच्या किमती वाढतात आणि साठेबाजांना जास्त नफा मिळतो.
2. शासकीय नियंत्रण आणि परवानग्या:
- गुंतागुंतीच्या परवानग्या आणि नियमांमुळे काही लोक नियम मोडण्यासाठी लाच देतात, ज्यामुळे भ्रष्टाचार वाढतो.
- नियमांमधील त्रुटी आणि लूपहोल्स (loopholes) वापरून काही लोक गैरव्यवहार करतात.
3. काळा पैसा:
- ज्या लोकांकडे हिशोबाशिवायचा पैसा असतो, ते मालमत्ता आणि वस्तू खरेदीमध्ये गुंतवणूक करतात, ज्यामुळे किमती वाढतात.
- काळा पैसा वापरून साठेबाजी करणे सोपे होते, कारण त्यात कोणताही कायदेशीर अडथळा नसतो.
4. कमजोर अंमलबजावणी:
- कायदे आणि नियमांचे योग्य पालन न झाल्यास गुन्हेगारांना शिक्षा होण्याचा धोका कमी होतो.
- भ्रष्टाचार उघडकीस आणण्यासाठी आणि त्यावर कारवाई करण्यासाठी सक्षम यंत्रणा नसल्यास अशा प्रवृत्ती वाढतात.
5. नैतिक मूल्यांचा अभाव:
- काही लोकांमध्ये केवळ स्वतःचा फायदा पाहण्याची वृत्ती असते, त्यामुळे ते अनैतिक मार्गांनी पैसे कमवण्याचा प्रयत्न करतात.
- सामाजिक आणि नैतिक मूल्यांचा ऱ्हास झाल्यामुळे भ्रष्टाचार आणि साठेबाजीला प्रोत्साहन मिळते.
6. राजकीय हस्तक्षेप:
- राजकीय नेते आणि अधिकारी यांच्या संगनमताने भ्रष्टाचार वाढतो.
- चुकीच्या धोरणांमुळे काही विशिष्ट लोकांना फायदा होतो आणि ते साठेबाजी करण्यास प्रवृत्त होतात.
7. माहितीचा अभाव:
- सामान्य लोकांना बाजारभावांची आणि वस्तूंच्या उपलब्धतेची माहिती नसल्यामुळे व्यापारी त्यांचा फायदा घेतात.
- जागरूकतेच्या अभावामुळे ग्राहक फसवणुकीला बळी पडतात.