हवेतील विविध घटक कोणते?
1. नायट्रोजन (Nitrogen): हा हवेतील सर्वात मोठा घटक आहे. हवेच्या एकूण घनफळाच्या सुमारे 78% भाग नायट्रोजनने व्यापलेला असतो. नायट्रोजन वायू निष्क्रिय असतो आणि तो रासायनिक क्रिया सहजासहजी करत नाही.
2. ऑक्सिजन (Oxygen): ऑक्सिजन हा अत्यंत महत्त्वाचा घटक आहे, जो सजीवसृष्टीसाठी आवश्यक आहे. हवेमध्ये ऑक्सिजनचे प्रमाण सुमारे 21% असते. श्वासोच्छ्वास आणि ज्वलन (burning) यांसारख्या क्रियांसाठी ऑक्सिजन आवश्यक आहे.
3. कार्बन डायऑक्साईड (Carbon Dioxide): हा घटक हवेत 0.04% असतो. कार्बन डायऑक्साईड वनस्पतींच्या प्रकाशसंश्लेषण (photosynthesis) प्रक्रियेसाठी आवश्यक आहे, तसेच तो ग्रीनहाऊस वायूंपैकी एक आहे.
4. ऑर्गन (Argon): हा एक निष्क्रिय वायू आहे आणि हवेमध्ये सुमारे 0.93% असतो.
5. इतर वायू (Other Gases): यांमध्ये हेलियम (Helium), निऑन (Neon), क्रिप्टॉन (Krypton) आणि झेनॉन (Xenon) यांसारख्या निष्क्रिय वायूंचा समावेश होतो. तसेच, ओझोन (Ozone) वायूचाही अल्प प्रमाणात समावेश असतो, जो वातावरणाच्या वरच्या थरात सूर्याच्या हानिकारक अल्ट्राव्हायोलेट किरणांपासून पृथ्वीचे संरक्षण करतो.
6. पाण्याची वाफ (Water Vapor): हवेतील पाण्याची वाफ वातावरणातील तापमान आणि भौगोलिक स्थानानुसार बदलते. ही वाफ ढग आणि पर्जन्याच्या निर्मितीसाठी आवश्यक आहे.
7. धूलिकण (Dust Particles): हवेमध्ये धूळ, माती, परागकण आणि इतर लहान कणांचा देखील समावेश असतो. हे कण वातावरणातील बदलांवर परिणाम करतात.