नाशिक शहर अल्हाददायक शहर म्हणून ओळखले जाते. शहराची ही ओळख कायम रहावी म्हणून नाशिककर सायकल चालवून हातभार लावत आहेत. कारण नाशिक हे लोकसंख्येच्या तुलनेत भारतातील सर्वात जास्त सायकल वापरणारे शहर म्हणून ओळखले जात असल्याचा अहवाल नाशिक सायकल‌स्टि असोसिएशनने केलेल्या पहाणीत आढळून आला आहे.

गेल्या २० वर्षांपासून सायकलचा वापर वाढावा यासाठी नाशिक सायकलीस्ट असोसिएशन प्रयत्न करीत आहे. या संस्थेतर्फे सायकलिंग विषयी माहिती व्हावी व सायकल वापराचा प्रसार व्हावा यासाठी सातत्याने वेगवेगळे कार्यक्रमांचे आयोजन करण्यात येते. शहरातल्या विविध भागातील नागरिकांचे ग्रुप तयार करुन त्यांना सायकल वापरण्याचे मार्गदर्शन देखील करण्यात येते या संस्थेतर्फे नुकतीच एक पहाणी करण्यात आली त्या पहाणीत लोकसंख्येच्या तुलनेत भारतात सर्वात जास्त सायकल वापरणारे शहर म्हणून नाशिक आढळून आले आहे. सायकल खरेदी विक्रीची कुठेही नोंद होत नसल्याने शहरानुसार सायकलची संख्या शोधणे ही अवघड बाब होती. मात्र विविध कंपन्यांच्या विक्री आकडेवारीवरुन ही माह‌तिी संकल‌ति करण्यात आली आहे. असोसिएशनच्या पदाधिकाऱ्यांनी भारतातल्या नामवंत कंपन्याशी संपर्क साधून शहरानुसार सायकल विक्रीची आकडेवारी जमा केली. त्या आकडेवारीनुसार ही संख्या शोधण्यात मदत झाली.

मुंबईची लोकसंख्या ३ कोटी २९ लाख असून लोकसंख्या घनता २९ हजार व्यक्ती चौरस कि.मी. इतकी आहे. या ठिकाणी नागरिकांना सायकल वापरण्याची इच्छा आहे; परंतु फास्ट लाईफमुळे शक्य होत नसल्याचे नागरिकांचे म्हणणे आहे. तसेच उपनगरातील काही नागरिकांना सायकल विकत घेण्याची देखील इच्छा आहे; परंतु ठेवण्यास जागा नसल्याने ते वापरत नाहीत. त्याच प्रमाणे निवासाचे ठिकाण व कामाचे ठिकाण यातील अंतर जास्त असल्याने सायकल वापरता येत नसल्याची खंत देखील काही नागरिकांनी व्यक्त केली. मुंबईत सध्याच्या स्थितीत २ लाख २० हजार सायकल्स आहेत. तर नाशिकची लोकसंख्या १६ लाख आहे येथे मात्र ग्रामीण भाग व शहरी भाग मिळून जवळपास दोन लाख सायकली आहेत. सर्व प्रमुख शहरांच्या तुलनेत नाशिकमधील ही संख्या लोकसंख्येच्या तुलनेत जास्त आहे.

पुणे जिल्ह्याची लोकसंख्या ९९ लाख ३६ हजार हजार इतकी आहे. या ठिकाणी सायकल वापराला प्रोत्साहन देण्यासाठी महापालिकेने सायकल ट्रॅक देखील तयार केले आहेत. येथील सायकल वापरणाऱ्यांची संख्या १ लाख ६० हजार इतकी आहे. बंगळूरु शहरातील लोकसंख्या अंदाजे ५० लाख २० हजाराच्या आसपास आहे. तर सायकलींची संख्या अंदाजे १ लाख ८० हजार इतकी आहे. कोलकाता शहराची लोकसंख्या १ कोटी ४० लाख इतकी आहे. तेथे सायकल वापरणाऱ्यांची संख्या १ लाख ९० हजार इतकी आहे. या तुलनेत नाशिककरांची सायकल चालविण्याची संख्या अधिक आहे.

नाशिकमध्ये सायकलिंगबद्दल जागरुकता निर्माण व्हावी यासाठी ही पाहणी करण्यात आली. त्या पाहणीत लोकसंख्येच्या तुलनेत नाशिक सर्वात जास्त सायकल वापरणारे शहर ठरले आहे. हा रेशो कायम राह‌लि असा विश्वास आहे.

किरण चव्हाण, नाशिक सायकलिस्ट असो.

मुंबई-पुण्याच्या तुलनेत सायकल चळवळ अशीच वाढत राहिली तर नाशिकचे वातावरण अल्हाददायक होईल. जास्तीत जास्त लोकांनी सायकल वापरायला हवी.

जगात अनेक शहरे आहेत जिथे सायकलचा मोठ्या प्रमाणावर वापर केला जातो, पण खाली काही प्रमुख शहरांचा उल्लेख आहे:

• ॲमस्टरडॅम (Amsterdam): नेदरलँड्सची राजधानी ॲमस्टरडॅम हे सायकलिंगसाठी जगात प्रसिद्ध आहे. शहरात उत्तम सायकल मार्ग आहेत आणि बहुतेक नागरिक रोजच्या प्रवासासाठी सायकलचा वापर करतात. ॲमस्टरडॅम शहर अधिकृत संकेतस्थळ
• कोपनहेगन (Copenhagen): डेन्मार्कची राजधानी कोपनहेगनमध्ये सायकल वापरकर्त्यांसाठी उत्कृष्ट सुविधा आहेत. इथे अनेक लोक कामावर जाण्यासाठी सायकल वापरतात. कोपनहेगन शहर अधिकृत संकेतस्थळ
• उट्रेक्ट (Utrecht): हे शहर नेदरलँड्समध्ये आहे आणि सायकलिंगसाठी खूप प्रसिद्ध आहे. येथे जगातील सर्वात मोठे सायकल पार्किंग आहे. उट्रेक्ट शहर अधिकृत संकेतस्थळ

या शहरांमध्ये सायकलिंगला प्रोत्साहन देण्यासाठी विशेष धोरणे आणि सुविधा आहेत, ज्यामुळे नागरिक सायकलचा वापर करण्यास अधिक आकर्षित होतात.