भाषा व्याकरण

शब्दशक्तीचे तीन प्रकार कोणते आहेत?

2 उत्तरे
2 answers

शब्दशक्तीचे तीन प्रकार कोणते आहेत?

1
शब्दांच्या अंगी तीन प्रकारची शक्ती असते.

अभिधा
लक्षणा
व्यंजन
1. अभिधा :
एखादा शब्द उच्चारल्यावर त्याच्याशी निगडीत जो सर्वसामान्य अर्थ निघतो, त्या शब्दांच्या शक्तीस अभिधा असे म्हणतात.

उदा.

मी एक वाघ पहिला.
आमच्याकडे एक कासव आहे.

2. लक्षणा :
ज्यावेळी आपण शब्दाचा मूळ अर्थ न घेता त्याच्याशी सुसंगत असलेला दुसरा अर्थ घेतो त्यावेळी शब्दांच्या शक्तीस लक्षणा असे म्हणतात.

उदा.

आम्ही बाजरी खातो.
घरावरून उंट गेला.
सूर्य बुडाला.

3. व्यंजन :
ज्यावेळी शब्दांच्या मूळ अर्थाला बाधा न आणता दुसरा अर्थ व्यक्त करतो तेव्हा शब्दांच्या शक्तीस व्यंजन असे म्हणतात.

उदा.

भुंकणारे कुत्रे चावत नाही.
समाजात भरपूर लांडगे पहावयास मिळतात.
समाजात वावरणारे असले साप ठेचून काढले पाहिजे.
उत्तर लिहिले · 22/5/2021
कर्म · 650
0

शब्दशक्तीचे तीन प्रकार खालीलप्रमाणे आहेत:

  1. अभिधा:

    या शब्दशक्तीमध्ये, शब्दाचा सरळ अर्थ व्यक्त होतो. याला 'वाच्यार्थ' किंवा 'शब्दशक्तीचा प्राथमिक अर्थ' असेही म्हणतात.

    उदाहरण: 'सूर्य पूर्वेला उगवतो' या वाक्यात 'सूर्य' म्हणजे सूर्य आणि 'पूर्व' म्हणजे पूर्व दिशा असा सरळ अर्थ आहे.

  2. लक्षणा:

    जेव्हा शब्दाचा सरळ अर्थ न घेता, त्या अर्थाशी संबंधित दुसरा अर्थ घ्यावा लागतो, तेव्हा 'लक्षणा' शब्दशक्ती असते. यात वाच्यार्थ सोडून दुसरा अर्थ घ्यावा लागतो.

    उदाहरण: 'तो गाढव आहे' म्हणजे तो मूर्ख आहे.

  3. व्यंजना:

    जेव्हा शब्द आणि अर्थ यांच्यातील संबंधामुळे एक वेगळाच अर्थ सूचित होतो, तेव्हा 'व्यंजना' शब्दशक्ती असते. यातContext नुसार अर्थ बदलतो.

    उदाहरण: 'संध्याकाळ झाली' या वाक्यातून घरी परतण्याची सूचना मिळते.

उत्तर लिहिले · 23/3/2025
कर्म · 1040

Related Questions

मराठी आणि महाराष्ट्री मध्ये काय अंतर आहे?
संस्कृत- हल संधी, विसर्गसंधी, दुर्जनपद्धती, कर्म पद्धती?
सम्राट अलेक्झांडर कसे लिहावे?
वाक्याचे चार प्रकार लिहा?
वाक्याचे चार प्रकार कोणते?
शब्दसमूहांबद्दल एक शब्द: एक मेकांवर अवलंबून असणे?
दमछाक होणे वाक्प्रचाराचा वाक्यात उपयोग करा?