पद्धतीशास्त्र विज्ञान

काय पद्धती म्हणजे काय? काय पद्धतीची मूलतत्त्वे कोणती?

1 उत्तर
1 answers

काय पद्धती म्हणजे काय? काय पद्धतीची मूलतत्त्वे कोणती?

0

तुम्ही 'काय पद्धती' (What is Methodology) याबद्दल विचारत आहात असे दिसते. 'पद्धती' म्हणजे (Methodology) "कोणत्याही विशिष्ट क्षेत्रात ज्ञान प्राप्त करण्यासाठी वापरल्या जाणाऱ्या तत्त्वांचा आणि पद्धतींचा एक सैद्धांतिक विश्लेषण" आहे.

पद्धतीची काही मूलभूत तत्त्वे खालीलप्रमाणे आहेत:

  • वस्तुनिष्ठता (Objectivity): पद्धती वस्तुनिष्ठ असावी, म्हणजे ती व्यक्तिनिष्ठ Bias किंवा पूर्वाग्रहांवर आधारित नसावी.
  • व्यवस्थितपणा (Systematic): पद्धती व्यवस्थित असावी, म्हणजे ती एका विशिष्ट योजनेनुसार किंवा संरचनेनुसार केलेली असावी.
  • विश्वसनीयता (Reliability): पद्धती विश्वसनीय असावी, म्हणजे ती वारंवार वापरली तरी समान निष्कर्ष मिळायला हवेत.
  • वैधता (Validity): पद्धती वैध असावी, म्हणजे ती ज्या गोष्टीचा अभ्यास करण्यासाठी वापरली जात आहे, त्या गोष्टीचे योग्य मापन करायला हवे.
  • सामान्यीकरण (Generalization): पद्धतीमध्ये सामान्यीकरण करण्याची क्षमता असावी, म्हणजे निष्कर्षांना मोठ्या समूहांवर लागू करता यावे.

थोडक्यात, पद्धती म्हणजे ज्ञानाच्या निर्मितीसाठी वापरल्या जाणाऱ्या साधनांचा आणि प्रक्रियेचा एक संच आहे. हे संशोधन, शिक्षण, आणि इतर क्षेत्रांमध्ये उपयुक्त आहे.

अधिक माहितीसाठी, आपण खालील लिंकवर क्लिक करू शकता:

उत्तर लिहिले · 23/3/2025
कर्म · 1440

Related Questions

तौलनिक संशोधन पद्धतीचे स्वरूप स्पष्ट करा?
शास्त्र म्हणजे अभ्यासाचा विषय नाही, तर ती कोणती पद्धती आहे?
विज्ञान कशावर अवलंबुन असते?
विज्ञान कशावर अवलंबून असते?
अर्थशास्त्राचा अभ्यास करण्यासाठी प्रायोगिक पद्धतीचा वापर सर्वप्रथम कोणी केला?
संशोधन पद्धतीची वैशिष्ट्ये कोणती?
संशोधनाचे टप्पे सांगा?