1. कर्जाचे विश्लेषण करा: तुमच्या कर्जाची यादी तयार करा. प्रत्येक कर्जाची रक्कम, व्याज दर आणि परतफेड करण्याची अंतिम तारीख (due date) लिहा. यामुळे तुम्हाला कोणत्या कर्जाला प्राधान्य द्यायचे आहे हे ठरवण्यात मदत होईल.

2. खर्चावर नियंत्रण ठेवा: अनावश्यक खर्च टाळा. आपले बजेट तयार करा आणि त्यानुसार खर्च करा. Credit card चा वापर कमी करा.

3. जास्त व्याज असलेले कर्ज लवकर फेडा: ज्या कर्जावर जास्त व्याज आहे ते कर्ज प्राधान्याने फेडण्याचा प्रयत्न करा. त्यामुळे एकूण कर्जाचा भार कमी होईल.

4. 'स्नोबॉल' पद्धत वापरा: सर्वात लहान कर्जाची परतफेड आधी करा. एकदा ते फेडले की, त्या रकमेचा वापर पुढील कर्जासाठी करा. ही पद्धत तुम्हाला मानसिक आधार देईल.

5. उत्पन्न वाढवण्याचा प्रयत्न करा: पार्ट-टाइम नोकरी करा किंवा आपल्या कौशल्यांचा वापर करून पैसे कमवा. त्यातून मिळणारे पैसे कर्ज फेडण्यासाठी वापरा.

6. आर्थिक सल्लागाराची मदत घ्या: गरज वाटल्यास आर्थिक सल्लागाराची मदत घ्या. ते तुम्हाला योग्य मार्गदर्शन करू शकतील.

7. नियमितता: कर्जाचे हप्ते नियमितपणे भरा. हप्ते वेळेवर भरल्यास तुमचा क्रेडिट स्कोर चांगला राहतो.

8. सकारात्मक दृष्टिकोन: सकारात्मक दृष्टिकोन ठेवा आणि धीर धरा. नियमित प्रयत्नांनी तुम्ही नक्कीच कर्जातून मुक्त व्हाल.

• बँकेकडून मार्गदर्शन: काही बँका कर्ज व्यवस्थापनासाठी (Debt Management) विशेष योजना देतात. त्यांच्याशी संपर्क साधा.
• तज्ञांचा सल्ला: Legal websites आणि financial advisory services च्या वेबसाइट्सवर उपयुक्त माहिती मिळू शकते.

टीप: कोणतीही मोठी आर्थिक योजना करण्यापूर्वी तज्ञांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे.