शेती पूरक व्यवसाय कोणता करू?
परसबाग :या भागात परसबागेचे महत्व, जागेची निवड तसेच कोणत्या मोसमात कोणत्या भाज्या लावाव्यात यासंबधी माहिती दिली आहे.
ऑईस्‍टर
मशरूमचे उत्पादन ;या भागात ऑईस्‍टर मशरूमच्या उत्पादनाविषयी माहिती दिली आहे. जसे हंगाम, त्याचे बिजन कसे करावे, जागा, इ. विषयी माहिती दिली आहे.
सुक्या/वाळलेल्या फुलांचे उत्पादन ;या भागात सुक्या वाळलेल्या फुलांचे उत्पादन कसे करावे, त्याचे काय फायदे आहेत तसेच ते कश्या पद्धतीने करावे यासंबधी माहिती दिली आहे.
मधमाशी पालन ;
मधमाशी पालनाचे फायदे, आणि उत्पादन प्रक्रियेतील विविध घटक तसेच मधमाशांच्या प्रजाती यासंबधीची माहिती यामध्ये दिली आहे.
मधमाशी ग्रीक बास्केट पोळे ;या विभागात मधासाठी ग्रीक बास्केट पोळे कसे तयार करावे / त्याही बांधणी कसी असावी यासंबधी माहिती दिली आहे
.बोरांपासून कँडी बनवणे ;या विभागात शेती पूरक व्यवसायांतर्गत बोरांपासून गोळ्या / कँडी कशी बनवावी यासंबधी माहिती दिली आहे.
तुती उगविण्‍याची नवीन पध्‍दत ;रेशीम कीटक-संगोपनात, रेझ्ड किंवा फ्लॅट बेड पध्‍दतीचा वापर करून तुतीच्‍या बालवृक्षाचे व्‍यावसायिक उत्पादन करण्यासंबधीची माहिती यामध्ये दिली आहे.
रेशीम कीटक पालन : जोपासना रेशीम किड्यांच्या संगोपनाच्या पहिल्या दोन चरणांना चौकी म्हणतात. जर चौकी किड्यांचे संगोपन नीट झाले नाही, तर नंतरच्या चरणांत पैदास नासायची शक्यता असते.कोश उत्‍पादनाचे अर्थशास्‍त्र या विभागात एका एकर शेतीमध्ये कोश / तुती साठी किती खर्च येतो आणि उत्पन्न किती मिळू शकते याचा ताळेबंद दिला आहे
तुती लागवड व रेशीम कीटक; या विभागात तुतीची लागवड आणि रेशीम कीटकांचे पालन कसे करावे यासंबधी माहिती दिली आहे
शेतीला पूरक व्यवसाय अनेक आहेत, त्यापैकी काही खालील प्रमाणे:
-
पशुपालन:
गाई, म्हशी, शेळ्या, कोंबड्या पाळणे हा चांगला पर्याय आहे. दुग्ध व्यवसाय, मांस उत्पादन, अंडी उत्पादन यातून चांगले उत्पन्न मिळू शकते. पशुसंवर्धन विभाग, महाराष्ट्र शासन
-
कुक्कुटपालन:
कमी खर्चात जास्त नफा मिळवणारा हा व्यवसाय आहे. महाराष्ट्र राज्य कुक्कुट विकास महामंडळ
-
मत्स्यपालन:
तलाव किंवा शेततळे असल्यास मत्स्यपालन करता येते. मत्स्यव्यवसाय विभाग, महाराष्ट्र शासन
-
मधुमक्षिका पालन:
मध आणि मधमाशांच्या वसाहती विकून उत्पन्न मिळवता येते. खादी ग्रामोद्योग आयोग
-
शेळीपालन:
शेळ्या कमी जागेत पाळता येतात आणि त्यांची वाढ झपाट्याने होते. शेळीपालन माहिती
-
सेंद्रिय खत निर्मिती:
शेतातील कचरा आणि पालापाचोळ्यापासून सेंद्रिय खत तयार करून विकणे.
-
रोपवाटिका:
विविध प्रकारच्या रोपांची निर्मिती करून त्यांची विक्री करणे.
-
बियाणे उत्पादन:
चांगल्या प्रतीच्या बियाण्यांचे उत्पादन करून त्यांची विक्री करणे.
-
कृषी पर्यटन:
शहरातील लोकांना शेतीचा अनुभव देण्यासाठी शेतावर पर्यटन केंद्र सुरू करणे.
व्यवसाय निवडताना आपल्या परिसरातील बाजारपेठ, हवामान आणि पाण्याची उपलब्धता विचारात घेणे आवश्यक आहे.