1 उत्तर
1
answers
संघराज्य आणि राज्याचा संघ म्हणजे काय? त्यात नेमका काय फरक आहे?
0
Answer link
संघराज्य (Federation) आणि राज्यांचा संघ (Union of States) या दोन संकल्पनांमध्ये काय फरक आहे, हे खालीलप्रमाणे स्पष्ट केले आहे:
-
संघराज्य (Federation):
- संघराज्य हे एक असे राष्ट्र आहे, जेथे अनेक राज्ये किंवा प्रांत एकत्र येऊन एक नवीन राष्ट्र तयार करतात.
- यामध्ये, घटक राज्यांमध्ये सत्ता विभागणीचे करार झालेले असतात आणि त्यानुसार केंद्र सरकार व राज्य सरकार आपापले अधिकार वापरतात.
- संघराज्यात, घटक राज्यांना स्वतःची वेगळी ओळख आणि अधिकार असतात.
- उदाहरण: अमेरिका, स्वित्झर्लंड, ऑस्ट्रेलिया.
-
राज्यांचा संघ (Union of States):
- राज्यांचा संघ म्हणजे असा देश, ज्यात विविध राज्ये एकत्र येऊन एक राष्ट्र बनवतात, परंतु राज्यांना संघ सोडण्याचा अधिकार नाही.
- भारतीय संविधानात 'भारत हा राज्यांचा संघ असेल' असे म्हटले आहे. याचा अर्थ असा आहे की, कोणतेही राज्य स्वतःहून वेगळे होऊन स्वतंत्र देश बनू शकत नाही.
- राज्यांच्या संघांमध्ये, केंद्र सरकारला जास्त अधिकार असतात आणि ते राज्यांवर अधिक नियंत्रण ठेवू शकते.
- उदाहरण: भारत.
फरक:
- संघराज्यात राज्ये स्वतःच्या इच्छेने सामील होतात आणि त्यांना काही प्रमाणात स्वायत्तता असते, तर राज्यांच्या संघात राज्यांना फुटून निघण्याचा अधिकार नाही.
- संघराज्यात केंद्र आणि राज्य सरकारांमध्ये अधिकार विभागणी स्पष्ट असते, तर राज्यांच्या संघात केंद्र सरकार अधिक শক্তিশালী असू शकते.
अधिक माहितीसाठी:
- तुम्ही या विषयावर अधिक माहिती दृष्टी IAS किंवा Adda247 वर मिळवू शकता.