2 उत्तरे
2
answers
राजकोषीय तूट म्हणजे काय?
4
Answer link
राजकोषीय तूट : अर्थसंकल्पीय तूट व सरकारने उभारलेले कर्ज यांची बेरीज म्हणजे ‘राजकोषीय तूट’ होय. ही तूट बाजारातून नवी कर्जे काढून भरून दिली जाते. साधारणपणे स्थूल राष्ट्रीय उत्पन्नाच्या तीन टक्के एवढी ही तूट असावी, असा संकेत आहे. सध्या हे प्रमाण पाच टक्क्यांहून काहीसे अधिक आहे. देशातील भाववाढीचे हे एक प्रमुख कारण मानले जाते. राजकोषीय तुटीस ‘वित्तीय तूट’ असेही म्हटले जाते.
0
Answer link
राजकोषीय तूट (Fiscal Deficit) म्हणजे काय:
राजकोषीय तूट म्हणजे सरकारचा एकूण खर्च आणि सरकारचे एकूण उत्पन्न (कर्ज वगळता) यामधील फरक. जेव्हा सरकारचा खर्च त्याच्या उत्पन्नापेक्षा जास्त असतो, तेव्हा राजकोषीय तूट निर्माण होते.
सूत्र:
राजकोषीय तूट = एकूण खर्च - एकूण उत्पन्न (कर्ज वगळता)
राजकोषीय तुटीचा अर्थव्यवस्थेवर परिणाम:
- कर्जाचा डोंगर: सरकारला कर्ज घ्यावे लागते, ज्यामुळे भविष्यात कर्जाचा भार वाढतो.
- महागाई: मागणी वाढल्यामुळे वस्तू आणि सेवांच्या किमती वाढू शकतात.
- गुंतवणूक: जास्त fiscal deficit मुळे खाजगी गुंतवणुकीवर परिणाम होतो.
महत्व:
राजकोषीय तूट कमी करणे हे सरकारसाठी आवश्यक आहे, कारण ते आर्थिक स्थिरता आणि विकासासाठी महत्त्वाचे आहे.
अधिक माहितीसाठी: