अर्थसंकल्पीय तूट म्हणजे सरकारचा खर्च त्याच्या कमाईपेक्षा जास्त असणे. सरकारला मिळणाऱ्या एकूण महसुलापेक्षा जेव्हा जास्त खर्च येतो, तेव्हा अर्थसंकल्पीय तूट निर्माण होते. उदाहरणार्थ, जर सरकारला करांच्या माध्यमातून ₹२०० करोड रुपये मिळाले आणि सरकारने ₹२५० करोड रुपये खर्च केले, तर अर्थसंकल्पीय तूट ₹५० करोड रुपये असेल. अर्थसंकल्पीय तुटीचे मुख्य कारण म्हणजे सरकार विकास योजनांवर जास्त खर्च करते, जसे की पायाभूत सुविधा (Infrastructure), आरोग्य, शिक्षण आणि सामाजिक कल्याण. कधी कधी, कर संकलन कमी झाल्यास किंवा नैसर्गिक आपत्तीमुळे देखील तूट वाढू शकते. अर्थसंकल्पीय तूट भरून काढण्यासाठी सरकार कर्ज घेते, ज्यामुळे देशावर कर्जाचा भार वाढू शकतो.
अधिक माहितीसाठी आपण खालील वेबसाइटला भेट देऊ शकता: * रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (https://www.rbi.org.in/) * नीती आयोग (https://www.niti.gov.in/)