1. गुरुकुलातून बाहेर पडणारे विद्यार्थी विद्वान असतात का?

गुरुकुल शिक्षण पद्धतीमध्ये विद्यार्थ्यांना कठोर नियमांचे पालन करावे लागते. तेथे त्यांना वेद, उपनिषदे, तसेच विविध कला आणि शास्त्रांचे शिक्षण दिले जाते. त्यामुळे गुरुकुलातून बाहेर पडणारे विद्यार्थी निश्चितच विद्वान आणि ज्ञानी असतात.

2. भारत मागे का आहे?

भारत मागे असण्याची अनेक कारणे आहेत, त्यापैकी काही प्रमुख कारणे खालीलप्रमाणे आहेत:

• सर्वांसाठी शिक्षण नाही: आजही भारतातील सर्वांना शिक्षण उपलब्ध नाही. गरीब आणि वंचित लोक शिक्षणापासून दूर आहेत.
• शिक्षणाची गुणवत्ता: अनेक शाळा आणि महाविद्यालयांमध्ये शिक्षणाची गुणवत्ता चांगली नाही. शिक्षकांना पुरेसे प्रशिक्षण मिळत नाही, तसेच शिक्षण पद्धती जुन्या आहेत.
• गरिबी आणि बेरोजगारी: गरिबी आणि बेरोजगारीमुळे अनेक लोक शिक्षण घेऊ शकत नाहीत. शिक्षण घेतले तरी नोकरी मिळत नाही, त्यामुळे शिक्षणाचा उपयोग होत नाही.
• सामाजिक समस्या: जातीयवाद, लिंगभेद, आणि अंधश्रद्धा यांसारख्या सामाजिक समस्यांमुळे प्रगती मंदावते.
• तंत्रज्ञानाचा अभाव: आजही अनेक लोकांपर्यंत आधुनिक तंत्रज्ञान पोहोचलेले नाही. त्यामुळे ते जगाच्या स्पर्धेत मागे राहतात.

या सर्व कारणांमुळे, गुरुकुलातून विद्वान विद्यार्थी बाहेर पडत असले तरी, भारताची प्रगती पाहिजे त्या वेगाने होत नाही.