शारीरिक आरोग्य

• मोबाईल स्क्रीन सतत बघितल्याने डोळ्यांवर ताण येतो.
• दृष्टी कमजोर होऊ शकते.
• डोळे कोरडे पडू शकतात.

• मोबाईलच्या स्क्रीनमधून येणाऱ्या निळ्या प्रकाशामुळे (blue light) झोप यायला त्रास होतो.
• झोप कमी झाल्यास आरोग्यावर नकारात्मक परिणाम होतो.

• सतत खाली मान घालून मोबाईल वापरल्याने मान आणि पाठीच्या स्नायूंवर ताण येतो.
• यामुळे मणक्याचे आजार होऊ शकतात.

• सतत टाईप केल्याने बोटांच्या सांध्यांमध्ये आणि मनगटात दुखणे सुरू होते.
• Carpal Tunnel Syndrome सारखे आजार होऊ शकतात.

• अति वापरामुळे चिंता आणि तणाव वाढू शकतो.
• एकाग्रता कमी होते.
• नैराश्य (depression) येण्याची शक्यता असते.

• हेडफोन वापरून मोठ्या आवाजात संगीत ऐकल्याने कानावर परिणाम होतो.
• ऐकण्याची क्षमता कमी होऊ शकते.

• गाडी चालवताना किंवा रस्ता ओलांडताना मोबाईल वापरल्याने लक्ष विचलित होऊन अपघात होण्याची शक्यता असते.

• जास्त वेळ मोबाईल वापरल्याने शारीरिक हालचाल कमी होते आणि रोगप्रतिकारशक्ती (immunity) कमी होते.

1. जास्त व्यायाम किंवा शारीरिक क्रिया:

• जास्त धावणे, चालणे, उड्या मारणे किंवा पायऱ्या चढणे यांसारख्या ॲक्टिव्हिटीजमुळे मांड्यांवर ताण येतो आणि त्या भरून येतात.
• व्यायामामुळे स्नायूंमध्ये सूक्ष्म जखमा होतात आणि त्यामुळे सूज येऊ शकते.

2. डिहायड्रेशन (Dehydration):

• शरीरात पाण्याची कमतरता झाल्यास स्नायूंमध्ये पेटके येऊ शकतात आणि मांड्या भरल्यासारखे वाटू शकते.

3. इलेक्ट्रोलाइट्सची कमतरता:

• पोटॅशियम, सोडियम, कॅल्शियम आणि मॅग्नेशियम यांसारख्या इलेक्ट्रोलाइट्सच्या असंतुलनामुळे स्नायूंमध्ये पेटके येतात आणि मांड्या भरतात.

4. जास्त वेळ उभे राहणे:

• एकाच जागी जास्त वेळ उभे राहिल्याने पायांतील रक्तप्रवाह मंदावतो आणि मांड्या जड वाटू लागतात.

5. खराब रक्त परिसंचरण:

• धमन्यांमध्ये अडथळा निर्माण झाल्यास किंवा रक्त परिसंचरण व्यवस्थित न झाल्यास मांड्यांमध्ये वेदना आणि जडपणा जाणवतो.

6. काही वैद्यकीय कारणे:

• काही विशिष्ट वैद्यकीय परिस्थिती, जसे की व्हेरिकोज व्हेन्स (Varicose veins), डीप व्हेन थ्रोम्बोसिस (Deep vein thrombosis), किंवा लिम्फएडेमा (Lymphedema) यामुळे देखील मांड्या भरू शकतात.

7. औषधे:

• काही औषधांमुळे साइड इफेक्ट म्हणून स्नायूंमध्ये पेटके येतात, ज्यामुळे मांड्या भरल्यासारखे वाटू शकते.

• हाडांची वाढ: मानवी उंची मुख्यतः हाडांच्या लांबीवर अवलंबून असते. बाल्यावस्था आणि पौगंडावस्थेमध्ये, हाडांच्या टोकांवर असलेल्या वाढ प्लेट्स (Growth Plates) नावाच्या कूर्चांच्या (cartilage) भागांमध्ये हाडांची वाढ होते. या प्लेट्समध्ये नवीन हाड तयार होते, ज्यामुळे हाडे लांब होतात.
• संप्रेरक (Hormones): वाढ संप्रेरक (Growth Hormone) आणि लैंगिक संप्रेरक (Sex Hormones) उंची वाढण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावतात. वाढ संप्रेरक यकृताला इन्शुलिन-लाइक ग्रोथ फॅक्टर 1 (IGF-1) तयार करण्यास उत्तेजित करते, ज्यामुळे हाडांची आणि ऊतींची वाढ होते.
• आनुवंशिकता: उंचीचा आनुवंशिकतेशी खूप जवळचा संबंध आहे. जर आई-वडील उंच असतील, तर मुलेही उंच होण्याची शक्यता असते.

• योग्य आहार: संतुलित आणि पौष्टिक आहार घ्या. आहारात प्रथिने (प्रोटीन), कॅल्शियम, व्हिटॅमिन डी आणि इतर आवश्यक पोषक तत्वे असावीत.
• नियमित व्यायाम: नियमित व्यायाम केल्याने हाडे आणि स्नायू मजबूत होतात. खेळ खेळणे, धावणे, योगा करणे यांसारख्या शारीरिक हालचाली उंची वाढण्यास मदत करू शकतात.
• पुरेशी झोप: झोपेत असताना वाढ संप्रेरक (Growth Hormone) अधिक प्रमाणात तयार होते. त्यामुळे, दररोज रात्री 8-10 तास झोप घेणे आवश्यक आहे.
• योग्य पवित्रा (Posture): बसताना आणि चालताना योग्य पवित्रा ठेवल्याने उंचीवर सकारात्मक परिणाम होतो.

• तारुण्य संपेपर्यंतच उंची वाढण्याची शक्यता असते.
• काही वैद्यकीय परिस्थितींमुळे उंची वाढणे थांबते, अशा परिस्थितीत डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे.

• Healthline - How to Grow Taller
• Medical News Today - How to increase height

मोबाईलचा जास्त वापर केल्याने डोळ्यांवर ताण येतो. सतत स्क्रीनवर टक लावून पाहिल्याने डोळे कोरडे पडणे, दृष्टी धुंधळी होणे, डोकेदुखी आणि मान दुखणे अशा समस्या उद्भवू शकतात.

मोबाईल वापरताना चुकीच्या स्थितीत बसल्याने मान आणि पाठीच्या स्नायूंवर ताण येतो. यामुळे दीर्घकाळ मान आणि पाठ दुखण्याची समस्या सुरू होऊ शकते, ज्याला 'टेक्स्ट नेक' (Text Neck) असेही म्हणतात.

सतत टाइपिंग केल्याने बोटांच्या सांध्यांवर आणि मनगटावर ताण येतो. यामुळे कार्पल टनल सिंड्रोम (Carpal Tunnel Syndrome) सारख्या समस्या उद्भवू शकतात, ज्यात मनगटातून जाणारी नस दबली जाते आणि बोटं सुन्न होतात.

झोपण्यापूर्वी मोबाईल वापरल्याने झोप येण्यास त्रास होतो. मोबाईलच्या स्क्रीनमधून येणारा निळा प्रकाश (Blue Light) मेलाटोनिन नावाच्या हार्मोनच्या उत्पादनात बाधा आणतो, ज्यामुळे झोप कमी होते किंवा झोप व्यवस्थित लागत नाही.

मोठ्या आवाजात हेडफोन वापरून संगीत ऐकल्याने श्रवणशक्ती कमी होऊ शकते. दीर्घकाळ मोठ्या आवाजात संगीत ऐकल्याने कानाच्या आतील पेशींवर परिणाम होतो आणि त्यामुळे बहिरेपणा येऊ शकतो.

जास्त वेळ मोबाईल वापरल्याने डोक्यावर ताण येतो आणि डोके दुखू लागते. काही वेळा मायग्रेनचा (Migraine) त्रास देखील होऊ शकतो.

लहान मुले आणि तरुणांमध्ये मोबाईलच्या अतिवापरामुळे दृष्टीदोष निर्माण होऊ शकतात. जवळचे पाहण्याची सवय लागल्यामुळे दूरचे दिसण्यात समस्या येऊ शकते.