प्राचीन वस्तूंचे वय मोजण्यासाठी कार्बन डेटिंग (Carbon dating) पद्धत वापरली जाते. या पद्धतीत कार्बन-14 या कार्बनच्या समस्थानिकाचा (isotope) वापर केला जातो. कार्बन-14 चा अर्धायुष्य काळ (half-life) 5,730 वर्षे आहे. याचा अर्थ असा की 5,730 वर्षांनंतर कार्बन-14 चे प्रमाण मूळच्या प्रमाणापेक्षा निम्मे होते.

कार्बन डेटिंग कसे काम करते:

1. सजीवांमध्ये कार्बन-14: सजीव असताना, प्राणी आणि वनस्पती वातावरणातील कार्बन शोषून घेतात. त्यामुळे त्यांच्या शरीरात कार्बन-14 चे प्रमाण वातावरणातील प्रमाणाएवढेच असते.
2. मृत्यूनंतर कार्बन-14 चा क्षय: जेव्हा सजीव मरतो, तेव्हा तो कार्बन घेणे थांबवतो. त्यानंतर त्याच्या शरीरातील कार्बन-14 चा क्षय (decay) होण्यास सुरुवात होते.
3. वस्तूचे वय निश्चित करणे: वैज्ञानिकांनी वस्तूतील कार्बन-14 चे प्रमाण मोजतात आणि त्या आधारावर वस्तू किती जुनी आहे हे ठरवतात. कार्बन-14 चे प्रमाण जेवढे कमी, तेवढी वस्तू अधिक जुनी असते.

कार्बन डेटिंग हे 50,000 वर्षांपर्यंतच्या जुन्या वस्तूंचे वय मोजण्यासाठी उपयुक्त आहे. त्यापेक्षा जुन्या वस्तूंचे वय मोजण्यासाठी पोटॅशियम-आर्गन डेटिंग (Potassium-argon dating) किंवा युरेनियम-लेड डेटिंग (Uranium-lead dating) यांसारख्या इतर पद्धती वापरल्या जातात.

अधिक माहितीसाठी आपण हे पाहू शकता: कार्बन डेटिंग - विकिपीडिया