भाषा वापरताना अर्थाचा अनर्थ टाळण्यासाठी आवश्यक उपाय सांगा?
1.context (संदर्भ): बोलताना किंवा लिहितांना विषयाचा संदर्भ स्पष्ट असावा. विषयाच्या अनुषंगानेच बोलावे म्हणजे गैरसमज टळतो.
2.स्पष्टता: आपले विचार स्पष्टपणे मांडावेत. क्लिष्ट वाक्यरचना टाळावी, सोप्या शब्दांचा वापर करावा.
3.शब्दांची निवड: योग्य शब्दांची निवड करणे महत्त्वाचे आहे. एकाच शब्दाचे अनेक अर्थ असू शकतात, त्यामुळे वाक्यात कोणता अर्थ अभिप्रेत आहे हे स्पष्ट करावे.
4.intonation (उच्चार): बोलताना आवाजातील चढ-उतार महत्त्वाचे असतात. चुकीच्या पद्धतीने उच्चार केल्यास अर्थ बदलू शकतो.
5.body language (शारीरिक हावभाव): बोलताना आपले हावभाव योग्य असावेत. अनेकदा शारीरिक हावभावांमुळे बोलण्याचा अर्थ बदलतो.
6.feedback (प्रतिसाद): बोलल्यानंतर श्रोत्यांकडून किंवा वाचकांकडून प्रतिसाद घ्यावा. त्यामुळे त्यांना বক্তব্য व्यवस्थित समजले आहे की नाही हे कळते.
7.cultural differences (सांस्कृतिक भिन्नता): वेगवेगळ्या संस्कृतींमध्ये शब्दांचे अर्थ बदलू शकतात. त्यामुळे संवाद साधताना सांस्कृतिक भिन्नतेचा आदर करावा.
8.avoid assumptions (गृहितके टाळा): बोलताना कोणतीही गृहितके धरू नयेत. लोकांना सर्व काही माहीत आहे असे गृहीत धरून बोलल्यास गैरसमज होऊ शकतो.
9.check understanding (समजून घेणे): दुसऱ्यांनी काय समजले आहे हे तपासावे. "तुम्हाला समजले का?" असे प्रश्न विचारावेत.
10.be patient (धैर्य ठेवा): संवाद साधताना धैर्य ठेवावे. लगेच निष्कर्ष काढू नयेत.
11.उदाहरण: 'काल', 'आज' आणि 'उद्या' हे शब्द वापरताना नेमका दिवस कोणता आहे, हे सांगावे. उदा. "मी काल ऑफिसला गेलो होतो", असे न बोलता "मी सोमवार दिनांक १६ ऑक्टोबर २०२३ रोजी ऑफिसला गेलो होतो", असे सांगावे.