प्रशिक्षणाचे प्रकार स्पष्ट करा?
प्रशिक्षणाचे विविध प्रकार आहेत, जे कर्मचाऱ्यांच्या गरजा आणि संस्थेच्या ध्येयांनुसार निवडले जातात. काही प्रमुख प्रकार खालीलप्रमाणे:
- 新人 प्रशिक्षण (Induction Training):
नवीन कर्मचाऱ्याला संस्थेची ओळख करून देणे, नियम, धोरणे आणि कामाच्या अपेक्षा समजावून सांगणे.
- नोकरी प्रशिक्षण (On-the-Job Training):
कर्मचाऱ्याला प्रत्यक्ष काम करताना मार्गदर्शन करणे, ज्यामुळे तो काम शिकतो.
- Vestibule प्रशिक्षण:
खऱ्या कामाच्या ठिकाणी नसून, तशाच प्रकारच्या वातावरणात प्रशिक्षण देणे, ज्यामुळे कर्मचारी प्रत्यक्ष कामासाठी तयार होतो.
- वर्ग प्रशिक्षण (Classroom Training):
व्याख्याने, चर्चा, आणि दृकश्राव्य माध्यमांचा वापर करून प्रशिक्षण देणे.
- दूरस्थ शिक्षण (Distance Learning):
ऑनलाइन प्लॅटफॉर्म किंवा इतर दूरस्थ माध्यमांद्वारे प्रशिक्षण घेणे.
- संवेदनशीलता प्रशिक्षण (Sensitivity Training):
कर्मचाऱ्यांमध्ये सामाजिक जाणीव आणि समजूतदारपणा वाढवणे, ज्यामुळे ते इतरांशी अधिक सहानुभूतीने वागतात.
- कौशल्य आधारित प्रशिक्षण (Skills-Based Training):
विशिष्ट कौशल्ये शिकवणे, जसे की तांत्रिक कौशल्ये, संवाद कौशल्ये, किंवा नेतृत्व कौशल्ये.
- व्यवस्थापन विकास प्रशिक्षण (Management Development Training):
व्यवस्थापकीय कौशल्ये सुधारण्यासाठी प्रशिक्षण, जसे की निर्णय घेणे, टीम व्यवस्थापन, आणि धोरणात्मक नियोजन.
प्रत्येक प्रकारच्या प्रशिक्षणाचे स्वतःचे फायदे आणि तोटे आहेत, त्यामुळे संस्थेने आपल्या गरजेनुसार योग्य प्रशिक्षण निवडणे महत्त्वाचे आहे.