संभाजी महाराज (1657-1689) हे छत्रपती शिवाजी महाराजांचे ज्येष्ठ पुत्र आणि मराठा साम्राज्याचे दुसरे छत्रपती होते. त्यांचा जीवनकाळ अनेक महत्त्वपूर्ण घटनांनी भरलेला आहे.

संभाजी महाराजांचा जन्म:

• पुरंदर किल्ल्यावर 14 मे 1657 रोजी झाला.
• शिवाजी महाराजांच्या पत्नी सईबाई ह्या त्यांच्या आई होत्या.

राजकीय जीवन:

• संभाजी महाराज शूर आणि पराक्रमी योद्धा होते. त्यांनी मराठा साम्राज्याची धुरा सांभाळताना अनेक लढाया जिंकल्या.
• त्यांनी आपल्या वडिलांच्या स्वराज्याच्या धोरणांना पुढे चालू ठेवले.
• संभाजी महाराजांनी मुघल, आदिलशाही, आणि इतर शत्रूंशी संघर्ष केला.

शासनकाळ:

• 1681 मध्ये ते मराठा साम्राज्याचे छत्रपती बनले.
• त्यांच्या कारकिर्दीत मराठा साम्राज्याने मोठी प्रगती केली.
• संभाजी महाराजांनी अनेक किल्ल्यांची बांधणी केली आणि आरमाराला अधिक শক্তিশালী बनवले.

मृत्यू:

• 1689 मध्ये मुघल बादशाह औरंगजेबाने त्यांना पकडले आणि त्यांची हत्या केली.
• संभाजी महाराजांनी धर्मांतर करण्यास नकार दिला, त्यामुळे त्यांना हालहाल करून मारण्यात आले.
• त्यांच्या बलिदानाने मराठा साम्राज्याला आणखी प्रेरणा मिळाली.

संभाजी महाराजांचे महत्त्व:

• संभाजी महाराज हे मराठा इतिहासातील एक महत्त्वाचे व्यक्तिमत्व आहेत.
• ते आपल्या शौर्य, बुद्धी आणि धार्मिक निष्ठांसाठी ओळखले जातात.
• त्यांच्या बलिदानाने मराठा साम्राज्य अधिक मजबूत झाले.