अध्यात्म तत्त्वज्ञान

आपले शरीर पंचतत्त्वांनी बनले असेल, तर आपली ओळख काय? आपण कोण आहोत?

2 उत्तरे
2 answers

आपले शरीर पंचतत्त्वांनी बनले असेल, तर आपली ओळख काय? आपण कोण आहोत?

0

आपले शरीर पंचतत्त्वांनी बनलेले आहे हे सत्य असले तरी, आपली ओळख केवळ हे भौतिक शरीर नाही. 'मी कोण आहे?' या प्रश्नाचे उत्तर अनेक स्तरांवर देता येते.

1. शारीरिक ओळख:

आपण एक मनुष्य आहोत, आपले एक नाव आहे, आपले लिंग (स्त्री/पुरुष) आहे, आपले वय आहे आणि आपण एका विशिष्ट ठिकाणी राहतो. ही आपली शारीरिक ओळख आहे, जी पंचतत्त्वांनी बनलेल्या शरीरावर आधारित आहे.

2. मानसिक ओळख:

आपल्या भावना, विचार, कल्पना, आणि समजुती या आपल्या मानसिक ओळखीचा भाग आहेत. आपण कसे विचार करतो, कशा प्रकारे प्रतिक्रिया देतो, आणि जगाला कसे समजून घेतो, हे सर्व आपल्या मानसिक ओळखीमध्ये समाविष्ट आहे.

3. सामाजिक ओळख:

आपण कोणत्या कुटुंबात जन्मलो आहोत, आपला व्यवसाय काय आहे, समाजात आपले स्थान काय आहे, आणि इतर लोकांशी आपले संबंध कसे आहेत, यावरून आपली सामाजिक ओळख ठरते.

4. आध्यात्मिक ओळख:

या सर्वात पलीकडे, आपली एक आध्यात्मिक ओळख असते. 'मी' म्हणजे केवळ हे शरीर, मन, आणि बुद्धी नाही, तर 'मी' म्हणजे एक आत्मा आहे, जो या पंचतत्त्वांच्या पलीकडे आहे. ही जाणीव आपली आध्यात्मिक ओळख आहे.

या सर्व ओळखी सापेक्ष आहेत आणि वेळोवेळी बदलू शकतात. त्यामुळे, 'मी कोण आहे?' या प्रश्नाचे अंतिम उत्तर आपल्या आत्म-साक्षात्कारावर अवलंबून असते.

उत्तर लिहिले · 11/5/2025
कर्म · 980
0

"आपले शरीर पंचतत्त्वांनी बनले असेल तर आपली ओळख काय?"

आपण ज्या शरीराला "मी" समजतो, ते प्रत्यक्षात पंचतत्त्वांचं (मृत्तिका/पृथ्वी, जल, तेज, वायू, आणि आकाश) एक संयोजन आहे — हे शरीर नश्वर आहे, वेळेनुसार नष्ट होणारं आहे.

मग खरं "मी" कोण?

आपली खरी ओळख म्हणजे 'चैतन्य', 'आत्मा', 'साक्षी भाव'.
हे शरीर जरी पंचतत्त्वांनी बनलेलं असलं, तरी जे त्या शरीराला चेतना देतं, अनुभवतं, विचार करतं, ज्याच्या अस्तित्वामुळे आपण 'मी आहे' असं म्हणू शकतो — तेच खरे "मी".

शरीर हे केवळ एक साधन आहे, "मी" म्हणजे त्या शरीरात असलेलं आत्मस्वरूप.

असं मानतात की:

शरीर मरतं, पण आत्मा अमर असतो.

आत्मा न जन्मतो, न मरतो; तो फक्त अनुभव घेत राहतो.


उपनिषदांतून, भगवद्गीतेतून हेच शिकवलं गेलं आहे:

 "न जायते म्रियते वा कदाचित्..."
(आत्मा कधी जन्मत नाही, कधी मरत नाही)



तर, आपल्या शरीराची ओळख पंचतत्त्वांनी, पण आपल्या अस्तित्वाची ओळख 'आत्मा' या रूपात आहे.




उत्तर लिहिले · 11/5/2025
कर्म · 53715

Related Questions

ब्रह्मचर्य पालन केल्यावर नेमके काय फायदे होतात?
ब्रह्मचर्य पालन म्हणजे नेमके काय करावे?
जो व्यक्ती मनोभावे पूजा करतो, दानधर्म करतो, सरळमार्गी राहतो, भविष्याबद्दल विचार न करता दुसर्‍यांसाठी खिसा रिकामा करतो, तर त्याच्याच वाटेला दुःख आणि अडचणी का येतात?
देवाचे गुरू बृहस्पति यांचे मंदिर कोठे आहे?
स्वर्गात जागा बुक करणार्‍या व्यवसायाबद्दल माहिती द्या?
'माणूस मिथ्य सोने सत्य' याचा काय अर्थ होतो?
समाजात व प्रपंचात वावरताना देवाचे आचरण करावे कि गुरूचे आचरण करावे?