सहकार म्हणजे 'एकमेकांना सहाय्य करणे'. समान उद्दिष्टे असणाऱ्या व्यक्ती एकत्र येऊन, परस्परांच्या मदतीने आपले ध्येय साध्य करतात, याला सहकार म्हणतात. सहकारामुळे व्यक्ती आणि समाजाच्या विकासाला चालना मिळते.

सहकाराची गरज:

• आर्थिक विकास: सहकार गरीब व दुर्बळ लोकांना एकत्र आणून, त्यांना आर्थिकदृष्ट्या सक्षम बनवते.
  

  उदाहरणार्थ: सहकारी बँका, पतसंस्था शेतकऱ्यांना कर्ज उपलब्ध करून देतात.

• सामाजिक विकास:
  सहकारामुळे लोकांमध्ये एकजूट वाढते, सामाजिक सलोखा निर्माण होतो.
  

  उदाहरणार्थ: गृहनिर्माण सहकारी संस्था लोकांना एकत्र राहण्यास मदत करतात.

• लोकशाहीचे शिक्षण:
  सहकार लोकांना एकत्र काम करायला शिकवते, तसेच लोकशाही पद्धतीने निर्णय घेण्यास मदत करते.
• गरिबी निर्मूलन:
  सहकार रोजगाराच्या संधी निर्माण करते, त्यामुळे गरिबी कमी होण्यास मदत होते.
• कृषी विकास:
  सहकारी संस्था शेतकऱ्यांना बी-बियाणे, खते आणि इतर आवश्यक गोष्टी पुरवतात, तसेच त्यांच्या मालाला योग्य बाजारभाव मिळवून देतात.

सहकाराचे महत्त्व:

• शोषणापासून मुक्ती:
  सहकारामुळे दुर्बळ लोक संघटित होतात आणि त्यांचे शोषण टळते.
• उत्पादनात वाढ:
  सहकारामुळे उत्पादन खर्च कमी होतो आणि उत्पादनात वाढ होते.
• आत्मनिर्भरता:
  सहकार लोकांना स्वतःच्या पायावर उभे राहण्यास मदत करते.
• समता आणि न्याय:
  सहकार सर्वांना समान संधी देते आणि सामाजिक न्याय प्रस्थापित करते.

थोडक्यात, सहकार हा समाजाच्या सर्वांगीण विकासासाठी एक महत्त्वाचा आधार आहे.

अधिक माहितीसाठी:

• महाराष्ट्र सहकार विभाग