1 उत्तर
1
answers
हरित क्रांती फायदेशीर कशी हे स्पष्ट करून त्याचे प्रतिकूल परिणाम ओळखा?
0
Answer link
हरित क्रांती: फायदे आणि प्रतिकूल परिणाम
हरित क्रांतीमुळे भारतीय कृषी क्षेत्रात मोठे बदल झाले. या क्रांतीमुळे अन्नधान्याचे उत्पादन वाढले आणि भारत अन्नसुरक्षित झाला.
हरित क्रांतीचे फायदे:
- उत्पादनात वाढ: हरित क्रांतीमुळे गहू आणि तांदूळ यांसारख्या पिकांच्या उत्पादनात मोठी वाढ झाली.
- अन्नसुरक्षा: देशाला अन्नधान्याच्या बाबतीत आत्मनिर्भरता मिळाली.
- शेतकऱ्यांची आर्थिक स्थिती सुधारली: उत्पादन वाढल्यामुळे शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढले.
- रोजगार: कृषी क्षेत्रात रोजगाराच्या संधी वाढल्या.
हरित क्रांतीचे प्रतिकूल परिणाम:
- पर्यावरणावर परिणाम: रासायनिक खते आणि कीटकनाशकांच्या अतिवापरामुळे माती आणि पाण्याचे प्रदूषण वाढले.
- जमिनीची सुपीकता कमी झाली: जास्त उत्पादन घेण्यासाठी जमिनीचा अतिवापर केल्यामुळे जमिनीची सुपीकता कमी झाली.
- पाण्याचा जास्त वापर: सिंचनासाठी जास्त पाणी वापरल्यामुळे भूजल पातळी घटली.
- असमान विकास: हरित क्रांतीचा फायदा काही राज्यांपुरताच मर्यादित राहिला, त्यामुळे प्रादेशिक असमतोल वाढला.
- लहान शेतकऱ्यांचे नुकसान: लहान शेतकरी महागडी खते आणि तंत्रज्ञान वापरू शकत नसल्यामुळे ते स्पर्धेत मागे राहिले.
हरित क्रांतीने भारताला अन्नसुरक्षा दिली असली, तरी तिचे काही गंभीर पर्यावरणीय आणि सामाजिक दुष्परिणाम झाले आहेत. त्यामुळे शाश्वत शेती पद्धतींचा अवलंब करणे गरजेचे आहे.
अधिक माहितीसाठी, आपण खालील लिंकला भेट देऊ शकता: