कन्सिडरेशनची वैशिष्ट्ये लिहा.
कन्सिडरेशन (Consideration) म्हणजे मोबदला. करारासाठी कन्सिडरेशन आवश्यक आहे. भारतीय करार कायद्यानुसार (Indian Contract Act), कन्सिडरेशनची काही वैशिष्ट्ये आहेत, ती खालीलप्रमाणे:
वैशिष्ट्ये:
-
इच्छेनुसार (At the desire of the promisor): कन्सिडरेशन हे प्रॉमिसरच्या (वचन देणाऱ्याच्या) इच्छेनुसारच असावे लागते. दुसऱ्या व्यक्तीने स्वतःहून काही केले, तर ते कन्सिडरेशन मानले जात नाही.
-
प्रॉमিসি किंवा इतर कोणत्याही व्यक्तीकडून (From the promisee or any other person): कन्सिडरेशन हे प्रॉमিসি (वचन घेणारा) किंवा त्याच्या व्यतिरिक्त इतर कोणत्याही व्यक्तीकडून दिले जाऊ शकते. याचा अर्थ असा आहे की, कन्सिडरेशन केवळ प्रॉमिसिकडूनच आले पाहिजे असे नाही.
-
भूतकाळ, वर्तमानकाळ किंवा भविष्यकाळ (Past, present or future): कन्सिडरेशन भूतकाळ, वर्तमानकाळ किंवा भविष्यकाळ यापैकी कोणत्याही काळात असू शकते.
- भूतकाळ (Past): जेव्हा कन्सिडरेशन पूर्वीच दिले गेले असेल.
- वर्तमानकाळ (Present): जेव्हा कन्सिडरेशन त्याच वेळी दिले जात आहे ज्या वेळी करार होत आहे.
- भविष्यकाळ (Future): जेव्हा कन्सिडरेशन भविष्य्यात देण्याचे वचन दिले जाते.
-
वास्तविक असणे आवश्यक (Must be real): कन्सिडरेशन हे वास्तविक आणि कायदेशीरदृष्ट्या शक्य असले पाहिजे. ते केवळ दिखाऊ किंवा काल्पनिक नसावे.
-
पुरेसे असणे आवश्यक नाही (Need not be adequate): कन्सिडरेशन हे कराराच्या मूल्याच्या बरोबरीचे असणे आवश्यक नाही. ते कमी किंवा जास्त असू शकते, परंतु दोन्ही पक्षांनी ते स्वेच्छेने मान्य केलेले असावे.
-
कायदेशीर असणे आवश्यक (Must be lawful): कन्सिडरेशन हे कायद्याने वैध असणे आवश्यक आहे. ते कायद्याच्या विरोधात नसावे, तसेच सार्वजनिक धोरणाच्या (Public policy) विरुद्ध नसावे.
अधिक माहितीसाठी तुम्ही खालील वेबसाइट्सला भेट देऊ शकता: