हिंदीचा उद्भव आणि विकास:

हिंदी ही एक इंडो-आर्यन भाषा आहे. ह्या भाषेचा उगम संस्कृत भाषेतून झाला आहे. मध्ययुगीन काळात, विशेषतः 13 व्या शतकानंतर, उत्तर भारतातील विविध प्रादेशिक भाषा आणि बोलीभाषांमधून हिंदी विकसित झाली.

उद्भव:

• संस्कृत: हिंदी भाषेचा मूळ आधार संस्कृत आहे. संस्कृतमधील अनेक शब्द हिंदीमध्ये जसेच्या तसे किंवा थोडे बदलून वापरले जातात.

• प्राकृत भाषा: संस्कृतनंतर प्राकृत भाषांचा विकास झाला. या भाषांमध्येही हिंदीच्या विकासासाठी योगदान दिले.

• अपभ्रंश: प्राकृत भाषांनंतर अपभ्रंश भाषा विकसित झाली. अपभ्रंश ही प्राकृत आणि आधुनिक भारतीय भाषांमधील दुवा मानली जाते. शौरसेनी अपभ्रंशातून हिंदीचा विकास झाला.

विकास:

• मध्ययुगीन काळ: 13 व्या शतकानंतर दिल्ली सल्तनत आणि मुघल काळात हिंदी भाषेचा विकास झाला. या काळात फारसी, अरबी आणि तुर्की भाषांचे शब्द हिंदीमध्ये समाविष्ट झाले.

• भक्ति चळवळ: भक्ति चळवळीतील संतांनी हिंदीमध्ये लेखन केले, ज्यामुळे भाषेचा प्रसार झाला. कबीर, तुलसीदास, मीराबाई यांसारख्या संतांनी हिंदीमध्ये काव्य रचना केली.

• आधुनिक काळ: 19 व्या शतकात हिंदी भाषेला अधिकृत भाषेचा दर्जा मिळाला. 'खडी बोली' हिंदीचे प्रमाणिक रूप मानले गेले.

• स्वातंत्र्य चळवळ: स्वातंत्र्य चळवळीत हिंदीने राष्ट्रीय अस्मितेचे प्रतीक म्हणून महत्त्वाची भूमिका बजावली.

• संवैधानिकStatus: 14 सप्टेंबर 1949 रोजी हिंदीला भारताच्या राजभाषा म्हणून स्वीकारण्यात आले. त्यामुळे हा दिवस 'हिंदी दिवस' म्हणून साजरा केला जातो.

  आधुनिक हिंदी: आज हिंदी भारत आणि जगातील अनेक देशांमध्ये बोलली जाते. हिंदीमध्ये साहित्य, पत्रकारिता, शिक्षण आणि मनोरंजनाच्या क्षेत्रात मोठ्या प्रमाणात लेखन आणि वापर होतो.

टीप:

अधिक माहितीसाठी, आपण खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:

1. https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A5%80_%E0%A4%95%E0%A4%BE_%E0%A4%87%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B8 Wikipedia