भारत हा अनेक भाषांचा देश आहे. प्रत्येक राज्याची स्वतःची अशी वेगळी भाषा आहे. भाषिक आधारावर राज्यांची निर्मिती झाल्यामुळे भाषिक अस्मिता वाढीस लागली आहे. त्यामुळे काहीवेळा राज्या-राज्यात सीमावाद निर्माण होतात, ज्यामुळे राष्ट्रीय एकात्मतेला बाधा येऊ शकते.

भारतामध्ये काही प्रदेश अधिक विकसित आहेत, तर काही प्रदेश अजूनही विकासाच्या प्रतीक्षेत आहेत. विकासातील हा असमतोल प्रादेशिक असंतोष निर्माण करतो. मागासलेल्या प्रदेशातील लोकांना असे वाटू शकते की त्यांच्यावर अन्याय होत आहे, ज्यामुळे ते राष्ट्रीय प्रवाहातून दूर राहू शकतात.

जातीयवाद ही एक मोठी समस्या आहे. आजही काही ठिकाणी जातीवरून भेदभाव केला जातो. उच्च आणि निम्न जातींमध्ये संघर्ष निर्माण होतात, ज्यामुळे समाजात अशांतता निर्माण होते आणि राष्ट्रीय एकात्मतेला धोका निर्माण होतो.

धर्माच्या नावावर समाजात फूट पाडली जाते. धार्मिक ध्रुवीकरणामुळे विविध धार्मिक गटांमध्ये तणाव निर्माण होतो. यामुळे धार्मिक तेढ वाढून सामाजिक सलोखा बिघडतो, परिणामी राष्ट्रीय एकात्मता धोक्यात येते.

देशात गरीब आणि श्रीमंत यांच्यामध्ये मोठी दरी आहे. आर्थिक विषमता वाढल्यामुळे недовольство (असंतोष) वाढतो. गरीब लोकांना असे वाटते की त्यांना विकासाच्या संधी मिळत नाहीत, त्यामुळे ते alienated (विচ্ছিন্ন) होऊ शकतात.

राजकीय पक्ष अनेकदा स्वार्थासाठी जातीय आणि धार्मिक भावना भडकवतात. निवडणुकीच्या वेळी जातीय आणि धार्मिक समीकरणांचा वापर केला जातो, ज्यामुळे समाजात फूट पडते आणि राष्ट्रीय एकात्मता कमकुवत होते.

दहशतवाद आणि उग्रवाद देशाच्या सुरक्षेसाठी मोठा धोका आहेत. हे घटक देशात अशांती आणि भीतीचे वातावरण निर्माण करतात, ज्यामुळे राष्ट्रीय एकात्मता धोक्यात येते.

8. निरक्षरता आणि शिक्षणाचा अभाव:

9. भ्रष्टाचार:

10. बाह्य शक्तींचा हस्तक्षेप:

11. प्रसारमाध्यमे आणि सोशल मीडिया: