नवसारहत्येची संकल्पना:

नवसारहत्ये (Neonatal mortality) म्हणजे जन्मानंतर पहिल्या 28 दिवसांत (नवजात शिशु अवस्थेत) होणारे बालकांचे मृत्यू. हा बालमृत्यू दराचा एक महत्त्वाचा भाग आहे आणि त्यावरून त्या देशातील आरोग्य सेवांची गुणवत्ता आणि माता व बालकांच्या आरोग्याची स्थिती समजते.

नवसारहत्येची कारणे:

• prematurity (वेळेआधी जन्म): वेळेआधी जन्मलेले बाळ अविकसित असल्यामुळे अनेक समस्यांना तोंड देऊ शकते.
• जन्मजात दोष: काही बाळं जन्मजात दोषांसोबत जन्माला येतात, ज्यामुळे त्यांचे जगणे कठीण होते.
• संसर्ग: जन्मानंतर बाळांना लवकर संसर्ग होण्याची शक्यता असते, जसे की न्यूमोनिया (Pneumonia) किंवा सेप्सिस (sepsis).
• shwas ghenyas tras hone (श्वास घेण्यास त्रास होणे): जन्मानंतर काही बाळांना श्वास घेण्यास त्रास होतो, ज्यामुळे नवसारहत्ये होऊ शकते.
• कुपोषण: मातेचे कुपोषण आणि बाळाला पुरेसे पोषण न मिळाल्याने नवजात शिशु मृत्युमुखी पडू शकतात.

नवसारहत्ये कमी करण्याचे उपाय:

• प्रसूतीपूर्व काळजी: गर्भवती महिलांना नियमित आरोग्य तपासणी आणि योग्य पोषण मिळणे आवश्यक आहे.
• सुरक्षित प्रसूती: प्रशिक्षित आरोग्य कर्मचाऱ्यांच्या देखरेखेखाली प्रसूती करणे.
• नवजात शिशुची काळजी: जन्मानंतर बाळाला উষ্ণता देणे, स्तनपान (breastfeeding) करणे आणि संसर्गापासून (infections) वाचवणे.
• आरोग्य शिक्षण: माता आणि कुटुंबांना नवजात शिशुच्या आरोग्याबद्दल शिक्षित करणे.

भारतात नवसारहत्ये कमी करण्यासाठी सरकार अनेक कार्यक्रम राबवत आहे, जसे की जननी सुरक्षा योजना (Janani Suraksha Yojana) आणि राष्ट्रीय ग्रामीण आरोग्य मिशन (National Rural Health Mission).

अधिक माहितीसाठी, आपण खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:

• राष्ट्रीय ग्रामीण आरोग्य मिशन (NRHM)
• राष्ट्रीय आरोग्य अभियान (NHM)