गुन्हे
- तणाव: प्राथमिक माहितीनुसार, ते काही दिवसांपासून तणावाखाली होते.
- आर्थिक व्यवहार: डॉ. वळसंगकर यांना रुग्णालयातील सर्व आर्थिक व्यवहार कागदोपत्री हवे होते, परंतु रुग्णांकडून उपचाराची रक्कम नोंद न करता स्वीकारली जात होती, ज्यामुळे ते तणावाखाली होते.
- चिठ्ठीत महिलेवर आरोप: आत्महत्येपूर्वी त्यांनी एक चिठ्ठी लिहून एका महिलेवर गंभीर आरोप केले आहेत, ज्यामुळे पोलिसांनी त्या महिलेला अटक केली आहे.
- रुग्णालयाच्या व्यवहारातून बेदखल: डॉ. वळसंगकर यांना हॉस्पिटलच्या व्यवहारातून बेदखल केल्याने ते तणावात होते.
अधिक माहितीसाठी आपण खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:
भारतीय न्याय संहिता 2023 मध्ये, अपहरणासंबंधी (Kidnapping) तरतुदी खालीलप्रमाणे आहेत:
- व्याख्या: एखाद्या व्यक्तीला तिच्या इच्छेविरुद्ध, कायदेशीर অভিভাবकांच्या संमतीशिवाय, एका ठिकाणाहून दुसऱ्या ठिकाणी घेऊन जाणे किंवा तिचे अपहरण करणे म्हणजे 'अपहरण'.
- अपहरणाचे प्रकार: भारतीय न्याय संहितेनुसार, अपहरणाचे दोन मुख्य प्रकार आहेत:
- भारतातून अपहरण: एखाद्या व्यक्तीला भारताच्या सीमेबाहेर बेकायदेशीरपणे घेऊन जाणे.
- कायदेशीर অভিভাবकातून अपहरण: 18 वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या मुलाला किंवा मानसिकदृष्ट्या दुर्बळ व्यक्तीला कायदेशीर অভিভাবकांच्या संमतीशिवाय घेऊन जाणे.
- अपहरणाच्या गुन्ह्यासाठी शिक्षेची तरतूद आहे.
- जर एखाद्या व्यक्तीने खंडणीसाठी (Ransom) अपहरण केले, तर त्याला जन्मठेपेची शिक्षा किंवा फाशीची शिक्षा देखील होऊ शकते.
- इतर प्रकरणांमध्ये, अपहरणासाठी 10 वर्षांपर्यंत कारावास आणि दंड होऊ शकतो.
टीप: भारतीय न्याय संहिता 2023 अजून कायद्यात रूपांतरित झालेली नाही. हे विधेयक (Bill) आहे आणि मंजुरीनंतर ते कायद्यात रूपांतरित होईल.
अधिक माहितीसाठी, आपण संसदेच्या वेबसाइटला भेट देऊ शकता: PRS India
भारतीय दंड संहिता (IPC) नुसार, अपहरणाशी संबंधित काही प्रमुख कलमे खालीलप्रमाणे आहेत:
- कलम 363: या कलमामध्ये अपहरणाची व्याख्या दिली आहे. त्यानुसार, जर कोणी एखाद्या व्यक्तीला कायदेशीर Guardianship मधून तिची संमती न घेता पळवून नेले, तर तो अपहरण करतो असे मानले जाते.
- कलम 365: या कलमान्वये, जर एखाद्या व्यक्तीने दुसऱ्या व्यक्तीचे अपहरण केले आणि त्याला बेकायदेशीरपणे डांबून ठेवले, तर तो दोषी मानला जातो.
- कलम 366: या कलमामध्ये, जर एखाद्या स्त्रीचे लग्न करण्यासाठी अपहरण केले, तर तो गुन्हा मानला जातो.
- कलम 369: या कलमानुसार, 10 वर्षांखालील मुलाचे अपहरण करणे किंवा त्याला त्याच्या Guardianship मधून पळवून नेणे हा गुन्हा आहे.
मागच्या आठवड्यात, २४ फेब्रुवारी २०२५ रोजी, टीसीएसचे कर्मचारी मानव शर्मा यांनी आत्महत्या केली. या घटनेची काही संभाव्य कारणे खालीलप्रमाणे आहेत:
- वैवाहिक समस्या: मानव शर्मा यांच्या बहिणीने त्यांच्या पत्नीवर मानसिक त्रास दिल्याचा आरोप केला आहे. त्यांच्या म्हणण्यानुसार, मानवला पत्नी घटस्फोट घेण्यास तयार नाही, म्हणून त्याला धमक्या देत होती. त्यामुळे मानव तणावात होता. [2, 3]
- पत्नीचे विवाहबाह्य संबंध: मानवच्या वडिलांनी असा आरोप केला आहे की त्यांची सून (मानवची पत्नी) तिच्या मित्रासोबत राहू इच्छित होती आणि तिने मानव आणि त्याच्या कुटुंबीयांना खोट्या गुन्ह्यात अडकवण्याची धमकी दिली होती. [9]
- पत्नीकडून मिळालेला त्रास: मानव शर्मा यांनी मृत्यूपूर्वी एक व्हिडिओ बनवला होता, ज्यामध्ये त्यांनी पत्नी निकिता शर्मा हिला त्यांच्या मृत्यूसाठी जबाबदार धरले होते. [6, 8, 10]
- पुरुषांसाठी कायद्याची मागणी: मानवने आत्महत्येपूर्वी केलेल्या व्हिडिओमध्ये पुरुषांच्या संरक्षणासाठी कायद्याची मागणी केली होती, यावरून त्यांच्या मनात लैंगिक असमानतेबद्दल खदखद होती, असे दिसते. [7]
पोलिसांनी या प्रकरणाचा तपास सुरू केला आहे आणि मानवच्या पत्नी आणि तिच्या कुटुंबीयांविरुद्ध आत्महत्येस प्रवृत्त केल्याचा गुन्हा दाखल केला आहे. [8]
भाडखाऊ हा शब्द अनेक अर्थांनी वापरला जातो, आणि तोcontext नुसार बदलतो. खाली काही सामान्य अर्थ दिले आहेत:
- लाचखोर: जो व्यक्ती लाच घेतो आणि आपले कर्तव्य भ्रष्ट मार्गाने करतो, त्याला 'भाडखाऊ' म्हणतात.
- फसवणूक करणारा: जो व्यक्ती इतरांची फसवणूक करून स्वतःचा फायदा करून घेतो, त्यालाही 'भाडखाऊ' म्हणतात.
- नैतिकता नसलेला: ज्याच्यामध्ये नैतिकता नाही, जो माणूस फक्त स्वतःच्या स्वार्थासाठी काम करतो, त्याला 'भाडखाऊ' म्हटले जाते.
हा शब्द नकारात्मक अर्थाने वापरला जातो आणि एखाद्या व्यक्तीच्या भ्रष्ट आणि स्वार्थी वर्तनावर टीका करण्यासाठी वापरला जातो.
उदाहरणार्थ:
- "तो अधिकारी तर पूर्ण भाडखाऊ आहे, प्रत्येक कामासाठी लाच मागतो."
- "त्या भाडखाऊ माणसाने कंपनीचे सगळे पैसे बुडवले."
होय, सोने चोरीला गेल्यास ते सापडू शकते. खालील गोष्टींच्या मदतीने सोने शोधण्याची शक्यता वाढते:
- पोलिसात तक्रार: चोरीची तक्रार तातडीने जवळच्या पोलीस स्टेशनमध्ये नोंदवा. तक्रार नोंदवताना सोन्याचे वर्णन, वजन आणि इतर माहिती तपशीलवार द्या.
- पुरावे: तुमच्याकडे सोन्याच्या खरेदीची पावती किंवा इतर कोणताही पुरावा असल्यास तो पोलिसांना द्या.
- सीसीटीव्ही फुटेज: तुमच्या परिसरातील सीसीटीव्ही कॅमेऱ्यांचे फुटेज तपासा. त्यात तुम्हाला काही संशयास्पद हालचाल दिसल्यास पोलिसांना कळवा.
- ओळखीचे लोक: तुमच्या ओळखीच्या लोकांमध्ये कोणी संशयास्पद व्यक्ती असल्यास पोलिसांना माहिती द्या.
- सोनार: तुमच्या शहरातील सोनारांना चोरी झालेल्या सोन्याबद्दल माहिती द्या.
- सोशल मीडिया: सोशल मीडियावर तुमच्या चोरी झालेल्या सोन्याबद्दल माहिती द्या.
टीप: सोने चोरीला गेल्यानंतर शक्य तितक्या लवकर या गोष्टी करा जेणेकरून सोने शोधण्याची शक्यता वाढेल.
अतिरिक्त माहितीसाठी:
- महाराष्ट्र पोलीस: www.mahapolice.gov.in
नव-सार्वजनिकता (Neo-Publicness): संकल्पना
नव-सार्वजनिकता ही संकल्पना सार्वजनिक क्षेत्राच्या पारंपरिक कल्पनांना आव्हान देते. हे पारंपरिक सार्वजनिक क्षेत्र सरकारद्वारे चालवले जाते आणि लोकांच्या गरजा पूर्ण करते. नव-सार्वजनिकता या पारंपरिक दृष्टिकोनात बदल सुचवते.
नव-सार्वजनिकतेची वैशिष्ट्ये:
- सहभागी शासन (Participatory Governance): नागरिकांना निर्णय प्रक्रियेत सक्रियपणे सहभागी करणे.
- उत्तरदायित्व (Accountability): सरकारी संस्था आणि अधिकारी त्यांच्या कृतींसाठी जबाबदार असले पाहिजेत.
- पारदर्शकता (Transparency): सरकारची कामे आणि निर्णय लोकांना माहीत असणे आवश्यक आहे.
- तंत्रज्ञानाचा वापर (Use of Technology): सरकारी सेवा सुधारण्यासाठी तंत्रज्ञानाचा उपयोग करणे.
- खाजगी क्षेत्रासोबत भागीदारी (Partnership with Private Sector): सार्वजनिक उद्दिष्ट्ये साध्य करण्यासाठी खाजगी क्षेत्रासोबत सहयोग करणे.
उदाहरण:
माहितीचा अधिकार (Right to Information - RTI) हे नव-सार्वजनिकतेचे एक उत्तम उदाहरण आहे. RTI मुळे नागरिकांना सरकारी कामांबद्दल माहिती मिळवण्याचा हक्क आहे, ज्यामुळे शासनामध्ये पारदर्शकता आणि उत्तरदायित्व वाढते.
संदर्भ:
- नवीन सार्वजनिक व्यवस्थापन: संकल्पना आणि दृष्टीकोन (Your Article Library)