1 उत्तर
1
answers
कीटकनाशकाचा पिकावर होणारा परिणाम व उपाय कोणता?
0
Answer link
कीटकनाशकाचा पिकावर होणारा परिणाम:
कीटकनाशकांचा पिकांवर अनेक प्रकारे परिणाम होतो, काही सकारात्मक तर काही नकारात्मक.
सकारात्मक परिणाम:
- किडींचे नियंत्रण: कीटकनाशके किडींना मारून किंवा त्यांची वाढ रोखून पिकांचे संरक्षण करतात.
- उत्पादनात वाढ: किडींपासून पिकांचे संरक्षण झाल्यास उत्पादनात वाढ होते.
- पिकांची गुणवत्ता सुधारते: कीटकनाशकांमुळे पिकांची गुणवत्ता सुधारते, कारण कीडग्रस्त पिकांची वाढ व्यवस्थित होत नाही.
नकारात्मक परिणाम:
- पर्यावरणावर परिणाम: कीटकनाशके माती, पाणी आणि हवेत मिसळून पर्यावरणाला दूषित करतात.
- मानवी आरोग्यावर परिणाम: कीटकनाशकांच्या संपर्कात आल्यास मानवी आरोग्यावर गंभीर परिणाम होऊ शकतात.
- Benefecial किटकांवर परिणाम: कीटकनाशके फक्त हानिकारक किटकांनाच नाही तर Beneficial ( উপকারী ) किटकांना देखील मारू शकतात, ज्यामुळे नैसर्गिक संतुलन बिघडते.
- प्रतिकारशक्ती: वारंवार कीटकनाशकांचा वापर केल्याने किडींमध्ये प्रतिकारशक्ती निर्माण होते, त्यामुळे कीटकनाशके निष्प्रभ ठरतात.
उपाय:
- एकात्मिक कीड व्यवस्थापन (Integrated Pest Management): एकात्मिक कीड व्यवस्थापन (IPM) पद्धतीचा अवलंब करा. यामध्ये जैविक नियंत्रण, नैसर्गिक शत्रूंचा वापर, आणि आवश्यकतेनुसार रासायनिक कीटकनाशकांचा वापर करणे इत्यादींचा समावेश असतो.
- जैविक कीटकनाशके: रासायनिक कीटकनाशकांऐवजी जैविक कीटकनाशकांचा वापर करा. उदा. निंबोळी अर्क, Bacillus thuringiensis (Bt) .
- पीक फेरपालट: एकाच प्रकारचे पीक सतत न घेता पीक फेरपालट करा, ज्यामुळे किडींचा प्रादुर्भाव कमी होतो.
- नैसर्गिक शत्रूंचा वापर: किडींना खाणाऱ्या नैसर्गिक शत्रूंचा (उदा. लेडीबर्ड बीटल, परोपजीवी wasp) वापर करा.
- योग्य वेळी फवारणी: कीटकनाशकांची फवारणी योग्य वेळी आणि योग्य प्रमाणात करा. जास्त प्रमाणात फवारणी करणे टाळा.
- सुरक्षितता: कीटकनाशकांची फवारणी करताना Protective कपडे, मास्क आणि हातमोजे वापरा.
या उपायांमुळे कीटकनाशकांचा पिकांवर होणारा नकारात्मक परिणाम कमी करता येतो आणि पिकांचे संरक्षण करता येते.