नारळी पौर्णिमा म्हणजे काय

 नारळी पौर्णिमेला समुद्रात पूजा केल्याने वरुण प्रसन्न होतात आणि मच्छीमारांचे सर्व प्रकारच्या प्रतिकूल घटनांपासून संरक्षण होते. “नारळी” हा शब्द “नारळ” (नारळ) आणि “पौर्णिमा” (पौर्णिमा) या शब्दांपासून बनला आहे. त्यामुळे श्रावण महिन्यातील पौर्णिमेच्या दिवशी नारळी पौर्णिमा साजरी केली जाते.

महाराष्ट्रीयन ब्राह्मण या दिवशी फलहार उपवास करतात (फळे, सुका मेवा आणि काही दुग्धजन्य पदार्थांवर आधारित अन्न). उपवासाच्या वेळी ते फक्त नरियाल किंवा नारळ खाणे पसंत करतात. नारळी पौर्णिमेला, भक्त निसर्गाचा सन्मान करण्यासाठी आणि त्यांचे आभार व्यक्त करण्याचा मार्ग म्हणून वनस्पती देखील लावतात.

नारळी पौर्णिमा का महत्त्वाची आहे? 

मासेमारीच्या हंगामाची सुरुवात नारळी पौर्णिमेपासून होते. यामुळे, मच्छीमार उदारपणे भगवान वरुणांना प्रसाद देतात. ते विशेषत: समुद्रातून भरपूर मासे मिळवण्यासाठी त्याची कृपा मागण्यासाठी प्रार्थना करतात. पूजा समारंभ पूर्ण झाल्यावर मच्छीमार त्यांच्या सजवलेल्या बोटींसह समुद्रात प्रवेश करतात. थोड्या सागरी प्रवासानंतर, ते जमिनीवर परततात आणि उत्सवात कुटुंबात सामील होतात.

या दिवशी कुटुंब, मित्र आणि सहकारी गोड नारळाच्या जेवणाचा आनंद घेण्यासाठी जमतात. मच्छिमार नारळापासून बनवलेल्या विविध पदार्थ खातात, जे दिवसाचे मुख्य अन्न मानले जाते. या उत्सवाचा मुख्य आकर्षण म्हणजे गायन आणि नृत्य.

नारळी पौर्णिमेची पूजा करण्याची पद्धत 

नारळी पौर्णिमेच्या दिवशी लोक विशेषतः समुद्र आणि पाण्याची देवता वरुणाची पूजा करतात. या दिवशी वरुण देवाला नारळ देण्याची प्रथा आहे. श्रावण पौर्णिमेच्या पूजा पद्धती भगवान वरुणांना प्रसन्न करतात आणि कलाकाराला समुद्राच्या कोणत्याही धोक्यांपासून वाचवतात असे मानले जाते.

किनारी प्रदेशात राहणारा मासेमारी समुदाय विशेषतः नारळी पौर्णिमा साजरी करण्याचा आनंद घेतो. या दिवशी लोक भगवान शिवाची पूजा देखील करतात. त्रिभुज शिव हे नारळाच्या तीन डोळ्यांचे प्रतीक असल्याचे म्हटले जाते आणि सावन हा भगवान शिवाचा आवडता महिना आहे. या दिवशी भगवान शंकराला नारळ आणि त्यांच्या आवडत्या वस्तू अर्पण केल्या जातात.

नारळी पौर्णिमेची परंपरा 

संपूर्ण दक्षिण भारतीय समाज ही सुट्टी स्वतःच्या अनोख्या पद्धतीने पाळतो. या दिवशी, उपनयन किंवा यज्ञोपवीत सोहळा बहुतेक वेळा केला जातो. या दिवशी एखाद्या पवित्र नदीत स्नान करून धागा बदलण्याची प्रथा आहे. या कारणास्तव या घटनेला अबितम, श्रावणी किंवा ऋषी तर्पण असेही म्हणतात. या दिवशी पितरांच्या आत्म्याच्या सांत्वनासाठी ब्राह्मणांना अन्न किंवा दान देण्याचीही प्रथा आहे. नारळी पौर्णिमेची सुट्टी विशेषतः समुद्रकिनाऱ्याजवळ राहणारे लोक साजरी करतात.

नारळी पौर्णिमेचे स्मरण कोणत्या ठिकाणी केले जाते? 

नारळी पौर्णिमेची देशव्यापी सुट्टी सुप्रसिद्ध आहे, परंतु महाराष्ट्रात ती सर्वात उत्साहाने पाळली जाते. राखी पौर्णिमा, रक्षाबंधन आणि श्रावणी पौर्णिमा ही या अनोख्या कार्यक्रमाची इतर नावे आहेत.

हिंदू नारळी पौर्णिमा ही एक महत्त्वाची सुट्टी म्हणून पाळतात जी मोठ्या प्रमाणावर पाळली जाते. हे प्रामुख्याने भारताच्या पश्चिम किनार्‍यावर महाराष्ट्रातील दमण आणि दीव, ठाणे, रत्नागिरी आणि कोकण यांसारख्या किनारी समुदायातील रहिवाशांनी पाळले जाते.

या दिवशी नारळी भात, नारळी भात, नारळाची करंजी असे पारंपारिक पदार्थ तयार केले जातात. या दिवशी पुरुष आणि स्त्रिया दोघेही पारंपारिक पोशाख करतात आणि परंपरेत सहभागी होतात. सोबत नारळ आणून ते पाण्यात देतात.

नारळी पौर्णिमेसाठी उपक्रम 

या दिवशी कोणीही मासेमारीला जात नाही. याशिवाय या दिवशी कोणीही मासे खात नाही.

महासागर देवाचा आशीर्वाद मिळवण्यासाठी नारळ पाण्यात टाकला जातो.

नारळ फेकणे ही एक शांत क्रिया मानली जाते.

ऑफरवर फक्त नारळ आहे; दुसरे कोणतेही फळ नाही. आणि याचे कारण असे आहे की सर्व प्रकारच्या हिंदू उत्सवांमध्ये, नारळ हे देवाला अर्पण करणे अत्यंत शुभ मानले जाते.

नारळ, पाने आणि मानवांसाठी वापरण्यायोग्य साल निर्माण करणारे एकमेव झाड नारळाचे झाड आहे.

भगवान शिवाचे फळ मित्र, नारळ देखील तीन डोळे असलेले मानले जाते.

सर्व नकारात्मकता दूर करण्यासाठी कोणतेही शुभ कार्य करण्यापूर्वी नारळ फोडणे भाग्यवान मानले जाते.

नारळी पौर्णिमा ही समुद्राची देवता वरुणाची पूजा करण्यासाठी समर्पित सुट्टी आहे आणि बहुतेक लोक मासेमारी आणि समुद्राशी संबंधित इतर व्यवसायांमध्ये गुंतलेले लोक पाळतात. हा सण, जो प्रामुख्याने महाराष्ट्राच्या किनारपट्टीच्या प्रदेशात साजरा केला जातो, तो मासेमारीच्या हंगामाची सुरुवात करतो.

नारळी पौर्णिमा हा श्रावण महिन्यातील पौर्णिमेला साजरा केला जाणारा एक महत्त्वाचा सण आहे. या सणाला विशेषतः कोळी बांधवांमध्ये अधिक महत्त्व आहे, परंतु तो सर्वत्र मोठ्या उत्साहाने साजरा केला जातो.

• समुद्राची पूजा: या दिवशी समुद्राची पूजा केली जाते. नारळ अर्पण करून समुद्राला शांत राहण्याची प्रार्थना केली जाते.
• नारळाचे महत्त्व: नारळ हे शुभ आणि पवित्र मानले जाते. त्यामुळे या दिवशी नारळाचे विविध पदार्थ बनवले जातात.
• सण साजरा करण्याची पद्धत: कोळी बांधव रंगीबेरंगी नावा सजवतात आणि गाणी गाऊन, नृत्य करून आनंद व्यक्त करतात.
• इतिहास आणि संस्कृती: हा सण निसर्गाशी आणि मानवाच्या नात्याची आठवण करून देतो.

नारळी पौर्णिमा हा सण आनंद, उत्साह आणिconnection दर्शवतो.