संशोधन सारणी (Research Methodology) म्हणजे काय?

संशोधन सारणी म्हणजे एखाद्या विषयाचा अभ्यास करण्यासाठी वापरल्या जाणार्‍या पद्धती आणि तंत्रांचा एक संच.

संशोधन सारणीमध्ये खालील गोष्टींचा समावेश होतो:

• संशोधन समस्या निवडणे
• संशोधन उद्दिष्ट्ये निश्चित करणे
• संशोधन आराखडा तयार करणे
• डेटा संकलन पद्धती निवडणे (जसे की सर्वेक्षण, मुलाखती, प्रयोग)
• डेटा विश्लेषण पद्धती निवडणे
• निष्कर्ष काढणे आणि अहवाल तयार करणे

संशोधन सारणी संशोधकाला त्यांच्या अभ्यासासाठी एक संरचित आणि व्यवस्थित दृष्टीकोन प्रदान करते. यामुळे संशोधकाला अचूक आणि विश्वसनीय निष्कर्ष काढण्यास मदत होते.

संशोधन सारणीचे प्रकार:

• गुणात्मक संशोधन (Qualitative Research): हे संशोधन नैसर्गिक वातावरणात लोकांच्या भावना, अनुभव आणि दृष्टिकोन समजून घेण्यावर लक्ष केंद्रित करते.
• संख्यात्मक संशोधन (Quantitative Research): हे संशोधन संख्यात्मक डेटा वापरून सांख्यिकीय विश्लेषण करते आणि निष्कर्ष काढते.
• मिश्र संशोधन (Mixed Methods Research): हे संशोधन गुणात्मक आणि संख्यात्मक दोन्ही पद्धतींचा वापर करते.

संशोधन सारणी निवडताना संशोधकाने त्याच्या संशोधन प्रश्नाचे स्वरूप, उपलब्ध संसाधने आणि वेळेचा विचार करणे आवश्यक आहे.

अधिक माहितीसाठी आपण खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:

• Research Methodology: Concept and Meaning