उदाहरणार्थ:

• महात्मा फुले: यांनी समाजातील विषमता, जातीयभेदभाव यावर प्रखर विचार मांडले. 'शूद्रातिकशूद्रांची स्थिती', 'गुलामगिरी' यांसारख्या ग्रंथांमधून त्यांचे विचार स्पष्टपणे दिसतात.
• वि. वा. शिरवाडकर: यांच्या 'नटसम्राट' नाटकातील गणपतराव बेलवलकर ही भूमिका असो, किंवा ‘वीज म्हणाली धरतीला’ या नाटकातील विषय, यातून त्यांचे सामाजिक विचार दिसतात.
• रणजित देसाई: यांच्या साहित्यात ग्रामीण जीवनाचे वास्तव चित्रण आढळते. 'लक्ष्य भोक', 'वळणे' यांसारख्या पुस्तकांतून त्यांचे विचार दिसून येतात.