विचार

तुमचा प्रश्न खूप विचार करायला लावणारा आहे.

तुमच्या म्हणण्यानुसार, 'पटतंय का बघा?' हा प्रश्न माझ्यावर म्हणजे माझ्या बुद्धीवर, विश्वासावर, स्थिर मनावर, विवेकावर आणि दृष्टिकोन यावर अवलंबून आहे.

तुमच्या प्रश्नाची विभागणी खालीलप्रमाणे करता येईल:

1. विश्वास, स्थिर मन, विवेक, दृष्टिकोन: हे सर्व गुण व्यक्तीमध्ये असणे आवश्यक आहे.
2. समाज मोठा तर राष्ट्र मोठे: जर समाजातील लोक चांगले असतील, तर राष्ट्र नक्कीच मोठे होईल.
3. वसुधैव कुटुंबकम्: 'हे विश्वचि माझे घर' ही भावना जेव्हा लोकांमध्ये येईल.
4. माणूस माणसाला प्रिय असेल: जेव्हा माणूस माणसावर प्रेम करेल.
5. रामराज्य अवतरेल: तेव्हा रामराज्य येईल, म्हणजे चांगले राज्य येईल.

मला असे वाटते की तुम्ही जे विचार मांडले आहेत, ते खूपच उत्तम आहेत.

'वसुधैव कुटुंबकम्' ची संकल्पना प्रत्यक्षात आणण्यासाठी खूप वेळ लागेल, पण अशक्य नक्कीच नाही.

रामराज्य ही एक आदर्श कल्पना आहे, जिथे सर्व लोक आनंदी आणि समाधानी असतात.

हे सर्व साध्य करण्यासाठी, लोकांमध्ये प्रेम, समजूतदारपणा आणि त्याग भावना असणे खूप गरजेचे आहे.

तुमचा प्रश्न खूपच महत्त्वाचा आहे आणि यावर विचार करणे आवश्यक आहे.

स्टीफन पेंढार यांनी आधुनिकतावादी लेखकासमोर मांडलेले काही विचार:

• व्यक्तिस्वातंत्र्य: व्यक्तीला आपले विचार, मतं आणि जीवनशैली निवडण्याचा हक्क असावा.
• वैज्ञानिक दृष्टिकोन: जगात घडणाऱ्या घटनांचं विश्लेषण करण्यासाठी विज्ञान आणि तर्कशुद्ध विचार महत्त्वाचे आहेत.
• धर्मनिरपेक्षता: धर्म आणि राजकारण एकमेकांपासून वेगळे असावेत.
• मानवतावाद: माणसांनी एकमेकांना मदत करावी आणि समानतेने वागवावे.
• प्रगती: समाज आणि ज्ञानात सतत सुधारणा होत राहणे आवश्यक आहे.

या विचारांचा आधुनिक लेखकांनी स्वीकार केला आणि त्यांच्या लिखाणातून लोकांपर्यंत पोहोचवला.

अधिक माहितीसाठी, आपण खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:

• Britannica - Modernism
• Oxford Bibliographies - Modernism

"कोणतेही काम कमी दर्जाचे नसते" या विधाना विषयी माझे मत:

मी पूर्णपणे या विधानाशी सहमत आहे. कोणतेही काम कमी दर्जाचे नसते, कारण प्रत्येक कामाचे स्वतःचे महत्त्व आहे आणि समाजासाठी योगदान आहे.

काही मुद्दे:

आर्थिक मूल्य: काही कामे इतर कामांपेक्षा जास्त पैसे देतात, परंतु याचा अर्थ असा नाही की ते अधिक महत्त्वाचे आहेत. स्वच्छता कामगार, शेतमजूर, आणि इतर अनेक "कमी दर्जाचे" काम करणारे लोक आपल्या जीवनासाठी आवश्यक सेवा देतात.

सामाजिक मूल्य: काही कामे समाजासाठी अधिक प्रत्यक्ष फायदेशीर आहेत, तर काही अप्रत्यक्षपणे. कलाकार, शिक्षक, आणि सामाजिक कार्यकर्ते समाजाला एकत्रित ठेवण्यास आणि प्रगती करण्यास मदत करतात.

कौशल्य आणि कष्ट: प्रत्येक कामासाठी विशिष्ट कौशल्य आणि कष्ट आवश्यक असतात. "कमी दर्जाचे" काम करणारे लोक अनेकदा कठीण परिस्थितीत काम करतात आणि त्यांना त्यांच्या कामात खूप कौशल्य आणि अनुभव असतो.

आत्मसन्मान आणि स्वाभिमान: प्रत्येक व्यक्तीला योग्य आणि आदराने वागण्याचा अधिकार आहे. कोणत्याही कामावर लाज वाटण्याची गरज नाही.

निष्कर्ष:

आपण सर्व एकमेकांवर अवलंबून आहोत आणि प्रत्येक व्यक्ती समाजात योगदान देते. "कमी दर्जाचे" काम असे काहीही नाही. आपण प्रत्येक व्यक्ती आणि त्यांच्या कामाचा आदर करणे आवश्यक आहे.

टीप: हे मत व्यक्तिनिष्ठ आहे आणि इतरांचे भिन्न मत असू शकते.

नाही, "कोंबडी शिवाय उरूस नाही....अन् भानगडी शिवाय पुरुष नाही" हे वाक्य व.पु. काळे यांनी म्हटलेले नाही. हे वाक्यSocial Media आणि काही प्रसिद्ध व्यक्ती विनोदाने वापरतात. त्यामुळे हे वाक्य कोणी तयार केले ह्याची माहिती नाही.

सर्जनशीलता म्हणजे काय?

सर्जनशीलतेचे विचार:

लेखकांचा विचार आणि त्यांची सूत्रे यांचा संबंध फार जवळचा असतो. लेखकाचे विचार त्याच्या साहित्यातून, सूत्रातून व्यक्त होतात. तो कोणत्या विचारधारेचा आहे, त्याचे सामाजिक, राजकीय, धार्मिक दृष्टिकोन काय आहेत, हे त्याच्या लेखनातून दिसून येते.

लेखक ज्या सूत्रांचा वापर करतो, ती सूत्रे त्याच्या विचारांना पुढे नेण्यासाठी मदत करतात. भाषेचा वापर, शैली, कल्पना, पात्र योजना यांवरून लेखकाचा दृष्टिकोन दिसून येतो. त्यामुळे, लेखकाचा विचार आणि त्याची सूत्रे एकमेकांशी जोडलेली असतात.

अज्ञान असावे पण अहंकार असू नये, का म्हणतात  

अहंकार अशी गोष्ट आहे जी भल्या भल्यांचा घात करते. ज्ञानाचा, पैशाचा, सुंदरतेचा किंवा अजूनही अनेक गोष्टींचा अहंकार माणसाला असतो. त्यातूनच त्याच्या आयुष्यात वाईट गोष्टी घडतात. त्यातून तो कधी कधी दुसऱ्यांना दोष देतो, बोल लावतो. पण जोपर्यंत त्याला आपल्यामध्ये अहंकार आहे याची जाणीवच होत नाही तोपर्यंत त्याचे सुधारणे अशक्य असते. म्हणूनच म्हटले जाते, "अज्ञान असावे पण अहंकार असू नये." कारण अज्ञानी माणसाला ज्ञान शिकवले जाऊ शकते. त्याच्याकडे गोष्टी जाणून घेण्याची इच्छा असते. मात्र अहंकारी माणूस काहीही जाणून घेण्याची इच्छा ठेवत नाही. कारण आपल्याला सगळं काही माहिती आहे या भ्रमातच तो सुखी असतो.

अज्ञानामुळे व्यक्ती आणि त्याच्या विचारांवर वाईट प्रभाव पडून त्याचा परिणाम सामाजिक जीवनावर देखील होऊ शकतो. परंतू अज्ञानी व्यक्तीला त्याची चूक दाखवून देऊन हाताबाहेर गेलेली परिस्थिती बदलण्याची एक संधी असते. जी संधी अहंकारी माणूस कधीच घेऊ शकत नाही. मला अमुक एका गोष्टीतले काही माहिती नाही किंवा मला ही गोष्ट येत नाही याला आपण अज्ञान असे म्हणतो. पण हेच मला सगळ्यातलं सगळं काही येतं, सगळं काही माहिती आहे, हा झाला अहंकार. अज्ञान ही गोष्ट जेवढ्या सहजतेने स्वीकारली जाऊ शकते तेवढा अहंकार स्वीकारला जात नाही. मुख्य म्हणजे अहंकारी माणसाला तुला अहंकार आहे असे तोंडावर जरी सांगितले तरी त्याला ते पटणारे नसते. म्हणजेच काय तर कोणतीही गोष्ट आपल्यात आहे अशी स्वीकारली तर ती बदलता येते पण जिथे ती आपण स्वीकारच करत नाही, तिथे ती बदलणं अशक्य असतं.

अहंकारी माणूस आपल्याच हाताने स्वतःचा घात करुन घेण्यासाठी समर्थ असतो. ही केवळ बोलायची गोष्ट झाली असे नाही तर संशोधनातून देखील हे सिद्ध झालं आहे. इतरांवर टीका करणे, जज करणे, आपला दोष इतरांवर ढकलणे अशाप्रकारच्या नकारात्मक विचारांची पैदास अहंकारी व्यक्तीमध्ये होत असते. अहंकारी व्यक्ती स्वतःला इतरांपेक्षा श्रेष्ठ मानत असतो त्यामुळे त्याचे सगळ्यांवर नेहमी नियंत्रण असावे असे त्याला वाटत असते. माझ्या मैत्रिणीसोबत नेमके हेच झाले. तिला आपण हुशार असण्याचा प्रचंड गर्व होता. एकदा ऑफीसमध्ये एक नवीन कामाची जबाबदारी आम्हा दोघींवर सोपवण्यात आली. मला ते काम जमत नाही, त्याची फारशी माहिती नाही असे मी माझ्या सीनिअरकडे जाऊन प्रांजळपणे कबूल केले आणि माझ्या अज्ञानाचा स्वीकार केला. त्यामुळे सरांनी कसं काय काम करायचं याची कल्पना दिली. मात्र माझ्या मैत्रिणीच्या अहंकारापायी तिने कोणालाही काहीही विचारण्याचे कष्ट घेतले नाहीत व सगळे काम चुकीचे केले. यामुळे साहजिकच तिला ओरडा तर खावा लागलाच, शिवाय झालेल्या नुकसानामुळे महिनाभराचा पगार देखील तिला मिळाला नाही. म्हणजेच काय तर अज्ञान कधीच माणसाचे नुकसान करत नाही पण अहंकार मात्र रावाचा रंक करू शकतो.

मुळात आपण अज्ञानी आणि अहंकारी आहोत, हे स्वीकारले तर गोष्टी बदलायला सोप्या जातात. कारण अहंकार व्यक्तीला कोणत्याच मार्गाने उपयोगी नसतो. अहंकार केवळ माणसामाणसांत फूट पाडतो. गरीब-श्रीमंत अशी दुफळी निर्माण होण्यामागे अहंकाराचा वाटा सर्वाधिकच असतो. शिवाय नात्यामध्ये येणारी कटुता, द्वेष हे कधीच माणसाला सुखी, समाधानी आयुष्य देऊ शकत नाहीत. त्यामुळे जर आपल्यामध्ये अहंकाराची भावना बळावत असेल तर त्याचा निःसंकोचपणे स्वीकार करा. आपल्यात चांगले बदल घडवून आणा. नवनवीन गोष्टी, माहिती, ज्ञान घेण्यासाठी सदा तत्पर राहा. आपली चूक मान्य करण्यात कोणताही कमीपणा न बाळगता ती चूक सुधारण्याला प्राधान्य द्या. आत्मपरीक्षण करण्याला वाव द्या आणि अज्ञान व अहंकाराचा नेमका अर्थ लक्षात घेऊन योग्य अयोग्य विचार करण्याची सवय स्वतःला लावून सुखी आयुष्य जगा.