1 उत्तर
1
answers
राष्ट्रीय चळवळीतील नेमस्तांच्या ( मवाळ ) कार्याचि माहिती घ्या?
0
Answer link
राष्ट्रीय चळवळीतील नेमस्तांचे (मवाळ) कार्य:
भारतीय राष्ट्रीय चळवळीच्या सुरुवातीच्या काळात, नेमस्त ( moderate) विचारधारेच्या नेत्यांनी महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली. त्यांनी ब्रिटिशांशी चर्चा करून, याचिका व निवेदने सादर करून भारतीयांसाठी अधिक अधिकार मिळवण्याचा प्रयत्न केला.
* नेमस्त नेत्यांची उद्दिष्ट्ये:
- वैधानिक सुधारणा: कायदेमंडळात भारतीयांचे प्रतिनिधित्व वाढवणे आणि प्रशासनात सुधारणा करणे.
- शिक्षण प्रसार: भारतीयांमध्ये शिक्षणाचे महत्त्व वाढवणे आणि त्यासाठी प्रयत्न करणे.
- नोकऱ्यांमध्ये संधी: सरकारी नोकऱ्यांमध्ये भारतीयांना समान संधी मिळावी यासाठी प्रयत्न करणे.
- ब्रिटिश सरकारशी संबंध: ब्रिटिश सरकारसोबत शांततापूर्ण आणि कायदेशीर मार्गाने संबंध प्रस्थापित करणे.
* महत्वाचे नेते:
- दादाभाई नौरोजी: 'भारताचे पितामह' म्हणून ओळखले जाणारे, त्यांनी भारताच्या आर्थिक नुकसानीवर प्रकाश टाकला. [अधिक माहितीसाठी येथे क्लिक करा.]
- गोपाळ कृष्ण गोखले: 'भारताचे हिरे' म्हणून प्रसिद्ध, त्यांनी शिक्षण आणि सामाजिक सुधारणांवर लक्ष केंद्रित केले. [अधिक माहितीसाठी येथे क्लिक करा.]
- फिरोजशाह मेहता: एक प्रभावी वकील आणि राजकारणी, त्यांनी मुंबईमध्ये (तत्कालीन बॉम्बे) राजकीय आणि सामाजिक सुधारणांसाठी महत्त्वपूर्ण योगदान दिले. [अधिक माहितीसाठी येथे क्लिक करा.]
- न्यायमूर्ती रानडे: एक समाजसुधारक, इतिहासकार आणि अर्थशास्त्रज्ञ, त्यांनी सामाजिक आणि आर्थिक सुधारणांच्या क्षेत्रात महत्त्वपूर्ण योगदान दिले. [अधिक माहितीसाठी येथे क्लिक करा.]
* नेमస్త विचारधारेचे यश:
- जागरूकता: नेमस्त नेत्यांनी भारतीयांमध्ये राजकीय आणि सामाजिक जागरूकता निर्माण केली.
- शिक्षणाचे महत्त्व: शिक्षणाच्या प्रसारावर भर देऊन, त्यांनी लोकांना शिक्षण घेण्यासाठी प्रोत्साहित केले.
- कायदेशीर सुधारणा: त्यांच्या प्रयत्नांमुळे ब्रिटिश सरकारने काही कायदेशीर सुधारणा केल्या, ज्यामुळे भारतीयांना थोडा दिलासा मिळाला.
* मर्यादा:
- मंद गती: नेमस्त विचारधारेची प्रक्रिया खूपच हळू होती, ज्यामुळे लोकांना लवकर बदल दिसत नव्हते.
- जनसामान्यांपासून दुरावा: हे नेते उच्चशिक्षित आणि उच्च वर्गातील असल्याने, ते सामान्य जनतेशी पुरेसे जोडले गेले नव्हते.
- ब्रिटिश सरकारवर जास्त विश्वास: त्यांचा ब्रिटिश सरकारवर जास्त विश्वास होता, ज्यामुळे काहीवेळा ते कठोर भूमिका घेऊ शकले नाहीत.