ब्रम्हांड काव्यशास्त्र साहित्य

आई तुझ्या वियोगे ब्रम्हांड आठवे रस काय?

2 उत्तरे
2 answers

आई तुझ्या वियोगे ब्रम्हांड आठवे रस काय?

0
प्रेमस्वरूप आई

प्रेमस्वरूप आई! वात्सल्यसिंधु आई ! बोलावं तू आतां मी कोणत्या उपायीं ?

तूं माय, लेकरू मी, तू गाय, वासरू मी; ताटातुटी जहाली, आतां कसे करू मी ? गेली दुरी यशोदा, टाकुनी येथ कान्हा, अन् राहिला कधीचा तान्हा तिचा भुका ना?

तान्ह्यास दूर ठेवी - पान्हा तरीही वाहे - जाया सती शिरे जी आगीत, शांत राहे; नैर्य त्या सतीचे, तूं दाविलेस माते, अक्षय्य हृत्प्रभूचे सामीप्य साधण्यातें.

नाही जगांत झाली आबाळ या जिवाची, तूझी उणीव चित्ती आई, तरीहि जाची. चित्ती तुझी स्मरेना काहीच रूपरेखा, आई हवी म्हणूनी सोडी न जीव हेका.

विद्याधनप्रतिष्ठा, लाभे अतां मला ही,

आईविणे परी मी, हा पोरकाच राही.

सारे मिळे परंतू, आई पुन्हा न भेटे,

तेणे चिताच चित्ती, माझ्या अखंड पेटे.

आई, तुझ्या वियोगे, ब्रम्हांड आठवे गे ! कैलास सोडुनी ये उल्केसमान वेगे. किंवा विदेह आत्मा, तूझा फिरे सभोंती, अव्यक्त अश्रुधारा, की तीर्थरूप ओती !

ही भूक पोरक्याची, होई न शांत आई पाहुनीया दुज्यांचे वात्सल्य लोचनांही वाटे इथून जावे, तूझ्यापुढे निजावे नेत्री तुझ्या हसावे, चित्ती तुझ्या ठसावे !

वक्षी तुझ्या परी हे केव्हा स्थिरेल डोके, देईल शांतवाया हृत्स्पंद मंद झोके ? घे जन्म तू फिरूनी, येईन मीही पोटी, खोटी ठरो न देवा, ही एक आस मोठी !

- माधव जूलियन (माधव त्र्यंबक पटवर्धन)

करुण रस आहे.
उत्तर लिहिले · 14/2/2023
कर्म · 9415
0
आई तुझ्या वियोगे ब्रम्हांड आठवे या ओळीमध्ये विरह (separation) रस आहे.
उत्तर लिहिले · 25/3/2025
कर्म · 1440

Related Questions

खरा तो एकची धर्म जगाला प्रेम अर्पावे, काव्य गुण ओळखा?
'यमक' हा शब्द कशाशी संबंधित आहे?
आनंदवर्धनाने काव्याचा आत्मा कशाला मानले?
पंडिती काव्याचा परिचय करून घ्या?
मम्मटाने सांगितलेली काव्यप्रयोजने कोणती? ती स्पष्ट करा.
कविता आकलनाचे विविध प्रकार काय आहेत?
काव्याचे प्रमुख गुण किती व कोणते?