1. लोकसंख्या आणि घनता:

ग्रामीण भागात लोकसंख्या कमी असते आणि लोकसंख्येची घनता देखील कमी असते. याउलट, शहरी भागात लोकसंख्या जास्त असते आणि लोकसंख्येची घनता खूप जास्त असते.

2. व्यवसाय आणि अर्थव्यवस्था:

ग्रामीण भागातील लोकांचा मुख्य व्यवसाय शेती आणि शेतीशी संबंधित कामे असतात. त्यामुळे ग्रामीण अर्थव्यवस्था प्रामुख्याने शेतीवर अवलंबून असते. शहरी भागातील लोकांचे व्यवसाय विविध क्षेत्रांमध्ये विभागलेले असतात. उद्योग, व्यापार, सेवा क्षेत्र अशा अनेक व्यवसायांमध्ये शहरी लोक गुंतलेले असतात.

3. जीवनशैली:

ग्रामीण भागातील जीवनशैली साधी आणि निसर्गाच्या जवळची असते. लोकांचे एकमेकांशी संबंध अधिक घनिष्ठ असतात. शहरी भागातील जीवनशैली वेगवान आणि आधुनिक असते. लोकांमध्ये औपचारिकता जास्त असते.

4. सामाजिक संबंध:

ग्रामीण भागात सामाजिक संबंध अधिक घट्ट आणि सामुदायिक असतात. सण, उत्सव, विवाह अशा कार्यक्रमांमध्ये लोक एकत्र येतात आणि एकमेकांना मदत करतात. शहरी भागात सामाजिक संबंध अधिक व्यावसायिक आणि औपचारिक असतात.

5. सुविधा आणि संसाधने:

ग्रामीण भागात शिक्षण, आरोग्य, वाहतूक, आणि तंत्रज्ञान यांसारख्या सुविधांची उपलब्धता कमी असते. शहरी भागांमध्ये या सर्व सुविधा सहज उपलब्ध असतात.

6. समस्या:

ग्रामीण भागांमध्ये बेरोजगारी, गरिबी, शिक्षणाचा अभाव, आरोग्य सुविधांची कमतरता अशा समस्या मोठ्या प्रमाणावर आढळतात. शहरी भागांमध्ये प्रदूषण, वाहतूक कोंडी, महागडी घरे, गुन्हेगारी यांसारख्या समस्या अधिकcommon असतात.

7. संस्कृती:

ग्रामीण भागातील संस्कृती पारंपरिक असते. लोक आजही आपल्या परंपरा आणि रूढी जतन करून ठेवतात. शहरी भागातील संस्कृती आधुनिकतेकडे झुकलेली असते. वेगवेगळ्या प्रांतातील लोक एकत्र राहिल्यामुळे शहरी संस्कृतीमध्ये विविधता आढळते.

8. विकास:

ग्रामीण भागाचा विकास हळू गतीने होतो कारण तेथे संसाधने आणि संधी कमी असतात. शहरी भागाचा विकास झपाट्याने होतो, कारण तेथे अनेक उद्योग आणि व्यवसायाच्या संधी उपलब्ध असतात.