फरक
उपजीविका
अर्थशास्त्र
प्रदेशानुसार व गरजेप्रमाणे उपजीविकेच्या साधनांमध्ये फरक पडतो असे तुम्हाला वाटते का?
1 उत्तर
1
answers
प्रदेशानुसार व गरजेप्रमाणे उपजीविकेच्या साधनांमध्ये फरक पडतो असे तुम्हाला वाटते का?
0
Answer link
निश्चितच! प्रदेशानुसार आणि गरजेनुसार उपजीविकेच्या साधनांमध्ये फरक पडतो.
प्रदेशानुसार फरक:
- भौगोलिक परिस्थिती: पर्वतीय प्रदेशात शेती करणे कठीण असल्याने तेथील लोक पशुपालन, पर्यटन, किंवा वनोपजावर अवलंबून असतात. याउलट, मैदानी प्रदेशात सुपीक जमीन असल्याने शेती हा प्रमुख व्यवसाय असतो.
- हवामान: वाळवंटी प्रदेशात पाण्याची कमतरता असल्यामुळे तेथे उंटपालन, खजूर उत्पादन यांसारखे व्यवसाय केले जातात. जास्त पाऊस असलेल्या प्रदेशात भातशेती किंवा मासेमारी केली जाते.
- नैसर्गिक साधनसंपत्ती: ज्या प्रदेशात खनिज तेल, कोळसा, किंवा इतर खनिजे मुबलक प्रमाणात आढळतात, तेथे खाणकाम आणि तत्सम उद्योग मोठ्या प्रमाणावर चालतात.
गरजेनुसार फरक:
- शहरी आणि ग्रामीण भाग: शहरांमध्ये नोकरीच्या संधी जास्त असल्याने बहुतेक लोक विविध उद्योगांमध्ये काम करतात, तर ग्रामीण भागात शेती आणि शेतीशी संबंधित व्यवसाय अधिक प्रमाणात केले जातात.
- शिक्षण आणि कौशल्ये: उच्च शिक्षण घेतलेले लोक तांत्रिक किंवा व्यवस्थापकीय नोकऱ्यांमध्ये काम करतात, तर कमी शिक्षण असलेले लोक शारीरिक श्रमावर आधारित कामे करतात.
- सामाजिक आणि सांस्कृतिक घटक: काही विशिष्ट समाजांमध्ये पिढ्यानपिढ्या चालत आलेले व्यवसाय केले जातात. उदाहरणार्थ, काही ठिकाणी विशिष्ट जातीचे लोक विशिष्ट प्रकारचे हस्तकला व्यवसाय करतात.
उदाहरण:
- महाराष्ट्र: महाराष्ट्रात मुंबई हे मोठे शहर असल्यामुळे येथे अनेक उद्योग आणि व्यवसायाच्या संधी आहेत.
- कोकण: कोकणात नारळ आणि मासेमारी हे उपजीविकेचे प्रमुख साधन आहे.
- विदर्भ: विदर्भात कापूस आणि सोयाबीनची शेती मोठ्या प्रमाणावर होते.
यावरून हे स्पष्ट होते की प्रदेशानुसार आणि गरजेनुसार उपजीविकेच्या साधनांमध्ये बदल होतो.