शिक्षण फरक उपयोजन शिक्षणशास्त्र

पारंपारिक पद्धती व नव संकल्पना यातील फरक किंवा नव संकल्पना स्पष्ट करून अध्यापन-अध्ययन कसे उपयोगात आणावे?

1 उत्तर
1 answers

पारंपारिक पद्धती व नव संकल्पना यातील फरक किंवा नव संकल्पना स्पष्ट करून अध्यापन-अध्ययन कसे उपयोगात आणावे?

0

पारंपारिक पद्धती (Traditional Methods):

  • शिक्षक-केंद्रित (Teacher-centered): शिक्षक माहिती देतात आणि विद्यार्थी ती स्वीकारतात.
  • पाठ्यपुस्तक-आधारित (Textbook-based): पुस्तकातील ज्ञानावर अधिक भर दिला जातो.
  • एकरस शिक्षण (Homogeneous teaching): सर्व विद्यार्थ्यांसाठी एकसारखे शिक्षण.
  • परीक्षा-केंद्रित (Exam-oriented): परीक्षांमध्ये चांगले गुण मिळवणे हे ध्येय असते.

नवसंकल्पना (New Concepts):

  • विद्यार्थी-केंद्रित (Student-centered): विद्यार्थी स्वतः actively शिकतो.
  • अनुभव-आधारित शिक्षण (Experiential learning): प्रत्यक्ष अनुभवातून शिकणे.
  • विविधतापूर्ण शिक्षण (Diverse teaching): प्रत्येक विद्यार्थ्याच्या गरजेनुसार शिक्षण.
  • मूल्य-आधारित शिक्षण (Value-based learning): नैतिक मूल्यांवर आधारित शिक्षण.

अध्यापन-अध्ययन उपयोगात आणण्याचे मार्ग:

  1. तंत्रज्ञानाचा वापर (Use of Technology):
  2. अध्यापनात आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करणे, जसे की प्रोजेक्टर, इंटरॲक्टिव्ह व्हाईट बोर्ड, ऑनलाइन शैक्षणिक साधने वापरणे.

  3. कृती-आधारित शिक्षण (Activity-Based Learning):
  4. विद्यार्थ्यांना कृतीमध्ये सहभागी करणे, ज्यामुळे ते स्वतः करून शिकतील. उदाहरणार्थ, प्रयोग करणे, मॉडेल बनवणे.

  5. सहभागी शिक्षण (Collaborative Learning):
  6. विद्यार्थ्यांमध्ये गट तयार करून त्यांना एकत्रितपणे काम करायला सांगणे, ज्यामुळे ते एकमेकांकडून शिकतील.

  7. प्रश्न विचारणे आणि चर्चा करणे (Questioning and Discussion):
  8. वर्गात प्रश्न विचारून विद्यार्थ्यांना विचार करण्यास प्रवृत्त करणे आणि त्यांच्यात चर्चा घडवून आणणे.

  9. वास्तविक जीवनातील उदाहरणे (Real-life Examples):
  10. पाठ्यक्रमातील संकल्पनांना वास्तविक जीवनातील उदाहरणांशी जोडून शिकवणे, ज्यामुळे विद्यार्थ्यांना ते अधिक चांगल्या प्रकारे समजेल.

उदाहरण:

  • विषय: इतिहास
  • पारंपारिक पद्धत: शिक्षक थेट घटनाक्रम सांगतात आणि विद्यार्थी ते लक्षात ठेवतात.
  • नवसंकल्पना: विद्यार्थ्यांना ऐतिहासिक घटनांवर आधारित भूमिका-आधारित खेळ (role-playing) करायला सांगणे किंवा त्या घटनेवर चर्चा करायला सांगणे.
यामुळे विद्यार्थ्यांना विषय अधिक चांगल्या प्रकारे समजतो आणि ते अधिक actively सहभागी होतात.
उत्तर लिहिले · 24/3/2025
कर्म · 1440

Related Questions

Badati mhnje kay badatiche uddhesh spshta kara?
मुद्दे: शिक्षणाचे तत्त्वे?
औपचारिक शिक्षण म्हणजे काय?
मुक्त शाळा शिक्षणशास्त्र काय आहे?
शिक्षणातील गुणात्मक आणि संख्यात्मक पैलू काय आहेत?
पर्यावरण संवर्धनासाठी शिक्षकांनी कोणती कार्ये करायला हवी?
कुमारवयीन मुलामुलींमधील भावनिक बदलांवर चर्चा करा आणि बहुस्तरीय अध्यापन प्रक्रियेबद्दल आपले विचार सांगा.