मार्क्सवाद अर्थशास्त्र

मार्क्सवादाची मूलतत्त्वे कोणती?

1 उत्तर
1 answers

मार्क्सवादाची मूलतत्त्वे कोणती?

0
मार्क्सवादाची मूलतत्त्वे खालीलप्रमाणे आहेत:

वर्ग संघर्ष (Class Struggle): मार्क्सवादानुसार, समाजात नेहमी दोन वर्ग असतात - एक म्हणजे ज्यांच्या हातात उत्पादन साधनांची मालकी असते (श्रीमंत) आणि दुसरा म्हणजे ज्यांच्याकडे ती साधने नाहीत (गरीब). या दोन वर्गांमध्ये सतत संघर्ष असतो.

ऐतिहासिक भौतिकवाद (Historical Materialism): इतिहासाला आर्थिक आणि भौतिक दृष्टीने पाहणे. मार्क्स मानतो की समाजाचा विकास हा उत्पादन पद्धती आणि आर्थिक संबंधांवर आधारित असतो.

अतिरिक्त मूल्य (Surplus Value): कामगारांनी केलेल्या कामाचा पूर्ण मोबदला त्यांना मिळत नाही. भांडवलदार त्यांच्या श्रमाचे शोषण करून नफा कमावतात, याला अतिरिक्त मूल्य म्हणतात.

क्रांती (Revolution): मार्क्सच्या মতে, भांडवलशाही (capitalism) मध्ये कामगारांचे शोषण होते आणि त्यामुळे ते क्रांती करून भांडवलशाही नष्ट करतात आणि साम्यवाद (communism) स्थापित करतात.

साम्यवाद (Communism): हे मार्क्सवादाचे अंतिम ध्येय आहे. साम्यवादात, खाजगी मालमत्ता नसते, सगळे काही समाजाच्या मालकीचे असते आणि प्रत्येकजण आपल्या क्षमतेनुसार काम करतो आणि गरजेनुसार उपभोग घेतो.

टीप: मार्क्सवादावर अनेक विचारकांनी टीका केली आहे, पण आजही हा विचार अनेक देशांतील राजकारणावर आणि अर्थकारणावर प्रभाव टाकतो.
उत्तर लिहिले · 24/3/2025
कर्म · 1440

Related Questions

भारतातील शहरांच्या आर्थिक समस्या स्पष्ट करा?
भारतीय जाती व्यवस्थेत आर्थिक दृष्ट्या कोणते बदल झाले ते स्पष्ट करा?
बँकेचे प्राथमिक कार्य स्पष्ट करा?
निवृत्ती वेतनाचे प्रकार लिहा?
बाजाराचा विस्तारावरून बाजाराचे वर्गीकरण थोडक्यात लिहा?
अर्थव्यवस्थेची किती क्षेत्रांमध्ये विभागणी केली जाते, ते सविस्तर लिहा?
बाजाराच्या विस्तारावरून बाजाराचे वर्गीकरण थोडक्यात लिहा?